Fevziu: Parlamenti i Maqedonisë është pushtuar nga protestuesit të cilët kanë ndërhyrë dhunshëm ndaj deputetëve. Lideri Zajev i LSDM-së i cili pritet të bëhet kryeministër është goditur. Shpërthimi ka ndodhur me këtë justifikim, se përse një shqiptar duhet të jetë në krye të kuvendit. Z.Basha keni koment për gjendjen?
Basha: Si gurisht që është një ngjarje shumë e rëndë, tronditëse. Tronditëse edhe për ne shqiptarët duke qenë se një numër i deputetëve shqiptarë janë sulmuar fizikisht në një ditë historike për shqiptarët e Maqedonisë, ku kanë arritur të zgjedhin për herë të parë, një nga tre figurat kushtetuese të Republikës së Maqedonisë, Kryetarin e Kuvebdit. Duhet të kujtojmë se kriza ka nisur si një krizë mes dy partive kryesore maqedonase, partisë së Gruevskit në pushtet prej afro një dekade dhe opozitës së Zajevit përmes skandalit të publikimit të kasetave ku u shfaqën përgjime të skenave të pretenduara të korrupsionit dhe skandaleve të tjera ku pretendohet përfshirja e zyrtarëve të lartë në qeveri e cila çoi drejt një marrëveshje politike që u finalizua me krijimin e një qeverie që do të mbikqyrte zgjedhjet. Ja vlen të theksohet se zgjedhjet u zhvilluan dhe u çertifikuan konform standardeve. Partia e parë në këto zgjedhje, me një diferencë shumë të vogël ishte partia e Gruevskit e cila nuk arriti të formonte qeverinë për shkak të mungesës së mbështetjes nga partitë shqiptare të cilat tradicionalisht kanë përbërë pjesën tjetër të qeverisë në këto vite, ku komuniteti i shqiptarëve që përbën një të tretën e popullsisë gjithonë ka qenë i përfaqësuar. Nga ky moment kriza, e cila kishte nisur si një krizë mes dy partive politike maqedonase nisi të marrë nota nacionaliste dhe nota ndëretnike. Në këtë, moment, si kryetar i opozitës dua të theksoj në radhë të parë mbështetjen tonë totale për shqiptarët e Maqedonisë dhe të gjithë faktorin politik shqiptar në Maqedoni. Kërkesën për të qëndruar sa më të bashkuar, gjakftohtë përballë provokimeve dhe për të bashkërenduar çdo aksion politik në funksion të stabilitetit, demokracisë dhe funksionimit të institucioneve demokratike që janë të zgjedhura nga një proces i pakontestuar zgjedhor. Se si zgjidhet kjo, është një çështje e brendshme e institucioneve, jo e partive politike në Shqipëri. Interesi ynë si shqiptarë, dhe kur flas për qytetarët shqiptarë, nuk kam parasysh vetëm shqiptarët e Republikës së Shqipërisë, por shqiptarët kudo ku janë, interesi parësor i Republikës së Shqipërisë, është një Maqedoni e qetë dhe demokratike me një perspektivë europiane dhe euroatlantike, e cila garanton në mënyrë të padiskutueshme të drejtat e komunitetit shqiptar i cili është një komunitet shtetformuës në Maqedoni. Ky është momenti për të treguar jo zell protagonizmi për të afishuar qëndrime të cilat i bëjnë dëm objektivave afatgjatë të shqiptarëve të Maqedonisë dhe objektivave të ligjshme kushtetuese të Republikës së Shqipërisë për të mbrojtur të drejtat e tyre, por për t’u bashkuar pavarësisht krizës së jashtëzakonshme elektorale në vend, me një qëndrim të ftohtë i cili ndihmon në radhë të parë interesat e shqiptarëve të Maqedonisë dhe pa dyshim edhe interesat e vendit tonë fqinj për të gjetur rrugën e paqëtimit të një vendi i cili në fund të fundit ka mbajtur zgjedhje të lira dhe të ndershme.
Fevziu: Z.Basha, kjo situatë në Maqedoni ka ardhur thuajse pas një viti e gjysëm përplasjesh midis opozitës dhe mazhorancës, protestave të opozitës përpara selisë së qeverisë, të ngjashme me atë që opozita po bën këtu. A rrezikon Shqipëria një përplasje të tillë nga protestat e opozitës?
