BASHA: QEVERIA DUHET TË NDRYSHOJË KRYEKËPUT STRATEGJINË PËR TESTIMET. PA TESTIME, NUK DALIM DOT NGA KARANTINA NË MËNYRË TË SUKSESSHME
Shqipëria ka nevojë për një strategji për të cilën kyçe është testimi. Dhe sot kemi parë lajme shumë shqetësuese nga çdo qytet.
Pyetje: Çfarë lajmesh thoni z.Basha?
Lulzim Basha: Kemi pasur lajme që për shembull në Shkodër kemi marrë vesh për një infermiere e cila ka qenë e infektuar dhe 4 pacientë, të cilët ajo i kishte trajtuar, njëri prej tyre ndërroi jetë. Po këta 4 pacientë i kanë takuar familjarët e tyre, e kanë hetuar virusin tek ta? Kanë takuar të tjerë kolegë këtë infermierë? Ja pra pse është i rëndësishëm testimi. Sepse ky është çelësi i suksesit për te llë marrë vesh sesi lëviz virusi, ku ndodhet ai dhe për të marrë masa për ta izoluar. Rasti i të aksidentuarit që u zbulua se ishte me COVID vetëm sepse ndodhi një aksident dhe u detyrua të merrte trajtim mjekësor në Durrës, me pas në spitalin e Traumës. Sot kemi 10 mjekë dhe infermierë në karantinë dhe lus Zotin të mos jenë të infektuar. Por nëse ua kanë përcjellë edhe ata kolegëve të tjerë, pacientëve qe kanë në mbikëqyrje, çfarë masash merren në raste të tilla? Kemi të infektuar ne fasoneri, në Shkodër, punonjësit janë urdhëruar te izolohen pa u marrë tamponi, pa u bërë testet. Në këtë mënyrë ata janë burim potencial infeksioni për familjen. Pa testim ne vazhdojmë të mbetemi në errësirë dhe gjithë sakrifica e bëre këto javë dhe këto muaj jo vetëm mund por do te shkojë dem. Pa testim ne nuk mund te bëjmë asgjë që të dalim suksesshëm hap pas hapi nga karantina, nga izolimi apo të rinisim motorët e ekonomisë.
Ndaj duhet në radhë të parë të ndryshojë kryekëput strategjia. Sepse sot kam dëgjuar edhe ekspertë pranë qeverisë, të cilët kanë pranuar dhe i përshëndes për kurajon e tyre, që strategjia e deritanishme nuk po funksionon. Shëndetësia duhet ta dijë se ku janë të infektuarit, t’i gjurmojë.
Pyetje: Qeveria po thotë se po ndjek kriteret e OBSH-së. Në bazë të këtyre parimeve është duke kryer testimet.
Lulzim Basha: Nuk dua te hyj ne retorikë me qeverinë. Nuk dua të hyj ne asnjë lloj retorike me qeverinë as në këtë rast. Por dua te kërkoj qe Shqipëria të ngrihet të paktën në nivelin e Maqedonisë së Veriut për testimet. Dhe për këtë gjëja e pare qe duhet bërë është se nuk duhen treguar me gisht dhe as nuk duhen fshehur se pse jemi me numrin me të ulët të testimeve por duhen marrë masa urgjente. Dhe në funksion të kësaj prej dy javësh i kam bërë thirrje edhe qeverisë, por edhe partnerëve tanë, nga SHBA tek BE qe ta ndihmojnë qeverinë me një numër sa më te madh kitesh dhe pajisje të tjera testimi. Z.Babaramo tashmë është e qartë se kudo në bote se në ato vende ku kanë aplikuar testimin si një mënyrë e suksesshme për te evidentuar dhe izoluar virusin jo vetëm ai kanë dalë të ulin dhe të mbajnë nën kontroll numrin e viktimave, duke mbajtur nën kontroll numrin e infeksioneve, por po kështu ia kanë dalë të ndërtojnë një strategji të hapjes së ngadaltë dhe nën kontroll te karantinës dhe të aktivitetit ekonomik. Pa bërë një testim te plotë, pa bërë një testim të vazhdueshëm dhe te plotë do ta kemi shumë të vështirë, do ta kemi të pamundur, të jem i drejtpërdrejtë të mos jem diplomat në këtë rast, do ta kemi të pamundur të hedhim këto hapa sepse çdo hap qe hedhim pa ditur se ku është virusi, sa njerëz ka infektuar është një që na çon drejt katastrofës është një hap që na çon drejt përhapjes se virusit, drejt rritjes se numrit të infektuarve, drejt rritjes së ngarkesës së sistemit shëndetësor, drejt rritjes së personelit shëndetësor të infektuar, drejt rritjes së efektivëve të policisë së infektuar. Dëgjuam edhe për një numër te madh të punonjësve të policisë qe janë infektuar dhe që janë detyruar të izolohen apo vetëkarantinohen. Pra këtu kemi një dallim të qartë midis asaj qe propozojmë ne tash një muaj ditë për ditë pa u lodhur dhe asaj qe nuk po ndodh nga ana e qeverisë. Rritjen masive te numrit të testimeve të cilat qartësisht janë të pamjaftueshme për të kuptuar realisht dimensionet e infeksionit ku ndodhen dhe pastaj për te ndërtuar mbi bazën e kësaj harte infeksioni një strategji dalëse, një strategji të çlirimit hap pas hapi të popullatës nga karantina dhe të ekonomisë nga mbyllja dhe nga izolimi.
