Konferencë për shtyp e Enkelejd Alibeaj, Oerd Bylykbashi dhe Gazment Bardhi për marrëveshjen që krijon prokurorinë private të Edi Ramës
- Marrëveshja Xhafaj-Marku krijon Prokurorinë Private të Përhershme të Edi Ramës dhe vendos drejtësinë në shërbim të Saimir Tahirit.
- Marrëveshja përcakton se Prokuroria do të funksionojë jo sipas Kushtetutës, por në bazë të një vendimi qeverie të pabotuar në fletoren zyrtare dhe në bazë të Urdhrit 204 të Kryeministrit.
- Marrëveshja bën të pavlefshëm ligjërisht çdo hetim ndaj krimit të organizuar dhe zyrtarëve të lartë të korruptuar.
Marrëveshja mes Prokurorit të Përgjithshëm të Përkohshëm dhe Ministrit të Brendshëm vendos prokurorinë në shërbim total të Saimir Tahirit, të mbrojtjes së tij, të eliminimit të provave, të rrëmbimit të dëshmitarëve, të prishjes së hetimit. Gjatë kohës që u vendos Prokurori i Përgjithshëm i Përkohshëm, publiku shqiptar ka patur mundësinë të njihet me kthimin e pasaportës së Saimir Tahirit, lirimin e Orest Sotës mbajtësit të parave të Saimir Tahirit, me skandalin e fundit të rrëmbimit te Nezar Seitit, gojës që do të fliste për lidhjet kriminale dhe paratë kriminale të Saimir Tahirit dhe Edi Ramës, në shkelje skandalozë të Kushtetitës dhe ligjit. Pra, sot është lidhur një marrëveshje mes Prokurorit të Përgjithshëm të Përkohshëm dhe Ministrit të Brendshëm, një marrëveshje mes qeverisë dhe prokurorisë, një marrëveshje mes Saimir Tahirit dhe prokurorisë, një marrëveshje mes Edi Ramës dhe Prokurorisë. E shkruar e zeza mbi të bardhë, marrëveshja zëvendëson Kushtetutën, Kodin e Procedurës Penale, Ligjin për Prokurorinë, zëvendëson Ligjin për SPAK-un, të gjitha këto pjesë të reforms në drejtësi, një marrëveshje që bazohet, ndër të tjera, në një vendim të qeverisë me numër 637 të dt 6.11.2017, vendim që nuk është botuar në Fletoren Zyrtare dhe është i pavlefshëm. Dhe jo vetëm kaq. Kjo marrëveshje është bazuar në Urdhrin 204, dt 23 .11.2017 të kryeministrit Edi Rama. Një marrëveshje që bazohet në urdhrin e kryeministrit, që do të thotë vendos totalisht Prokurprinë në nënshtrim, nën urdhra të qeverisë të Edi Ramës të atij organi që do të duhej të ishte i pavarur, jo politik dhe që do të duhet të hetonte krimin dhe korrupsionin politik të qeverisë së Edi Ramës. Në terma të thjeshtë, ka ndodhur që nga një situatë antikushtetuese, ku kishim një Prokuror të Përgjithshëm të Përkohshëm aktualisht, sot kemi një Prokuror Privat të Përhershëm të Edi Ramës.
