Gazetarja, Olta Blaceri: Pranë meje është Kryetari i Partisë Demokratike Lulzim Basha, do të doja ta filloja me një pyetje të drejtpërdrejtë. A do të niseni nesër për në Shtetet e Bashkuara të Amerikës?
Lulzim Basha: Unë kam një program vizitash në Europë dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, duke përfshirë ftesa nga kryeministra apo krerë qeverish, partitë simotra, përfaqësues të lartë të politikës Europiane dhe Amerikane dhe po, do të jem në një tur diplomatik dhe do t’iu njoftoj për të gjitha detajet në momentin e duhur.
Olta Blaceri: A do e lini vetëm çadrën për shumë ditë?
Lulzim Basha: Do t’ju njoftoj për të gjitha detajet e lëvizjes time dhe gjithçka është në funksion të kësaj lëvizjeje popullore dhe zgjedhjeve të lira dhe të ndershme.
Olta Blaceri: Një pyetje z.Basha, një ditë më parë Presidenti i Republikës e dekretoi Ministrin e Brendshëm Fatmir Xhafaj, por ai i kërkoi Parlamentit që ta rrëzojë atë, do të shkojnë në parlament deputetët e Partisë Demokratike të votojnë kundër?
Lulzim Basha: Sigurisht që jo, asnjë kauzë, përveç zgjedhjeve të lira e të ndershme dhe një kabineti teknik me mbështetje të gjerë politike, nuk e rikthen në parlament opozitën.
Olta Blaceri: Po ju do ta pengonit me trupat tuaj z.Xhafaj të hynte në Ministri!
Lulzim Basha: Krimi i rëndë që i bëhet Shqipërisë dhe shqiptarëve në vitin 2017, gjëma që çdo shqiptar do ta shohë dhe ta kuptojë dhe duhet të reagojë, është fakti që kemi të bëjmë me një person i cili e ka fshehur së pari, se ka qenë hetues i sigurimit të shtetit dhe i hetuesisë politike, që ishte njësoj me sigurimin e shtetit, dhe së dyti në kapacitetin e tij si hetues, jo thjesht ka bërë detyrën, por është akuzuar drejtpërdrejtë nga viktimat e tij për tortura çnjerëzore. Kjo meriton një përgjigje mbarëpopullore, por nëqoftëse Edi Ramës dhe patericës së tij Ilir Meta, nuk iu bën pështypje kjo, dhe ecin përpara me vendimin për të patur një person të tillë në krye të Ministrisë së Brendëshme, ky është gjesti më i qartë se çfarë kanë ndër mend dhe çfarë duan të bëjnë me vullnetin e shqiptarëve dhe padyshim për këtë do të marrin pëgjigjen që meritojnë.
Rudina Xhunga: U ezauruan pyetjet e para por gjithsesi ajo që më bën përshtypje në të gjitha daljet tuaja publike, që janë të shumta së fundmi, në çdo emision jeni, është se rrethoheni nga portrete vajzash dhe djemsh të rinj, të gjithë simpatikë dhe entuziastë.
Lulzim Basha: Faleminderit Rudina.
Rudina Xhunga: Ndërkohë mënyra se si ju drejtoni, gjuha juaj është e panjohur më parë, personalisht unë nuk e dija që ju flisnit në këtë mënyrë, unë e para. Sot ju dëgjova kur i kujtonit Ramës fatin e Duçes, e perifrazuat metaforën e Aurel Plasarit në një farë mënyre, pra gjuha juaj është e dhunshme, ndryshe nga portretet edhe i juaji edhe i atyre që ju rrethojnë.