Basha: Nuk ka asnjë paralele midis gjendjes në Maqedoni dhe krizës që ky vend po jeton dhe krizës politike në Shqipëri. Ndryshimi është i qartë. Destabiliteti është një fjalë e madhe që nuk na çon askund. Nga njëra anë, kemi një krizë politike të provokuar nga publikimi i përgjimeve i cili çoi në një marrëveshje politike me një kabinet teknik që e çoi vendin drejt zgjedhjeve të lira dhe të ndershme. Të pakontestuara nga asnjë palë. Pas këtyre zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, konflikti ka marrë përmasa nacionanliste dhe ndëretnike. Dhe këtu, përplasjet janë pasojë e një loje interesash që luhet kryesisht mes dy partive maqedonase dhe ku shqiptarët dhe çështja legjitime e të drejtave të tyre po përdoret si kapital politik i brendshëm. Gjendja në Shqipëri është ndryshe. Në Shqipëri po luftohet që të kemi pikërisht zgjedhje të lira dhe të ndershme që të kemi votën e lirë, që është fondamenti i bashkëjetesës demokratike.
Fevziu: Por ju keni bërë thirrje për mosbindje civile e cila mund të përfundojë në dhunë.
Basha: Atë e thoni ju, sepse protesta e ditës së hënë faktoi se opozita shqiptare dhe qytetarët e bashkuar për kauzën për zgjedhje të lira dhe të ndershme, demonstruan me një kulturë paqësore, europiane që nderon kauzën për zgjedhje të lira dhe të ndershme.
Fevziu: Por ishte protesta e parë e mosbindjes civile, rreziku që përshkallëzimi të jetë i tillë, ekziston apo jo?
Basha: Sigurisht që mospranimi i kauzës për zgjedhje të lira dhe të ndershme, siç po ndodh deri sot, ku konsiderohet si një kauzë e një partie politike apo disa personave, ndërkohë që vetë përfaqësuesit europianë e konsiderojnë Shqipërinë në një krizë të rëndë politike dhe zgjedhore për shkak të kërcënimit të votës së lirë dhe mosarritjes së dakordësisë politike, natyrisht që mbart me vete edhe rrezikun e destibalizimit. Por, duhet të përsëris qëndrimin tim dhe kolegëve të mi të aleancës opozitare, të qartë dhe të prerë, se jemi të vendosur, absolutisht të vendosur, të qëndrojmë deri në fitoren e kauzës për zgjedhje të lira dhe të ndershme, që do të thotë që qytetarët të vendosin me vote, dhe jo kriminelët, banditët dhe droga, por kjo vendosmëri ka qenë, është dhe do të jetë vetëm në trajtat dhe format paqësore, siç është edhe mosbindja civile.
Fevziu: Sot ka pasur një lajm ku Ilir Meta po kandidon për postin e presidentit të Republikës në raundin e katërt që zhvillohet nesër në orën 5. Në deklarimin që ka bërë Taulant Balla në emër të grupit parlamentar të PS-së dhe firmave të mbledhura nga i gjithë grupi parlamentar i LSI-së duket vetëm çështje procedure që Ilir Meta nesër në orën 17.00 të jetë presidenti i ri i Shqipërisë. E para, përse Partia Demokratike nuk iu bashkua mazhorancës për gjetjen e një Presidenti konsensual pas ftesës që ju bë edhe nga Rama dhe nga Meta për këtë çështje? Pra që mos t’ia jepte njërit prej dy përfaqësuesve të mazhorancës dhe e dyta, çfarë mendimi keni për Metën president?
Basha: Ftesa ka qenë prej fillimit e pasinqertë, sepse prej tre muajsh palët kanë që dakord për zgjedhjen e Metës president dhe në funksion të kësaj, janë bërë një numër lëvizjesh të cilat i janë shitur publikut si lëvizje në përputhje me realitetin politik të imponuar nga kërkesa e qytetarëve për zgjedhje të lira dhe të ndershme. Ky është teatri politik. Ky është teatri i kukullave që luhet tash katër vite në Tiranë, kjo është fasada e republikës së vjetër, ku pushtetarët bëjnë gjithçka për pasurinë, pushtetin dhe interesat e tyre. Dua ta përkufizoj këtë si aktin e fundit të një qeverisje të dështuar, të inkriminuar dhe mashtruese. Prej katër vitesh qeveria qëndron nën akuzë për korrupsion galopant siç përmendet në raportin e fundit, përmes tenderave, koçensioneve, qindra milionë euro, vjedhje të mëdha që kanë shkaktuar varfëri ekstreme, kanë shkatërruar ekonominë, qëndron në akuzë për kthimin e Shqipërisë në pikën më të madhe të kultivimit dhe shpërndarjes së drogës në Europë. Njëra palë, në veçanti Edi Rama dhe struktura e kupolës kriminale është faktuar me fakte të pakundërshtueshme si autorja e kësaj gjendje. Pala tjetër, e cila herë pas here ka mbajtur qëndrime kritike, qoftë në raport me kocensionet, për tenderat, për drogën, për kriminelët në pushtet, por në fakt, në asnjë moment nuk ka kondicionuar përveç verbalitetit politik, me votë, këtë ralitet të përkeqësuar të shqiptarëve.