Gazment Bardhi, këshilltar ligjor i grupit parlamentar të PD: Marrëveshja e lidhur sot mes Prokurorit të Përgjithshëm dhe Ministrit të Brendshëm, praktikisht ka ndryshuar Kushtetutën, Kodin e Procedurës Penale dhe Ligjin për Prokurorinë e Posaçme Kundër Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit, SPAK, si dhe ligjin e organizimit të Prokurorisë. Si kushtetuta, ashtu edhe Kodi i Procedurës Penale dhe ligji për organzimin e prokurorisë parashikojnë se deri në krijimin e strukturës së Posaçme Antikorrupsion dhe kundër krimit të organizuar kompetencën për hetimet ndaj veprave penale kundër krimit të organizuar dhe korrupsiointi për zyrtarët e lartë publikë e ka përkatësisht Prokuroria e krimeve të Rënda dhe prokuroritë e rretheve sipas jurdiksionit që kishin përpara hyrjes në fuqi të ndryshimeve në kuadër të reformës në drejtësi. Ajo që bën kjo marrëveshje është ndryshimi I këtij rregulli. Nuk do të jenë më rregullat që përcakton Kodi i Procedurës Pënale për caktimin e Prokurorëve që hëtojnë një çështje, por do të jë jetë Ministri i Brendshëm dhe Prokurori i Përgjithshëm që, nëpërmjet kësaj marrëveshjeje bashkëpunimi do të caktojnë prokurorët konkretë që do të hetojnë çështje konkrete të krimit të organizuar dhe korrupsionit të zyrtarëve të lartë. Caktimi në këtë formë dhe në mënyrë të paligjshme i porkurorëve që do të hetojnë çështje konkrete të krimit të organizuar dhe trafikut të drogës dhe më pas çështje të korrupsionit të zyrtarëve të lartë, përsa kohë janë caktuar në kundërshtim më rregullat e Kodit të Procedurës Penale, i bëjnë këto hetime tërësisht të pavlefshme. Pasoja e parë e paligjshmërisë së marrëveshjes së Ministrit të Brendshëm dhe Prokurort të Përgjithshëm të Përkohshëm është që të gjitha hetimet aktuale apo që do të nisin në të ardhmen ndaj krimit të organizuar dhe zyrtarëve të lartë të korruptuar do të jenë të goditshme në gjykatë për pavlefshmëriabsolute të hetimeve të kryera. Pra, kjo marrëveshje i shërben shmangies nga përgjegjësia penale e zyrtarëve të lartë të korruptuar që janë nën hetim sot apo që do të jenë nesër dhe të gjitha grupeve të rrezikshme kriminale që, aktualisht, janë nën hetim, apo do të jënë në të ardhmen nën hetim nga prokuroria. Së dyti, në kundërshtim flagrant me Kodin e Proçedurës Penale, për të mbajtur nën kontroll hetimin e pavarur që bëjnë prokurorët e çështjes sipas Kushtetutës dhe ligjit, marrëveshja parashikon Raportim mujor, brenda datës 10 të çdo muaji për hetimet përkatëse që kryejnë këta prokurorë tek Prokurori i Përgjithshëm dhe kjo bëhet me qëllimin e vetëm, të pasjes dijeni mbi këto hetime, dhe sigurisht ndërhyrjes politike të tyre. Së treti, caktimi I prokurorëve që luftojnë krimin e organizuar dhe korrupsionin e zyrtarëve të lartë do të duhet të bëhet pas skanimit të integritetit të tyre profesional dhe moral nga Komisioni i Pavarur i Kualifikimit, apo sic i njohin të gjithë, organet e Vettingut. Ky rregull i parashikuar në lugj shmanget nga marrëveshja përkatëse e bashkëpunimit pasi prokurorët do të duhet të kalojnë vetëm çertifikimin nga ILDKP-ja dhe DSIK-ja që është organ nën varësinë direkte të kryeministrit të Shqipërisë. Ju e dini që ka gjashtë muaj që ka nisur proçesi i vettingut për prokurorët dhe gjyqtarët dhe në gjashtë muaj, sot nuk kemi asnjë rezultat konkret të verifikimit për një proluror apo një gjyqtar të vetëm, ndërkohë që marrëveshja parashikon që ky proçes vettingu që do të bëjë Prokurori i Përgjithshëm dhe Ministri I Brendshëm me ndihmën e strukturave në varësi të kryeministrit do të duhet të përfundojë brenda pesë ditëve.
Besoj është e qartë për të gjithë që nuk do të ketë verifikim as të integritetit moral dhe as të integritetit profesional të këtyre prokurorëve, por verifikimi i vetëm do të jetë politikë. Pra, nëse prokurori i nënshtrohet partisë në pushtet apo nuk i nënshtrohet partisë në pushtet. Të gjitha shkeljet e kësaj marrëveshje qoftë me Kushtetutën, qoftë me Kodin e Procedurës Penale vijnë vetëm në kuadër të forcimit të klimës së pandëshkueshmërisë zyrtarëve të lartë. Sepse nëse cakton kryprkurorin në mënyrë të paligjshme bën nul të gjitha hetimet ndaj tyre.