Lulzim Basha: Nuk është e vërtetë, kjo s’është e vërtetë. Po të keni pamjet dhe fjalët e mia do të shikoni që s’është aspak e dhunshme, unë i kam thënë që Republika e Re, nuk do të lërë ty, të kesh fatin e Duçes, pra kjo nuk është gjuhë e dhunshme, unë me të vërtetë mora një citim për të cilin z.Plasari thotë që nuk e kam marrë të plotë apo ashtu siç duhet, fakti është që ai në shkrimin e tij përshkruan fatin e Republikës Italiane apo të shtetit Italian, se ishte akoma monarki atëhere, të shtetit Italian, se çfare pësoi nga një person dhe nga një ideologji si e Duçes që përjashtonte kundërshtarin politik, përjashtonte mendimin ndryshe, përjashtonte opozitën dhe pak rëndësi ka se si përkthehet kjo, përkthehet në fatin e Duçes në kuptimin në fatin e diktaturave apo në fatin e tij personal. Mesazhi që ka marrë e do të marrë nga ne këtu, është që Republika e Re për të cilën qëndrojmë tash 31 ditë e do të qëndrojmë deri në fitore, eshtë republika e të drejtave të individit, qoftë edhe e mëkatarëve edhe të atyre që kanë shkelur ligjin, dhe një nga misionet është që asnjë të mos përfundojë si Duçja, pra mos të ketë kaos, mos të ketë anarki, me të cilën kërcënon tash një javë Edi Rama dhe sejmenët e tij, duke përmendur ’97. 97 nuk ka për të pasur as për mjekrën e Ramës, as për qimet e ndonjë tjetri, se nuk ia vlen as një jorgan shqiptari të digjet për ta, e jo më Shqipëria, por do të ketë qeveri teknike, do të ketë largim të Edi Ramës për ti hapur rrugë zgjedhjeve të lira e të ndershme.
Erl Murati: Z. Basha mirëmbrëma, unë kisha në fakt dy pyetje të shkurtra.
Kam parë sot në rrjetet sociale një irritim apo një mllef nga ana e mbështetësve të Partisë Demokratike, ose të opozitës në përgjithësi, kundër Presidentit Nishani, për faktin që ai dekretoi z.Fatmir Xhafaj, si Ministër i Brendshëm, ju dje e morët në mbrojtje z.Nishani, por a do të kishit pritur ju që Presidenti i Republikës ta kishte refuzuar dekretin për z.Xhafaj? Pyetja e dytë është, nëse nuk do të kemi qeveri teknike deri në datën 18 Qershor, a do të vazhdojë çadra të rrijë e ngritur para Kryeministrisë?
Lulzim Basha: Faleminderit Erl. E para, nuk mendoj se është i drejtë çdo sentiment negativ ndaj qëndrimit të Presidentit të Republikës, në veçanti nga ata që me të vërtetë nuk e duan Fatmir Xhafajn Ministër të Brendshëm, për të shkuarën e tij si xhelat i komunizmit, për lidhjet e tij familjare, dhe, siç jam informuar nga partnerë ndërkombëtarë, edhe personale, me krimin e organizuar, në veçanti me narkotrafikun, me trafikantët e drogës. Nuk jam dakord për një arsye të thjeshtë, se në konceptin demokratik të Republikës së Re, të vlerave europiane, të shtetit ligjor, të ndarjes së pushteteve, kreu i shtetit ka një, dhe vetëm një detyrë, të zbatojë Kushtetutën. Kjo është Kushtetuta e një Republike Parlamentare në letër, e shndërruar në fakt një republikë krimi tani, por në një Republikë Parlamentare, ku aspekti thelbësor i vendimmarrjes i takon Parlamentit dhe në rastin e ekzekutivit i takon legjislativit, pra jo Presidentit, sepse përndryshe kjo do të merrte tiparet e një Republike Presidenciale, roli i presidentit nuk është thelbësisht formal sepse është detyra e tij të ruajë ato sinore që i ka caktuar Republika, sigurinë kombëtare, për shembull, nëse dikush dyshohet për veprimtari kundër integritetit territorial, kundër interesave të sigurisë kombëtare, etj, etj, nuk dua të bëj këtu doktrinën, se ne juristët na merr pasioni pastaj, flasim si juristë. Presidenti mori vendimin e duhur kushtetues, por Presidenti bëri edhe një akt atdhetar, kombëtar, qytetar duke i bërë thirrje forcave politike të mos e kalojnë këtë kandidaturë, jo thjesht për atë që paraqet në kontekstin e përgjithshëm, por edhe në kontekstin aktual, një përshkallzim të qartë të krizës politike, një provokim jo thjesht ndaj Partisë Demokratike apo opozitës, jo thjesht ndaj qindra mijëra të përndjekurve, e në veçanti viktimave të tij që kanë dëshmuar me zë dhe me figurë, por po ashtu një provokim ndaj gjithë qytetarëve që duan të lënë pas tronditjen, shokun, padrejtësinë e diktaturës dhe të adoptojnë standartet europiane, për jetën e tyre në radhë të parë dhe për shtetin ligjor, për Republikën e Re për të cilën qëndrojmë këtu, ku shteti ligjor, zbatimi i ligjit, ndarja e pushteteve, janë tema dhe parime qendrore.