Sot, ky teatër kukullash që kanë mbajtur të dy partitë kryesore në koalicion, ka përfunduar me një pazar tipik të republikës së vjetër. Shikoni ku është katandisur demokracia në këtë vend. Ulen dy njerëz në restorant dhe vendosin kush do të jetë presidenti i Republikës.
Fevziu: Votat i kanë.
Basha: Me procedurë sigurisht që mund ta bëjnë. Kjo natyrisht nuk është mënyra se si zgjidhet njeriu që përfaqëson unitetin e popullit. Në kulmin e një krize politike, në kulmin e delegjitimimit të institucioneve shtetërore për shkak të krimit, drogës, krizës politike që ka mbërthyer vendin, këta, me një pazar tipik siç kanë mbyllur çështjet e tjera, kanë mbyllur çështjen e kreut të shtetit.
Ky është kapitulli i fundit i republikës së vjetër. Shkojnë në restorante e pijnë verë që kushtojnë sa dhjetë pensione apo sa njëzet ndihma ekonomike, duke vendosur të dy se kush do të jetë kreu i shtetit në përjashtim total, jo thjesht të opozitës, se opozita asnjëherë nuk ka kërkuar rol në zgjedhjen e Presidentit, por në përjashtim total të interesit të qytetarëve, të interesit publik dhe të problemeve dhe sfidave legjitime për të cilat qytetarët kërkojnë zgjidhje e në veçanti zgjidhje politike tash 70 ditë.
Fevziu: Keni pasur ju ose z.Berisha një marrëveshje me Metën ose një kontakt për të sinkronizuar lëvizjet gjatë protestës?
Basha: Absolutisht jo, kjo është një gënjeshtër e stisur në laboratorët e pushtetit për interesat e pushtetit.
Rakipllari: Z.Basha, ju, Metën e keni përshëndetur vazhdimisht, sidomos gjatë kohës që keni qënë në protestë, për qëndrimet e tij në raport me zgjedhjet e lira dhe në raport me protestën tuaj. Keni qeverisur me të 4 vjet në koalicion, z.Berisha e dëgjova mbrëmë që e përshëndeti rolin e tij si të përgjegjshëm etj, etj. Parlamenti që e ka zgjedhur është një parlament legjitim sepse është një parlament që është zgjedhur në kohën që ishit ju në pushtet, pse nuk e pranoni Metën tani ju si President konsensual kur e keni përshëndetur gjatë gjithë kësaj kohe.
Basha: Sepse, të pranojmë ne Metën si President konsensual do të thotë që ne të bëhemi pjesë e kësaj farse ku as qytetarët nuk janë pyetur dhe as vetë faktorët politikë nuk janë pyetur. Ju, nga burimet tuaja, duhet ta dini që një numër i madh deputetësh socialistë dhe të LSI-së janë të shokuar nga kjo, sepse kanë besuar diçka tjetër, ndërsa përshëndetjet e mia nuk i janë drejtuar asnjëherë snjë personi, as Ilir Metës, i janë drejtuar qëndrimeve të mbajtura në momente të caktuara, nëqoftëse, qëndrimi i Kryesisë së LSI-së para një muaji ka qenë që kriminalizimi i shtetit, droga me impakt elektoral dhe korrupsioni galopant kërcënojnë zgjedhjet e ardhshme dhe se nuk mund të imagjinohen zgjedhje pa opozitën.
Padyshim ky është një qëndrim i përgjegjshëm që është përshëndetur atëherë dhe do të përshëndetet në çdo moment që do të mbahet. Kjo absolutisht nuk e largon opozitën nga qendrimi konseguent, kritik për nivelin ku është katandisur demokracia në republikën e vjetër, që është një demokraci fasadë.
Edhe këtu, në këtë akt të fundit të kësaj qeverisje në largim, qeverisje të dështuar, të një shteti të dështuar, të falimentuar dhe mashtrues karshi qytetarëve, shohim mashtrimin e fundit, mashtrimi i fundit është që e gjithë koreografia, i gjithë teatri i javëve të fundit, është bërë me një qëllim, për të justifikuar një vendim që dy persona e kanë marrë me njëri-tjetrin, në restorant, për kreun e shtetit. Populli, qytetarët dhe aq më pak opozita, nuk kanë patur asnjë mundësi të shprehen.
Ralipllari: Presidenti zgjidhet nga parlamenti, as nga qytetarët e as nga askush.