Dhe së dyti, liri për të gjitha grupet kriminale në vend. Caktimi i paligjshëm i prokurorëve do të bëjë të pavlefshme hetimet që po kryhen ndaj tyre.
Së fundmi dua të theksoj, se kjo marrëveshje është edhe një formë mbulimi ligjor që Prokurori i Përgjithshëm dhe ministri i Brendshëm po përpiqen për të vënë në jetë planin për ndryshimin e prokurorëve që kanë sot nën hetim çështje të nxehta për opinionin publik.
Sepse dihet që me ngritjen e këtyre seksioneve, çështjet që ata do të kenë apo që kanë aktualisht nën hetim do të duhet t’i kalojnë seksioneve që kanë kompetencë lëndore sipas marrëveshje bashkëpunimi midis Prokurorit të Përgjithshëm dhe Ministrit të Brendshëm.
Thënë me një shembull konkret, dosja e ish-ministrit të Brendshëm Saimi Tahiri pas ngritjes për 5 ditë të këtyre seksioneve, nuk do të jetë më nën hetim nga prokurorët që e kanë sot nën hetim, por me një urdhër të Prokurorit të Përgjithshëm që do të duhet të dalë sipas pikës 1.11 të këtij Memorandumi Bashkëpunimi, do t’i kalojë prokurorëve të besuar që do të kalojnë vetëm testin politik, besueshmërisë ndaj partisë dhe që do të caktohen sipas këtij memorandumi bashkëpunimi.
Oerd Bylykbashi: Qëllimi i reformës në drejtësi kur u nis, ndër të tjera ishte garantimi i pavarësisë së sistemit të drejtësisë dhe në mënyrë të veçantë i ndjekjes penale me një qëllim të thjeshtë: që të zhbëhet përfundimisht pandëshkueshmëria e zyrtarëve të lartë, politikanëve, ministrave, krimit të organizuar.
Kjo qe përpjekja e vazhdueshme e Partisë Demokratike kur e çuam dy herë në Komisionin e Venecias draftin kushtetues të Partisë Socialiste dhe sipas Komisionit të Venecias kapte drejtësinë. Me sukses e fituam atë betejë me datë 21 korrik, u arrit një marrëveshje që garantonte në kushtetutë moskapjen e drejtësisë.
Që nga atëherë e në këto dy vite, PS ka bërë çdo gjë për të zhbërë konsensusin kushtetues me një qëllim të thjeshtë: kapjen e sistemit të drejtësisë, në mënyrë të veçantë të Prokurorisë, të ndjekjes penale në mënyrë që ministrat e korruptuar, ministrat e inkriminuar në krimin e organizuar apo kriminelët trafikantë të cilët i kanë shërbyer këtij pushteti për të ardhur në qeveri me vota të blera dhe me presion të mos dënohen.
Ligji për SPAK-un, strukturën e posaçme antikorrupsion, pra për Prokurorinë e Posaçme që do të luftojë korrupsionin dhe krimin e organizuar është i vetmi ligj në 7 ligjet e reformës në drejtësi që është miratuar me konsensusin e plotë, pra edhe me votat e Partisë Demokratike.
Kjo bazuar në pranimin e plotë nga ana e partnerëve ndërkombëtarë, në mënyrë të veçantë nga OPDAT të të gjitha vërejtjeve që bënte Partia Demokratike në lidhje me kapjen që siguronte në ligj të Prokurorisë drafti i Partisë Socialiste.
Pra, me mbështetjen e partnerëve ligji u ndryshua në përputhje me propozimet tona dhe u garantua moskapja e SPAK-ut. Po kështu me vendim të Gjykatës Kushtetuese është hequr mundësia për të kontrolluar dhe në ligjin e SPAK-ut, për të kontrolluar qeveria Byronë Kombëtare të Hetimit. Këto kanë ndodhur në të shkuarën. Ajo që bënë kjo marrëveshje sot zhbën totalisht Kushtetutën, ligjin e SPAK-ut dhe vendimin e Gjykatës Kushtetuese që garantojnë moskapjen e Prokurorisë që kërkon të dënoj Saimir Tahirin, ministrat, Edi Ramën dhe gjithë kriminelët habilajt e me radhë që janë rrotull tyre.