Erl Murati: Z.Basha do të vazhdojë çadra të qëndrojë në 18 qershor përpara kryeministrisë?
Lulzim Basha: Kjo varet tërësisht nëse do të ketë reflektim nga ata që po sakrifikojnë ditë për ditë shpresat, dëshirat, projektet e shqiptarëve, që i kanë detyruar në këto 4 vite të marrin rrugët, si asnjëherë që prej eksodit të viteve 90, që e kanë kthyer Shqipërinë në një Republikë të drogës që tregohet me gisht nga Bashkimi Europian. E patë raportin e EUROPOL-it, nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës e patë, e lexuat raportin e Departamentit të Shtetit. Qytetarët nuk e pranojnë më, kanë thënë jo dhe janë ngritur për një të drejtë bazike, themelore, të zgjedhin me votë të lirë dhe të ndershme, të pandikuar nga krimi, nga paratë e pista të drogës, nga shit-blerja e votës, qeverinë që duan. Kjo nuk është një luftë për pushtet në tavolinë e Partisë Demokratike, kjo është një luftë për një të drejtë themelore pa të cilën nuk mund të ketë Shqipëri Europiane, por do të ketë Shqipëri të krimit, Shqipëri të drogës, Shqipëri të varfërisë, Shqipëri të shtypjes, Shqipëri të pushtetarëve të korruptuar që i trajtojnë qytearët si dele. Kjo duhet të marrë fund dhe hapi i parë që të marrë fund kjo është që ata të hapin veshët e të dëgjojnë popullin e tyre. Çfarë ndodh kur pushtetarët nuk hapin veshët, nuk dëgjojnë qytetarët e tyre, e në veçanti në limitet morale dhe kohore të mandatit të tyre? Këtë na e tregon shumë mirë historia e kombeve të qytetëruara të Europës dhe Shqipëria nuk ka pse të bëjë përjashtim nga kjo.
Anila Basha: Mirëmbrëma, pëshëndetje Z. Basha, besoj se ka disa arritje kjo protesta juaj, pikë së pari duhet të falenderoni ndoshta mazhorancën që ju dha mundësinë për njohjen tuaj si Kryetar i Partisë Demokratike dhe për faktin se në përgjithësi, në të gjitha analizat ka pasur një dualizëm mes personazhit tuaj si Kryetar i PD dhe Z.Berisha, megjithatë dua të ndalem në disa pyetje konkrete që kanë të bëjnë me ne të tjerët. Ju, për sa kohë mendoni se do ta mbani çadrën aty në mes të bulevardit, pjesa më e madhe e qytetarëve sot janë të shqetësuar realisht dhe për disa gjëra sociale, pra ju keni bllokuar trafikun…..Cilat janë shpenzimet e cadrës, sa shpenzoni në ditë kush i shpenzon këto para?