Basha: Të ligjshëm dhe legjitim janë disa koncepte të cilat duhet ti trajtojmë me shpjegimin e plotë para qytetarëve. I ligjshëm dhe legjitim ka qenë edhe ligji për segregacionin racial, deri kur Martin Luther King-u dhe lëvizja e tij ndryshuan ligjin në Amerikë, i ligjshëm dhe legjitim ka qenë edhe ligji për skllavërinë, por i ligjshëm dhe legjitim nuk do të thotë nevojshmërisht i drejtë, e pranueshme apo në funksion të interesit publik. Padyshim, nëse nesër këta me votat që kanë marrë në 2013-ën, sigurisht edhe me votat e krimit që janë akoma në Parlament, zgjedhin një President të Republikës, padyshim që procesi do të jetë i ligjshëm por a do të jetë i drejtë, a do të ketë respektuar interesin publik, a do të jetë një proces që përfaqëson vlerat më të mira mbi të cilat duhet të ngrihet kreu i ardhshëm i shtetit, kjo jo, kjo ska ndodhur.
Rakipllari: Me qëndrimin tuaj të deri tanishëm z.Basha, ndaj Metës, si Parti Demokratike, a i keni dhënë ju atij mundësinë që të zgjidhet sot President dhe të jetë më i pranueshëm, kur mund të zgjidhnin edhe dikë tjetër. Ju zgjodhët Nishanin në 2012 që ishte i Partisë Demokratike, kurse sot po zgjidhet Meta që është një person më i pranueshëm për opozitën, ta themi hapur.
Basha: Jo, këtë e thua ti, po çfarë përfaqëson kur e thua këtë? Z.Rakipllari opozita jonë ka qenë në opozitë të pandashme, (dhe ky është një diskurs i vjetër që më kot të përpiqeni të bëjmë diversion), ndaj Ramës dhe ndaj Metës. Sigurisht, Rama ka patur pjesën e vetë të zullumit dhe Meta pjesën e vet të përgjegjësisë për ushqyerjen dhe mbajtjen në këmbë të zullumit.
Fevziu: Z. Berisha u shpreh që Meta e kupton më mirë krizën është më…
Basha: Komentet se çfarë thonë z.Berisha edhe të tjerët i bëni ju si analistë, qëndrimi ynë është ky, ky është akti i fundit i teatrit të kukullave që maskon pazaret, komplotin ekonomik kundër shqiptarëve, që sot janë më të papunë, më të varfër, më të pashpresë se 4 vite më parë. Ky është akti i fundit i një shteti të falimentuar, të inkriminuar dhe mashtrues karshi shqiptarëve, akti i fundit edhe në kuptimin kronologjik.
Rakipllari: Kjo është shumë e qartë por unë po thoja këtë gjë, që a ka përgjegjësi opozita që shkuam këtu, që Ilir Meta u bë një person i pranueshëm dhe sot të zgjidhet President.
Basha: Tani, është apo s’është i pranueshëm Ilir Meta, këtë se vendos dot ti dhe ne nuk mund ta marrim të mirëqënë. Ne dimë që, Ilir Meta dhe Edi Rama kanë bërë pazarin e radhës dhe me këtë Pazar, ku është përjashtuar tërësisht interesi publik, në mungesë totale transparence, po shkon dhe po bëhet kreu i shtetit.
Rakipllari: Ky pazar u votua në 2013 z.Basha, është i votuar nga qytetarët. U votua aleanca PS-LSI në 2013 dhe ky parlament do të zgjedhë Presidentin e Republikës.
Basha: Po ndajmë dy gjëra nga njëra-tjetra, për procedurat ligjore, absolutisht ata i kanë votat, asnjëherë ne nuk kemi kërkuar të jemi pjesë e procesit të zgjedhjes së Presidentit. Kur na është ofruar si pazar, sa për të larë gojën, sigurisht, se pazari ishte bërë, kemi thënë që Presidenti nuk është pjesë e asaj që ne kërkojmë, ne kërkojmë zgjedhje të lira dhe të ndershme, asnjë ofertë për pushtet në tavolinë. Presidenti, (Drejtori i Postës që ndoshta pas ndërhyrjeve që këta kanë bërë ka më shumë kompetenca se Presidenti i Republikës), apo Ministrat, apo të tjerë, nuk kanë qenë këto arsyet pse opozita është në protestë bashkë me qytetarët, arsyeja e vetme pse ne jemi në protestë është vetëm interesi publik, është vota e lirë dhe e ndershme dhe prandaj ti thuash sot opozitës se është përgjegjëse për pazarin Rama-Meta mendoj se është një përpjekje e dështuar.