“NË DURRËS JANË BËRË VETËM 4 TESTIME TË REJA NË 1 DITË”, BASHA: MOS TESTIMI ËSHTË KURTH EDHE PËR PLANET GJYSMAKE TË QEVERISË
Lulzim Basha: Kam kërkuar mbylljen dhe përfshirjen e fasonëve, rreth 70 mijë, në një paketë, një paketë e cila sipas llogarive tona nuk e kalonte shifrën prej 15 milion eurosh në muaj. Nuk e shoh në paketën që ka shpallur sot kryeministri. Shoh disa hapa, një pjesë prej tyre janë në përputhje me sugjerimet tona të tash pesë javëve dhe natyrisht duke i qëndruar besnik asaj që kam thënë: i përshëndes si hapa të parë, por i shoh të pamjaftueshëm ato 58 milionë euro.
Pyetje: Çfarë duhet të ketë më shumë?
Lulzim Basha: Në radhë të parë duhet të ketë para mjaftueshëm për sistemin shëndetësor. Kostoja e mos testimit është shumë më e lartë se sa kostoja e blerjes mjaftueshëm të tamponëve, kiteve dhe pajisjeve testuese apo të testeve të tjera imunitare. Kostoja që ne do të paguajmë, në fakt jam i bindur; po paguajmë në këtë moment pa e ditur zyrtarisht, e infeksioneve që do të rriten, e numrit fatkeqësisht të viktimave që do të rriten, e presionit që do të ushtrojë ndaj sistemit tonë shëndetësor, e zgjatjes së karantinës, e zgjatjes së agonisë ekonomike, do të jetë jo shumëfish por dhjetrafish, uroj jo qindrafish. Prandaj është e domosdoshme të paguhet më shumë sot për më shumë testime, testime për personelin shëndetësor, testime në mënyrë të vazhdueshme, testime për personelin policor, për forcat e armatosura që ndodhen në terren. Testime për të gjithë, për kamionistët, për furnizuesit, për shërbyesit e qytetarëve në çdo aspekt, administratë, supermarket apo treg. Për median që ndodhet sot në terren. Pra testime për atë pjesë të shoqërisë që është më e ekspozuar, sepse është në shërbim të qytetarëve të tjerë dhe së dyti një hetim epidemiologjik të vërtetë që do të thotë që në qoftë se kemi një rast të testuar urgjentisht të tjerët që kanë qenë në kontakt me këtë rast duhet të testohen. Në fakt ajo që dimë është siç përmenda këto raste shqetësuese të këtyre 3 ditëve të fundit, që nuk ndodh kjo. Nuk ndodh kjo dhe pastaj shohim që situata del jashtë kontrollit.
Pyetje: Ju po thoni domethënë për një situatë të jashtëzakonshme, për shumë të prekur gati gati katastrofë, por ndërkohë shifrat e të prekurve në Shqipëri janë shumë minimale krahasuar me vendet e tjera. Për shembull sot janë 21.
Basha: Tani pyetja që i shtoj çdo shqiptari unë është “Në qoftë se ne një aksident automobilistik personi i përfshirë në aksident rezulton pozitiv, apo në qoftë se ne rastin e infermieres e cila ka patur kontakt me katër pacientë dhe të katër rezultojnë pozitiv pas kontaktit me infermieren, a nuk tregon kjo që situata është larg, shumë larg asaj që konstatohet zyrtarisht? Dhe s’ka si të jetë ndryshe zoti Babaramo. Shikoni dje në Durrës sipas vetë të dhënave zyrtare të qeverisë apo të ministrisë së shëndetësisë janë kryer 23 teste nga të cilat vetëm 4 teste të reja, 19 janë ritestime. Tani dua t’a them qartë, ne e mbështesim ritestimin, ritestimi në veçanti i atyre që janë më të ekspozuar, sic është personeli shëndetësor, ka qenë dhe është një nga rekomandimet tona kryesore. Por si mund të ketë vetëm katër testime të reja në një nga vatrat më aktive të virusit siç është Durrësi.Kjo është qartësisht e pamjaftueshme prandaj këtu për fat të keq vazhdojmë të jemi të ndarë dhe larg njeri tjetrit. Ne vazhdojmë të insistojmë për testime të cilat duhet të bëhen për të gjithë personelin shëndetësor, për të gjithë personelin policor dhe duhet të shtrihen tek të gjithë kontaktet e personave të konstatuar me infeksion. Në vend që të fshihet, duhet të shtrihet hetimi epidemiologjik si quhet tek gjithë rrethi i personave të infektuar dhe jo të mjaftohemi me një numër shumë të vogël të testimeve. Sepse në fund të fundit është një ajsberg dhe pjesa që është nën ujë është pjesa e rrezikshme, kjo është thirrja e parë dhe thirrja kryesore përndryshe çdo plan apo gjysmë plan na kthehet në një kurth.