Lulzim Basha: Të falenderoj për komplimentin, por cadra nuk ka qenë asnjë moment synim personal i Lulzim Bashës dhe nuk ka pasur asnjë moment qëllimin që ju thoni. Unë snjëherë nuk kam dashur të zbavis argumentat kryesisht të kundërshtarit, që bëjnë dualitetin midis meje dhe ish kryetarit të PD, zotit Berisha, sic kishte dicka legjitime në dualitetin midis Edi Ramës dhe Fatos Nanos kur ky i fundit ishte zhdukur nga skena politike, ishte larguar nga partia, madje edhe nga vendi, dhe kishte njerëz që besonin akoma se Rama ishte i përkohshëm. Duket pra se ka dicka përtej subjektivitetit. Ka dicka objektive kur liderë historik largohen dhe vendi zihet nga të rinjtë. Unë e kuptoj këtë, e pranojë këtë. Por duke pranuar këtë, të jeni e sigurtë që në të gjithë vendimarrjen time në këto tri vite e gjysëm kam ushtruar pa asnjë kompleks atributet dhe përgjegjësitë që më ka deleguar me votë anëtarësia e PD. Pra harrojeni se kjo cadër është për egon e Lulzim Bashës për potencimin e Lulzim Bashës. Nuk kam ndjerë asnjë kompleks, e di që shumë kush ka thënë është tepër i butë, është tepër evropian dhe ndoshta është e vërtetë. Profili im është ndryshe, stili im është ndryshe, formimi im është ndryshe nga paradhësi im, por dhe nga të tjerët e partive kryesore në vend dhe kjo për mua është një vlerë e shtuar, nuk është as gabim as difekt. Cadra sidoqoftë, sheshi, protesta ka marrë një vendim që shkon përtej Lulzim Bashës, përtej PD, përtej opozitës. Këtë vendim e mori në një nga mbledhjet më të mëdha, një nga bashkimet më të mëdha popullore që ka ndodhur, ndoshta më I madhi në 27 vite, e mori me koshiencë të plotë.
Anila Basha: Këshillin kombëtar a e mblodhët apo jo?
Lulzim Basha: Faleminderit Anila që po bën edhe interpretuesen e statutit të PD, të jesh e sigurtë që ka interpretues më të saktë të statutit. Të përgëzoj për këtë detyrë, por një detyrë tjetër që duhet të bësh si gazetare dhe nuk e ke bërë, është të investigosh si paguhet cadra. Mos të biem në stigma se pastaj mund të them fare kollaj, se je media e qeverisë, paguhesh me paret e qeverisë dhe ta mbyll diskutimin. Këta qytetarë këtu, nuk vijnë me para, ndryshe nga e ashtëquajtura greva e urisë, ku u palluan me ushqime dhe me gjëra të tjera. Këtu, tek cadra asnjë nuk paguhet këta janë qytetarë të lirë që vijnë me vullnetin e tyre për ti shërbyer një kauze të madhe, sic është kauza e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme. Eshtë një kauzë e të majtëve dhe të djathtëve. Këtu, në këtë cadër ka pasur të majtë Anila, të cilët nuk bien dakort me ne, pothuajse për asnjë cështje tjetër, po ata bien dakort që në politikë të mos ketë kriminelë. Cështja është që këtu bëhet një betejë shumë më e madhe sesa fatet e partive politike. Këtu ka pasur të majtë 24 karat, socialistë jo nga ata banditët e rilindjes, socialistë që e kanë treguar me vepra luajalitetin e kauzës e ideologjisë së PS, kundërshtarët tanë historikë. Kanë ardhur këtu dhe kanë thënë asgjë nuk na bashkon me ju, prona private roli i personit, roli i shtetit , por na bashkojnë dy gjëra; të nxjerrim kriminelët nga politika dhe të kemi zgjedhje të lira dhe të ndershme. Kjo është e vërteta e cadrës, sado të hidhet baltë e shpifje, kjo është e vërteta e cadres.
Anila Basha: Më intereson demokracia e brendshme e PD. Ndërkohë që ju jeni në cadër ju nuk keni zgjedhur kryetarët e degëve të PD në rrethe, nuk keni bërë organizimin nëpër rrethe.