Haxhiu: Realisht nuk më duhet analiza për Metën apo për Ramën, unë po dua të merrem pak me karakterin politik tuaj. Me një shpejtësi të jashtëzakonshme, duke qenë njeriu i cili ka punuar shumë me ndërkombëtarët, ke krijuar një kundërshti, mos të them kundërshtarë, mos të them deri në armiqësi prej state-department deri te fqinjët këtu. Pse? Si e arrite këtë?
Basha: Kaq e ke pyetjen? Premisa jote është tërësisht e gabuar, si kryetar i opozitës jam pritur në Uashington, në nivele që nuk është pritur kurrë një Kryetar opozite, asnjëherë. Si kryetar opozite kam arritur që nivelet e përfaqësimit të Partisë Demokratike dhe kauzën e saj të drejtë ta mbroj dhe ta kthej në një kauzë të Bashkimit Europian. Mos harro Baton, që për 6 muaj betejë dhe bojkot parlamentar të vitit 2014, për kauzën e madhe të dekriminalizimit, kur Europa në tërësi, sigurisht e okupuar edhe nga problemet e veta, nuk kishte asnjë informacion për shkak të megafonëve të propagandës qeveritare të Edi Ramës, Partia Demokratike ia doli, e vetme, të ekspozojë të vërtetën tronditëse dhe arriti një fitore të jashtzakonshme për popullin shqiptar, ligjin për dekriminalizimin, që sot me të vërtetë nuk po zbatohet, por që do të zbatohet shumë shpejt një ditë dhe ajo ditë do të vijë shumë shpejt. Partia Demokratike arriti, (përkundër izolimit të falangave të Ramës të financuara nga mercenarët e George Soros me axhendë dhënien e pushtetit të drejtësisë, si dhuratë Edi Ramës, që është një komplot kundër lirive themelore të demokracisë shqiptare), ta çmontonte, ta kthente në parametrat europianë të Komisionit të Venecias dhe të impononte konsensusin e 22 Korrikut dhe Partia Demokratike dhe opozita e bashkuar do të arrijë me mbështetjen ndërkombëtare ti imponojë në Shqipëri standardet europiane për zgjedhje të lira e të ndershme. Të lira nga diktati i krimit, të lira nga influenca e drogës, të lira nga paratë e korrupsionit dhe koncesioneve dhe tenderave të kësaj qeverie me korrupsion galopant, që s’është thënë asnjëherë, është hera e parë që thuhet në raportet e Departamentit të Shtetit, dhe ne do tia dalim.
Unë jam i vetëdijshëm që kjo kërkon një sakrificë dhe sulmet që bëhen ndaj meje dhe ndaj Partisë Demokratike, dhe sigurisht ndaj gjithë lëvizjes, janë sulme të cilat nuk kanë për bazë asgjë tjetër, pëveçse interesat afatshkurtra të Edi Ramës dhe pushtetit të tij. Por, unë jam i vetëdijshëm se edhe ata të cilët sot nuk e kuptojnë, siç nuk kuptuan kauzën tonë për Dekriminalizimin, siç nuk kuptuan qëndresën tonë për reformën në drejtësi sipas standardeve, dita do të vijë kur do ta kuptojnë që kjo qëndresë bëhet për një kauzë të drejtë që ka të bëjë me liritë dhe mundësitë e çdo shqiptari të ndershëm. S’bëhet as për Partinë Demokratike, as për pushtetin tim.
Gazetari: Po deklarata e sotme e Ambasadorit Lu, ishte shumë e ashpër…
Basha: Jo, s’ishte fare e ashpër!
Fevziu: Ka deklaruar që zgjedhjet edhe pa Partinë Demokratike janë legjitime.
Basha: Merre dhe vendose të gjithë deklaratën, nga fillimi deri në fund, se është një deklaratë e shkurtër, por më lejoni të them këtë
Basha: Mund të jenë të ligjshme dhe legjitime, por nuk do të jenë të pranueshme.
Fevziu: Kush të tha që nuk do të jenë të pranueshme?
Basha: Sigurisht sepse ai nuk do të bëjë ty historikun në një intervistë …
Rakipllari: Ky është qëndrimi amerikan, z.Basha, ky i zotit Lu?
Basha: Jo, ajo është intervistë e dhënë për VOA. Unë s’jam as presidentet i SHBA, as sekretar i Shtetit.
Rakipllari: Po ju keni informacion, keni kontakt?