BASHA: RAMA TË SHMANGË RETORIKËN POLITIKE. PRIORITETI IM I VETËM JANË SHËNDETI, JETA DHE EKONOMIA E SHQIPTARËVE
Pyetje: Besoj e ndoqët një orë më parë kryeministrin i cili ju bëri një ftesë për të bashkëpunuar, për të bashkuar ekipet e teknicienëve për të përballuar situatën e krijuar nga koronavirusi. Si do t’i përgjigjeni kësaj ftese?
Lulzim Basha: Unë nuk do të përfshihem në asnjë debat politik dhe do të shmang, siç kam bërë gjithë këtë kohë, çdo retorikë me kryeministrin, të cilit i bëj të njëjtën ftesë; të shmangë retoriken politike dhe në veçanti gjuhën e dyfishtë ndaj opozitës, ku një ditë e sulmon e anatemon dhe ditën tjetër adopton propozimet tona. Të fokusohet tërësisht tek prioriteti kryesor i shqiptarëve: shëndeti, jeta e tyre, ekonomia e tyre dhe në tërësi ekonomia e vendit. Ky është prioriteti i vendit, ky është prioriteti im dhe i opozitës dhe uroj me gjithë zemër që të jetë edhe prioriteti i kryeministrit. Në funksion të kësaj kemi vënë gjithë ekspertizën tonë, ekspertët tanë janë gati për të ofruar ekspertizën e tyre çdo moment në shërbim të qytetarëve, në fushën e shëndetësisë, në fushën e ekonomisë, në fushën juridike. Propozimet janë konkrete, janë publike. E vetmja gjë që njerëzit mendoj nuk vlerësojnë është që njëherë sulmohen pastaj adaptohen. Uroj që kjo praktikë të marrë fund, por e gjithë energjia, e gjithë vëmendja dhe gjithë përkushtimi i opozitës dhe i imi personal, janë në shërbim të njerëzve dhe shpresoj shumë që edhe paketa që sapo ka shpallur sonte në darkë e cila natyrisht meriton të analizohet, presim VKM-në për të parë ekzaktësisht çfarë ka në këtë paketë, të zbatohet.
BASHA: TË DYJA PAKETAT E SHQIPËRISË JANË MË PAK SE NDIHMA E KOSOVËS. PROBLEM, PABESUESHMËRIA E QEVERISË
Le ta marrim të mirëqenë paketën prej 70 milionë USD dhe t’i shtojmë paketën e parë. Të dyja bashkë janë sa 2/3 e paketës së Kosovës, qe po bën gati paketën e dytë. E shikoni sa mbrapa jemi me paketën mbështetëse?
Pyetje: A i ka mundësitë kjo qeveri të financojë sa thoni ju?
Lulzim Basha: Pa diskutim që i ka. fakti qe po ecet me gjysmë paketë e gjysmë paketë, nga njëra anë është pak, por tregon se po të dojë, qeveria i gjen këto para dhe ne i kemi treguar edhe ku janë këto para.
Pyetje: Ku janë këto para?
Lulzim Basha: 120 milionë euro të koncesioneve, 100 milionë të investimeve publike, që gjithsesi këtë vit nuk kanë për t’u bërë dhe nuk janë prioritet dhe afro 40 milionë euro të tjera përbëjnë një shumë totale prej 260 milionë euro qe na jep mundësinë të jemi në një nivel me Kosovën, që ka më pak banorë. Akoma më dramatik është zbatimi i paketës. E vlerësova shumë kur kryeministri shkroi në 17 mars që në fund të marsit, të gjithë ata që janë dëmtuar do të kenë paratë në kontot e tyre bankare. Por kur diçka tjetër thuhet dhe diçka tjetër bëhet, nuk është vetëm problemi i pabesueshmërisë, problemi është çfarë arrin tek qytetari dhe kjo kushton shumë rëndë. Kemi një shkallë të lartë nervozizmi të shoqërisë, paqartësi dhe pasiguri.
Pyetje: Në fillim të bisedës ju thatë se do refuzoni që ju do të komunikoni me Z.Rama por ndërkohë jeni dakord që ekspertët e Partisë Demokratike…?
Lulzim Basha: Unë s’thashë asgjë të tillë. Përkundrazi ju thashë që prej fillimit kemi adoptuar një qasje krejt të ndryshme në raport me çdo opozitë të mëparshme në Shqipëri, madje do te thoja qe ne kemi komunikuar në mënyrë të vazhdueshme, ne kemi propozuar, kemi kërkuar në mënyrë të përsëritur që qeveria të hedhë hapa të vendosur, pjesë të një plani të mirëmenduar si për tu përballur me situatën ashtu edhe për të dalë nga kriza. Dhe sa herë që qeveria e ka bërë këtë përsëri kemi komunikuar dhe kemi përshëndetur dhe do të vazhdojmë ta bëjmë këtë.