Lulzim Basha: Lëre mos u merr me organizimin e PD, e kupton sa fallso është kjo që po bën? Hajde bëhu anëtare e PD konkurro me mua dhe merre ti në dorë organizimin e PD. Për cështjen e qarkullimit rrugor. Kjo më kujton filmin multiplikativ ku kapet derkuci Cufo nga veshët duke ngrënë mollët, dhe ky i thotë; “më ndale qarkullimin e gjakut”. Dhe përgjigja që merr; “mor bukurosh më duket se të ndala qarkullimin e mollëve”.
Anila Basha: Kjo nuk është cështje batutash se nuk fiton gjë
Lulzim Basha: Këtu nuk është cështje e qarkullimit rrugor, është cështje e demokracisë, është cështje e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme. Ne, nuk ndalemi dhe nuk do të ndalemi kundër qarkulllimit të krimit në politikë, qarkullimin e drogës në politikë, qarkullimin e kriminelëve në politikë dhe për këtë, cdo përpjekje ia vlen. Qarkullimi i krimit, qarkullimi i drogës, qarkullimi i parave të pista dhe i një elite të korruptuar politike, Po, do ndalur. Qytetarët i ke këtu në shesh ditë për ditë, 31 ditë në një protestë stoike, historike që ka thyer cdo rekord.
Sokol Shameti: Një sugjerim për ju, ka të bëjë me trajtimin e gazetarëve thjesht për të hequr vijën ndarëse midis atij për të cilin ju keni ngritur cadrën, dhe jush , pra një trajtim më ndryshe. Pyetja ka të bëjë me qeverinë teknike, që sipas jush do të bëjë zgjedhje të lira dhe të ndershme. Por a ka kohë që kjo qeveri të ngrejë zgjedhje të lira dhe të ndershme kur ka një sistem zgjedhor që dhe ju jeni bashkëfajtorë në hartim e tij? A ka kohë pra të reformohet ky sistem për zgjedhje të lira dhe të ndershme?
Lulzim Basha: E para, sugjerimin tuaj e pranoj me shumë dashamirësi . Nëse kam ardhur në ekranin tuaj, agresiv ose pa etikë, sigurisht kërkoj ndjesë. Nuk ka qenë ky qëllimi im, por të siguroja kohën dhe hapësirën për ti dhënë përgjigje koleges suaj dhe jo për të keqtrajtuar apo për ti mbyllur gojën asnjë gazetari, se nuk është në kulturën time, nuk është mendësia ime dhe nuk janë vlerat për të cilat unë qëndroj. Nuk ka asgjë të përbashkët, as se cfarë mendoj dhe as si i trajtoj unë gazetarët, larg qoftë me Edi Ramën, por edhe më të tjerë se Edi Rama është kampion i keqtrajtimit të gazetarëve dhe fjalës së lirë. Përkundrazi, cmoj, lartësoj mendimin kundër, kritikën në media në shoqëri, dhe brenda partisë sime dhe ju ftoj që këtë fakt ta shpalosim në një moment tjetër, jo kaq akut sa ky që kemi. Sa i përket qeverisë teknike, ajo do të ketë një mandat të fuqishëm politik që të mbështetet nga të gjitha forcat politike. Pra, jo një qeveri e njërit apo e tjetrit, por me mbështetje të fuqishme nga forcat kryesore politike për të ekzekutuar gjëra që kjo qeveri nuk ekzekuton dot, sepse është në konflikt interesi, gjëra sic janë; Dekriminalizimi. Largimi i personave me rekorde kriminale që janë akoma në parlament dhe kryetarë bashkishë dhe drejtorë e funksionarë të lartë të shtetit. Ligji është, por ligji nuk po zbatohet. Së dyti, një luftë të vërtetë kundër drogës, parave të drogës që po hidhen për të kapur përfundimisht