Basha: Eshtë fare e qartë, zgjedhje pa opozitën, në një vend anëtar të NATO-s janë të papranueshme. Këtë e bëri të qartë edhe ndërmjetësuesi europian në shënimin e tij në profilin e tij në “Facebook”. Shqipëria është në një krizë të rëndë politike dhe zgjedhore, dhe zgjedhjet janë në rrezik, ishte deklarata e tij. Në deklaratën e ambasadorit Lu vihet re qartë shqetësimi edhe në pjesën përpara, se këtu, keni marrë vetëm pjesën e fundit të intervistës dhe shprehja se mund të jenë të ligjshme dhe legjitime nuk do të thotë asgjë për vlerën e këtyre zgjedhjeve. Po e them edhe një here, në vendin e ambasadorit Lu, deri në vitin ’63-’64 qytetarët me ngjyrë nuk lejoheshin të uleshin në pjesë të caktuara të transportit urban, nuk lejoheshin të futeshin në lokale. Ka shumë rëndësi sepse ishin ligje legjitime dhe të ligjshme, por nuk ishin ligje të drejta, ishin diskriminuese, ishin çnjerëzore.
Fevizu: Cfarë nuk është e drejtë këtu në Shqipëri?
Basha: U shkallmuan nga lëvizja për të drejtat civile. Një shembull tjetër, edhe procesi i skllavërisë ishte i ligjshëm dhe legjitim, por ishte çnjerëzor. Këtu sigurisht mund të tentohet dhe do të dështojë një proces zgjedhor pa opozitën por një proces zgjedhor pa opozitën e kthen Shqipërinë 27 vite pas.
Fevziu: Në një vend që vetë opozita nuk po shkon, Kryeministri është shprehur se ne do të vazhdojmë zgjedhjet, ka parti të tjera opozitare që janë regjistruar dhe do të bëjnë opozitë në Parlament?
Basha: Atë shpikjen e opozitës nuk e bën dot ai. Nuk e bëri dot Ramiz Alia. Ne jemi para një zgjedhje fondamentale si Parti Demokratike dhe kjo zgjedhje është; të marrim pjesë në një proces farsë zgjedhor i cili është i paracaktuar nga krimi, droga dhe paratë e korrupsionit dhe shteti i bërë njësh me partinë, apo të luftojmë për votën e lirë. Ne kemi bërë zgjedhjen tonë bashkë me një shumcië shqiptarësh të bashkuar për votën e lirë. Çdo përpjekje për t’i imponuar shqiptarëve votime që nuk mund të jenë zgjedhje….
Fevziu: Ka 27 vite kjo që po bëni z.Basha…
Basha: Sikundër është unikale gjendja në të cilën ndodhet Shqipëria.
Fevziu: Ka qenë në ’97-ën në gjendje më të rëndë Shqipëria dhe partitë nuk e kanë bojkotuar zgjedhjet…
Basha: Absolutisht në ’97-ën nuk ke pasur trafikantë kandidatë për deputetë, nuk ke pasur trafikantë dhe kriminelë kryetar bashkish. I ke pasur në rrugë me bandat, por nuk i ke pasur në Parlament, as kriminelët, as trafikantët, as baronët e drogës nuk i ke pasur kryetarë bashkish dhe nuk e ke pasur Shqipërinë në ’97-ën të mbjellur me drogë si sot. Nëse ka një arritje ndërmjetësimi europian i ditës së martë, është që ka njohur rrezikun që i kanoset zgjedhjeve nga krimi në pushtet dhe nga droga dhe ka nisur procesin e ndërmjetësimit për arritjen e një zgjidhje.
Fevziu: Këto janë deklarata të drejtpërdrejta z.Basha? (deklarata e ministrit të jashtëm gjerman)
Basha: Ti mos bëj konkluzione të gabuara. Deklaratë mjerane, sepse ai që nuk shikon drogën, tonelatat e drogës, që nuk shikon kriminelët në pushtet, inkurajon më shumë drogë, më shumë kriminelë, ndëshkon Shqipërinë, ndëshkon edhe Gjermaninë, që tashmë ka 100 mijë azilantë, dhe në qoftë se në Shqipëri nuk rivendoset për mundësi të barabarta për qytetarët me zgjedhje të lira dhe të ndershme, atëherë Shqipëria do të ketë dy probleme, por edhe Gjermania do të ketë problemet e saj.
Haxhiu: E the që unë do të ndërtoj një sakrificë karshi këtyre sulmeve që vijnë nga ndërkombëtarët. A e rrezikon Lul Bashën, liderin e Partisë Demokratike, a e rrezikon Partinë Demokratike duke u armiqësuar më të gjithë ndërkombëtarët? Dhe ku e ka fundin kjo armiqësi? Se kjo duhet ta ketë një fund.