E gjithë kjo ndodh në një moment shumë kritik, kur Gjykata Kushtetuese në vetvete po përballet me një kolaps të vazhdueshëm, që nuk po arrin më të marrë vendime dhe bllokohet në mënyrë të qëllimshme ngritja në numër të plotë i Gjykatës Kushtetuese, në mënyrë që këto veprime antikushtetuese të mos zhbëhen përmes kësaj gjykate.
Shteti i së drejtës bazuar në Kushtetutë dhe në ligj ka rënë, sot bazohet në memorandume të cilat qarkullojnë nëpër zyrat e pushtetit por jo Kushtetuta dhe ligji.
Qëllimi është i thjeshtë: Edi Ramës Kryeministër, të zhytur në zullumet e krimit dhe korrupsionit i duhet një prokuror privat i përkohshëm, këtë e arriti me 18 dhjetor.
Ky prokuror i përkohshëm privat ka luksin që të arrijë marrëveshje afatgjata, që tregon qartë se dizenjo e kryeministrit është ta mbajë sa më gjatë për të garantuar se do të bëjë hetimin penal siç i leverdis Edi Ramës.
Meqë nuk mjaftonte Prokurori i Përgjithshëm i Përkohshëm Privat, sot Edi Rama krijon edhe SPAK-un privat nëpërmjet kësaj marrëveshje.
SPAK-u i parashikuar në Kushtetutë dhe në ligj si i pavarur edhe nga Prokurori i Përgjithshëm me këtë marrëveshje është nën urdhrin e plotë të Edi Ramës, nëpërmjet zbatuesit të këtij urdhri që është Ministri i Brendshëm.
Ministri i Brendshëm është ai që do t’i diktojë punën prokurorisë në hetimin e krimit të organizuar, përfshi dosjen “Habilajve”.
Prishja e hetimit nëpërmjet paligjshmërisë dhe antikushtetueshmërisë që i garanton kjo marrëveshje është dhurata më e madhe që i bëhet Edi Ramës për të pasur imunitetin nga ndjekja penale dhe nga ndëshkimi penal në vitet e ardhshme. Sepse të gjithë ata që do të dënohen do të kenë mundësinë ta godasin paligjshmërinë në Gjykatë Kushtetuese apo më lart.
Në konkluzion, kjo marrëveshje antikushtetuese, e paligjshme e cila në vetvete përbën një skandal të papranueshëm dhe që është një zhbërje e të gjithë objektivave të reformës në drejtësi, nuk është gjë tjetër veçse gjethja e fikut me të cilën Edi Rama kërkon të mbulojë kapjen e drejtësisë nëpërmjet mashave që po prodhon me memorandumet e tij.
Pyetje: Cili është ndryshimi mes struktures së krijuar në këtë marrëveshje dhe SPAK-ut?
Enkelejd Alibeaj: SPAK-u është Prokuroria Speciale, do të duhet të hetojë sipas ligjit, sipas reformës në drejtësi krimin e organizuar, korrupsionin e qeveritarëve. Që të jetë e suksesshme dhe e besueshme për t’i hetuar në mënyrë të suksesshme qeverinë dhe krimin, do të duhej të ishte, përdoret ky term-të ishte tashmë, -i pavarur nga politika, i pavarur edhe nga Prokurori i Përgjithshëm. Dhe kjo ishte një nga tezat më të mëdha të reformës në drejtësi. Shpresa e madhe që “Forca e ligjit” do të sintetizohej tek SPAK-u, Prokuroria Speciale.
Marrëveshja e shndërron SPAK-un, në një trup prokurorësh politikë dhe të besuar të Edi Ramës, pa veting, prej komisioneve të vetingut, pa ONM, që kalojnë vetëm filtrin e Fatmir Xhafës.
Dhe së fundi që janë nën urdhrat e drejtpërdrejtë, tashmë jo në mënyrë okulte, por të shkruar e zeza mbi të bardhë të drejtuesit të SPAK-ut me emrin Edi Rama.
Ky është ndryshimi. Ky është fundi pa lavdi i reformës në drejtësi.
Pyetje: Përse nuk e merrni në konsideratë këtë marrëveshje si ndihmë ndaj luftës së krimit të organizuar dhe korrupsionit, përderisa SPAK nuk është ngritur?