Shqipërinë dhe për ta kthyer në një republikë të krimit. Dhe së treti, kushtet për zgjedhje të lira dhe të ndershme për të cilat ne kemi një propozim të detajuar, të gatshëm për ta diskutuar me kundërshtarët tanë politikë, në tryezën e dialogut, kur të vendosim qeverisjen teknike. Dhe, së katërti, zbatimin e Reformës në Drejtësi, sipas përcaktimeve kushtetuese të 22 korrikut. Këto janë propozimet tona, t’i diskutojmë këto, me kundërshtarët tanë politikë dhe këdo tjetër, me qëllim që t’i japim Shqipërisë një zgjidhje politike të problemit të madh të krimit dhe të drogës në raport me zgjedhjet e lira dhe të ndershme. Përmendët sistemin, është e vërtetë që sistemi është vepër e Partisë Demokratike dhe e Partisë Socialiste nuk ka asnjë dyshim për këtë. Personalisht kam rezerva. Rezervat e mia nuk kanë të bëjnë me formulën, sepse kjo formulë funksionon në Spanjë, me proporcional kombëtar në Hollandë, ku unë kam jetuar disa vite, por nuk funksionon këtu, jo për shkak të formulës, por për shkak të krimit, të diktimit që krimi dhe kriminelët bëjnë për shkak se u janë hapur dyert. Nuk ishte krimi që kapi prej xhakete Edi Ramën, ishte Edi Rama që i zhbiriloi, i nxori nga skutat e errëta dhe i tha, ejani, futuni në listë. E njëjta gjë mund të ndodhë me çdo sistem. Në çdo sistem mund të ndodhë e njëjta gjë nëse ne nuk ndahemi me krimin. Ndarja me krimin është sfida e parë dhe beteja e parë që duhet fituar që të kemi zgjedhje të lira dhe të ndershme.
Sokol Shameti: Nëse mund të bëj një parantezë. Ju parashtroni shqetësimet e forcës suaj politike. Dekriminalizimi dhe gjithçka tjetër, por edhe pse u ndalët tek sistemi dhe ju thatë se keni rezervat tuaja, ju ngelët këtu, thatë se keni rezerva dhe nuk keni propozim. Ky sistem nuk funksionon në Shqipëri.
Lulzim Basha: Kemi sigurisht. Ne jemi të hapur për të diskutuar jo thjesht sistemin zgjedhor, por tërë strukturën kushtetuese të Shqipërisë. E para është të garantojmë zgjedhje të lira dhe të ndershme. Nëse ka vullnet të plotë politik, absolutisht po, dhe unë po ju them atë që u kam thënë qytetarëve. Kjo duhet diskutuar edhe në strukturat e Partisë Demokratike, edhe në strukturat vendimmarrëse, edhe me aleatët opozitarë, përpara se të formalizohet si qëndrim. Eshtë thjeshtë një mendim i imi tani. Unë dua që të kemi një fuqizim total të qytetarëve, për të vendosur kandidatët. Kjo kompetencë të mos jetë siç është, de facto, e kryetarëve të partisë, por të jetë një kompetencë sa më afër qytetarëve. Do propozimin tim? Propozimi im është, me ligj, primare të detyrueshme për partitë, dhe pastaj sistem mazhoritar me korrektim proporcional. Por kjo, na fut në një diskutim që na nxjerr nga aktualiteti, nga gjendja akute ku ndodhet vendi. Unë po ju them që Po; Republika e Re, për mua nuk është thjesht dhe vetëm një sllogan, është një univers vlerash europiane në esencë, euroamerikane. Koha ka ardhur që shqiptarët të mos kenë asgjë më pak, se ky standard në zgjedhjet e tyre, në ekonominë e tyre, në jetën e tyre. Kjo është Republika e Re.