Basha: Edhe një here, dua të sqaroj se premisa se, PD është armiqësore është një premisë e gabuar. Partia Demokratike ka marrëdhënie të shkëlqyera me komunitetin ndërkombëtar. Unë kam qenë në vizita të shkëlqyera në Uashington, në Bruksel dhe do të jem prapë në ditët e ardhshme.
Fevziu: Ku do të jeni?
Basha: Në të gjitha qendrat kryesore të vendimarrjes politike perëndimore.
Fevziu: Përfshi Uashingtonin?
Basha: Në gjitha qendrat kryesore. Do ti keni hap pas hapi të gjitha detajet. Pse pritem unë? Nuk pritem si njeri i problemeve por si njeri i zgjidhjeve të ardhme perëndimore të Shqipërisë. Ajo që unë ofroj dhe ajo që kryeministri aktual nuk ofron, është garancia për një Shqipëri të standardeve europiane dhe amerikane. Pa dyshim, ti këtë e ke parë edhe në deklaratat e ndërkombëtarëve, kauza e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, kauza e luftës kundër krimit, kauza e luftës kundër drogës është mbështetur.
Haxhiu: Standarde..
Basha : Po ti çfarë pret që ndërkombëtarët të thonë bravo që nuk je në Parlament, bravo që bojkoton! Po kjo nuk mund të ndodhë asnjëherë.
Haxhiu: Ke marrë përsipër një mandat që ndoshta nuk të takon se rrezikon PD e cila ….
Basha: Atë e vendosin demokratët dhe qytetarët dhe nuk e vendos askush individualisht sipas premisave apo fakteve të gabuara nga nisen. Të njëjtin qëndrim kanë patur të tjerët kur ne nisëm bojkotin e parlamentit për çështjen e dekriminalizimit. Madje, edhe miqtë tanë nuk na kuptuan, derisa sa faktet u shpalosën, derisa PE dërgoi një delegacion të posaçëm që i imponoi Edi Ramës ligjin tonë për dekriminalizimin. Ne nuk kishim votat, siç nuk kemi votat në këtë legjislaturë për të imponuar një ligj të tillë drastik. Por drejtësia e kauzës nga njëra anë që na dha forcën e argumentit dhe qëndresa, çoi në një interes publik për çdo shqiptar. Nuk fitoi thjesht dhe vetëm PD dhe Lulzim Basha, fituan qytetarët shqiptarë me ligjin për dekriminalizimin. Sot jemi në një tjëtër betejë akoma më ekzistenciale, betejën për votën e lirë. Në qoftë se qytetarëve iu mohohet vota e lirë nga krimi, nga droga, Shqipëria shkon drejt një katastrofe totale.
Haxhiu: A mundesh betejën kundër drogës, kundër kriminalitetit ta bësh jashtë Parlamentit? Nuk mundesh të ndërtosh kauzë jashtë Parlamentit? Nuk mundesh dhe nuk ke atë të drejtë të vendosësh PD në një rrezik duke ik nga Parlamenti, duke rrezikuar kryetarin e saj, duke rrezikuar 20 e ca vjet të ekzistimit të saj?
Basha: Ti po flet për PD dhe fatin e saj. Unë po flas për interesin publik dhe fatin e Shqipërisë. Këtu qëndron edhe ndryshimi. Ju e shikoni me sytë e një ekuacioni politik, unë e shikoj me sytë e një misioni patriotik. Në ekuacionin politik, do të mendosh, të ngre, të ul, merr më shumë deputetë, merr më pak deputetë, në misionin patriotik ajo që ka më shumë rëndësi është a do të ketë votë të lirë.
Sa i përket vendimmarrjes, vendimmarja është një vendimarrje e forumeve të caktuara nga PD, që është Kolegji i Përbashkët i Kryesisë të Partisë Demokratike, grupit Parlamentar të Partisë Demokratike dhe kryetarëve të degëve të PD, që është praktikisht Këshilli Kombëtar i PD, i sanskionuar po kështu njëzëri, unanimisht nga të 27-të partitë e tjera opozitare, përfshi 5 parti parlamentare. Ky është një vendim jo personal por një vendim i opozitës së bashkuar, i PD dhe forumeve të saj dhe i sanksionuar tash 69 ditë nga protesta rekord në Europë, 69 ditë, 24 orë para Kryeministrisë. E kundërta, braktisja e kësaj axhende publike për hir të ekuacioneve politike, pra kolltuqeve opozitare apo çfarëdo tjetër, apo një Parlament fasadë, që del nga zgjedhje fasadë, do të ishte braktisje e interesit publik. Këtu zgjedhja e PD, dhe e imja personalisht, është e qartë dhe e vendosur, asnjë pazar për arritje dhe privilegje, por betejë vendimtare për iinteresin publik.