Gazment Bardhi: Deri në ngritjen e Prokurorisë së Posaçme Antikorrupsion dhe kundër krimit të organizuar e ka vendosur Kushtetuta dhe Kodi i Procedurës Penale se kush i ushtron kompetencat e kësaj strukture. Kompetencat e kësaj strukture ushtrohen nga Prokuroria e Krimeve të Rënda dhe sipas kompetencës që kanë prokuroritë nëpër rrethe. Caktimi i prokurorëve për hetimin e një çështje konkrete, bëhet sipas rregullave të Kodit të Procedurës Penale me short. Risia që sjell kjo marrëveshje është: eliminimi i shortit, krijimi i një trupe prokurorësh të besuar dhe besnikë ndaj partisë dhe qeverisë që do të marrë në dorë kontrollin e hetimit të këtyre çështjeve.
Dua të theksoj edhe një gjë, nxitimi për të krijuar këto seksione në kushtet kur ne jemi në prag të ngritjes së Këshillit të Lartë të Prokurorisë dhe SPAK-u sipas ligjit krijohet vetëm brenda 2 muajve nga krijimi i Këshillit të Lartë të Prokurorisë, tregon se synimi i kësaj marrëveshje është heqja e dosjeve nga duart e prokurorëve që sot i hetojnë këto çështje, kalimi i çështjeve penale, përfshi dosjen e ish-ministrit të Brendshëm Saimir Tahiri në duart e prokurorëve besnikë me qëllim që ajo të mbyllet ende pa u krijuar Prokuroria e Posaçme Antikorrupsion, ajo që ne e njohim me termin SPAK.
Nuk mund të ndryshosh Kushtetutën dhe Kodin e Procedurës Penale me marrëveshje bashkëpunimi të diktuara me urdhër Kryeministri, është cituar në Memorandumin e Bashkëpunimit midis Ministrit të Brendshëm dhe Prokurorit të Përgjithshëm.
Prokurori i Përgjithshëm dhe gjithë prokurorët në territorin e Republikës së Shqipërisë janë të detyruar t’i nënshtrohen Kushtetutës dhe ligjit, jo marrëveshjeve të bashkëpunimit që lidh përfaqësuesi i Edi Ramës në Prokurorinë e Përgjithshme me përfaqësuesin e Edi Ramës në Ministrinë e Brendshme.
Pyetje: Zoti Bylykbashi, ju negociuat me amerikanët për ligjin e SPAK.
Oerd Bylykbashi: Ajo negociatë dhe ajo marrëveshje është një nga elementët kryesorë dhe një nga arritjet kryesore të opozitës; jo vetëm që ishte në përputhje me akordin e asistuar nga partnerët ndërkombëtarë në kohën kur u miratua Kushtetuta, dhe që ligjet do të miratoheshin me shumicë të cilësuar, kur partnerët ndërkombëtarë na u ofruan për të kërkuar zgjidhje dhe për të negociuar një zgjidhje të përbashkët për ligjin e SPAK-ut, për shkak se ka një rëndësi kaq të madhe, ishin këta partnerë ndërkombëtarë që pranuan të gjitha objeksionet tona, kjo është prova më e fortë e vullnetit të opozitës shqiptare, PD për reformën në drejtësi dhe për luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit.
SPAK-u është tehu i shpatës i sistemit të drejtësisë. Ishte shpata e Demokleut që ndoshta i mungonte sistemit të vjetër të drejtësisë. E arritëm nëpërmjet atij ligji me konsensus të plotë njësoj si për Kushtetutën, e për rrjedhojë zbatohet e tillë. Veprimi i sotëm nuk është gjë tjetër veçse, i hiqet shpata drejtësisë i jepet në dorë kryeministrit për të bërë drejtësinë siç donë ai.
Në ç ‘kuptim?! Do ta fusë në këllëf në mënyrë që Habilajt kompani, Tahiri dhe ministrat e tjerë të korruptuar të mos shkojnë para drejtësisë.
Shumë e thjeshtë, nëse ata shkojnë para drejtësisë edhe Edi Rama është pas tyre në rresht. Për rrjedhojë kjo përbën edhe zhbërjen e një prej kolonave kryesore që ka reforma në drejtësi dhe do të jetë me pasoja të rënda afatgjata në zbatimin e shpejtë të kësaj reforme.