Ervis Iljazi: Z.Basha, përse ju nuk kushtëzuat miratimin e Reformës në Drejtësi me aprovimin e Reformës Zgjedhore për të marrë të gjitha garancitë legjislative, institucionale për të patur vota të lira dhe të ndershme. Qoftë edhe me votimin elektronik, apo të gjitha ato teza që ju keni hedhur. Pra, për të marrë një zgjidhje institucionale, ligjore dhe a nuk ju duket se po kërkoni të realizoni një parim të rëndësishëm që është vota e lirë, duke shkelur një parim tjetër, që është e drejta kushtetuese e kësaj mazhorance për ta çuar këtë mandat deri në fund. Pra ku e gjeni ju forcën politike ti kërkoni një mazhorance mbi 80 vota, që t’jua dorëzojë pushtetin në tavolinë?
Lulzim Basha: Po e nis me të parën. E vërteta është krejt ndryshe. E vërteta është që unë e kushtëzova votën tonë për Reformën Kushtetuese. Kushtëzova votën për Kushtetutën me dy kushte. Kushti i parë, të hiqeshin të gjitha barrierat për votimin elektronik dhe numërimin elektronik. Kushti i dytë, shtatë ligjet kryesore të miratoheshin me konsensus për të shmangur që mazhoranca e bërë pishman për ndryshimet kushtetuese të standardit europian, e në veçanti për formulën Nulland-Han, të kapte ato që humbi gjatë negociatave për kushtetutën, kur ne, BE, SHBA dhe në veçanti Komisioni i Venecias, triumfuam për një paketë kushtetuese të standardeve europiane. Kjo marrëveshje ka dy dëshmitarë. SHBA-të me përfaqësuesin e tyre në Tiranë dhe BE-në me përfaqësuesin e tij në Tiranë. Pasi u bë kjo marrëveshje, Edi Rama e theu, siç ka thyer në dijeninë time shumicën dërrmuese, për të mos thënë, të gjitha marrëveshjet deri më sot, si kryeministër dhe si kryetar opozite. E theu këtë marrëveshje dhe kjo është kriza aktuale e Reformës në drejtësi. Çfarë ndodhi pas kësaj? Për Reformën në Drejtësi, SHBA-të ia futën dy këmbët në një këpucë dhe e detyruan të pranonte formulat konsensuale të opozitës dhe si rezultat ligji për SPAK-un, për strukturën e posacme antikorrupsion dhe BKH-në e famshme, Byronë Kombëtare të Hetimit, ka votat tona në Parlament. Eshtë votuar në mënyrë unanime. Nuk është faji i BE-së se Rama ka mashtruar BE-në, SHBA-në dhe Presidentin e SHBA-së, edhe si kreyeministër, edhe më parë si kryetar opozite. Pse jemi këtu në këtë shesh. sepse Edi Rama me vetëdije sabotoi çdo mundësi institucionale, politike, për ta zgjidhur këtë. Kjo pra është e vërteta. Ne insistuam, mos harroni. Shikoni arkivat tuaja si gazetarë. Me 21 korrik më ka marrë Angela Merkel në telefon. Shikoni transkriptin e bisedës. Përgëzime për rolin tonë për përcaktimet kushtetuese dhe garanci për zgjedhje të lira dhe të ndershme. Shiko transkriptin e bisedës me Komisionerin Han, me Victoria Nulland.
Ervis Iljazi: Përse nuk krijuat një krizë politike në atë moment?