Haxhiu: Ti ke të drejtë të bojkotosh parlamentin, të flasësh për dekriminalizimin dhe për mosbindje civile. Të gjitha të drejtat e Zotit i ke por si kandidat për kryeministër s’mund të flasësh për këto pa votuar vetingun. Unë e konsideroj çadrën të pasinqertë…
Basha: E ke premisë të gabuar dhe unë do të tregoj pse është e gabuar. Së pari, për ty dhe këdo që nuk e di, ne e kemi votuar vetingun sepse vetingu është sot në Kushtetutën e Shqipërisë. Eshtë aty, vetëm se ne e kemi votuar, sepse Venecia tha se nëse opozita nuk jep Ok për vetingun, nuk mund të ketë veting. Sepse është një proces traumatik nëse bëhet në mënyrë të njëanshme. Kur Komisioni i Venecias tha ne nuk rekomandojmë procesin e vetingut nëse nuk ka mbështetje të gjerë politike, nëse ne nuk do donim vetingun, mjaftonte të thohim se ne nuk kemi besim tek ky proces se do ta bëjë drejtësinë më të mirë. Çfarë thamë ne në 2014-2015-2016?! Po, gjyqsori dhe prokuroria ka nevojë për veting në mënyrë që gjyqtarët dhe prokurorët e korruptuar të largohen dhe të pakorruptuarit të kenë mundësi të luftojnë krimin dhe korrupsionin. Pas kësaj, Edi Rama u përpoq për një vit e gjysëm që të shtinte në dorë përmes amendamenteve kushtetuese kontrollin se si do të bëhej largimi i këtyre gjyqtarëve dhe prokurorëve të korruptuar. Ai dështoi. Më 21 korrik falë qendresës time dhe të PD-së, të shumë kritikuar dhe shigjetuar nga lloj lloj njerëzish dhe mercenarë të Xhorxh Sorosit, që kishin axhendë mbështetjen e Edi Ramës, dhe jo drejtësinë shqiptare, në fund të fundit ne fituam këtë betejë. Me 21 korrik vetingu u votua në Kushtetutë. Më 21 korrik u bë edhe një marrëveshje politike që 7 ligjet kryesore për zbatimin e kushtetutës do të votoheshin me konsensus. Edi Rama u përpoq ti kalojë pa konsensus 6 prej tyre bashkë me vetingun. Ligjin për SPAK-un e detyroi amerika ta votonte me vërejtjet tona. Ligji i sotëm për vetingun ka 3 probleme. Rama bëri 3 gjëra për ta hedhur në erë vetingun. E para, i dha të drejtë vetes së tij për të ndërhyrë në procesin e vetingut me 3 drejtoritë që i ka nën kontroll, Drejtorinë për Parandalimin e Pastrimin e Parave, drejtorinë e Informacionit të Klasifikuar dhe Shërbimin e Brendshëm. E dyta, ne kërkuam që procesi dhe kontrolli i gjyqtarëve të kishte një radhë, nga gjykatat më të larta tek më të ulëtat sepse po ta ta bësh pa radhë dhe sipas qefit, u bën presion gjyqtarëve dhe prokurorëve dhe e treta, që afati i kontrollit të ishte i përcaktuar me ligj dhe jo i pakufizuar se ti rrish me dosje hapur prokurorit dhe gjyqtarit, është tradita e Sigurimit të Shtetit por nuk mund të jetë kurrë modeli europian i modelit të drejtësisë së pastër. Të 3 këto vërejtjet tona nuk u morën parasysh. Tani, Rama thotë që opozita është në çadër se nuk do vetingun. Unë i them, qeveri teknike për zgjedhje të lira dhe të ndershme, ku maxhoranca të propozojë kandidatin për kryeministër me aprovimin tonë dhe menjëherë pas kësaj votojmë vetingun sipas marrëveshjes kushtetuese të 21 korrikut.
Fevziu: Po nëse e ndryshonin ligiin dhe sjell qeveri teknike pse nuk e votoni vetingun?
Basha: Kush tha që nuk e votojmë. Absolutisht që po.
Rakipllari: Aktualisht ka një vendim të Gjykatës Kushtetuese për vetingun dhe e ka mbyllur këtë histori…
Basha: Ne kërkojmë zbatimin e këtij vendimi që kërkon ndryshime ligjore. Me këto ndryshime ligjore përfshin dy çështje që duken teknike por janë të rëndësishme për të mos i bërë presion gjyqtarëve dhe prokurorëve nga kriminelët dhe të korruptuarit që të fillojë nga gjykata më e lartë tek më e ulëta dhe të ketë një afat kohor. Me këto ndryshime, PD absolutisht voton vetingun që orën e parë të qeverisë teknike.