Lulzim Basha: Përse nuk krijova unë një krizë politike në atë moment? Po, ç’është kjo pyetje? Po pse, çfarë është kriza politike. Ha groshë, dhe bëj një krizë politike? Sepse u përpoqa me të gjitha forcat për një zgjidhje institucionale. Dhe një nga një, hapat u shteruan. Këmbana ishte Dibra, ku u tregua se plani i Edi Ramës nuk ishte thjesht influencimi i procesit zgjedhor nga krimi por asgjesimi i zgjedhjeve. E di çdo të thotë kjo? Që mos të kesh më forca politike. Por që të kesh nga një anë forcat politikë, dhe nga ana tjetër krimin. S’kishte PS në Dibër. E ke të qartë këtë? U strukën një pjesë, një pjesë erdhën tek ne, të neveritur nga kriminelët që ishin futur në shtabe, dhe nuk pati fushatë. PS nuk pati fushatë dhe ditën e zgjedhjeve nuk pati zgjedhje. Asgjesim i proçesit politik. Ky është udhëkryqi ku ka ardhur Shqipëria dhe kjo është një këmbanë shumë më e madhe se sa për fatin e partive politike. Sipas kësaj logjike, duhet ta lëmë që ta bëjë të gjithë Shqipërinë Dibër, ta bëjë një thertore elektorale, pastaj çfarë? Pastaj ka destabilizim. Nëqoftëse ne lejojmë që ky të vjedhë dhe të shkatërrojë zgjedhjet e Qershorit, Shqipëria shkon drejt destabilizimit. Prandaj kjo është një lëvizje stabilizuese, jo destabilizuese. E gjithë gjuha e destabilizimit vjen nga këta, ’97, etj, etj. Ne jemi këtu për stabilizim, për paqe, për zgjedhje të lira dhe të ndershme.
Ervis Iljazi: Nuk ju duket se po kërkoni pushtet në tavolinë, të pamerituar?
Lulzim Basha: Jo pra jo, fare. Sapo ia sqarova kolegut tuaj. Përgjigjia është e qartë, jo. Dhe nuk ke asnjë arsye ta thuash këtë sepse kështu do të ishte nëse do i thosha, ik ti, të vij unë. Ti thua ky ka mandatin. Kjo është shumë e rëndësishme por do kesh durim ta dëgjosh. Mos të bëjmë propagandë me njëri tjetrin.
Ervis Iljazi: Jo unë s’po bëj propagandë, po bëj pyetje.
Lulzim Basha: Unë t’i lexoj shkrimet dhe ndonjëherë janë puro propagandë. Nuk e di nëse e ke nga mosthellimi.
Ervis Iljazi: Zoti Basha, unë nuk jam i mosthelluar sepse studimet e mia i kam bërë që të thellohem.
Lulzim Basha: Më vjen shumë mirë dhe uroj mos të jesh nën presion, sepse universiteti ku punon, është klienti numër 1 i kesaj qeverisjeje, është arsyeja pse u bë ligji për arsimin e lartë.
Ervis Iljazi: Kolegët e mi i ke ç’do ditë në çadër, ndaj lëre këtë propagandë.
Lulzim Basha: Shumë mirë, bravo iu qoftë. Nuk e kam me ty këtë debat. E kam me pronarin e universitetit tënd.
Ervis Iljazi: Pse kjo është Republika e Re? Njerëzit që janë kundër teje qenkan të frustruar, ata që janë pro teje qënkan të lirë. Eshtë mendësi totalitare. Më vjen keq që po ta them.
Lulzim Basha: Këtu, në këtë protestë, kanë ardhur kundërshtarë politikë të Partisë Demokratike, kështuqë kjo që thua ti nuk vlen fare.
Ervis Iljazi: Ku e gjeni forcën ti kërkoni kësaj mazhorance të ikë nga pushteti?
Lulzim Basha: Unë e gjej forcën te Xhorxh Uashingtoni, kur i tha sovranit, mbretit anglez, shporru. Shporru se këtu do jenë SHBA-të, nuk do jetë më kolonia jote. Forca është kjo. Ku e gjen forcën ky, që Republikën e Shqipërisë ta kthejë në Republikë krimi? Mandatin për çfarë e mori? Që të sillte Arben Ndokën, të sillte Armando Prengën, Elvis Roshin, Artur Bushin? Që të sillte Shqipërinë në krye të listës së prodhimit të kanabisit? Që të zhbënte ç’do garanci demokratike? Që ta kthente parlamentin në teatër ku nuk respektohet as rregullorja, as kushtetuta, as ligji. Po të përgjigjem me një fjali që për fat të mirë nuk është e imja por e një miku që erdhi këtu, Senatori, Mario Mauro, ish zv-Kryetari i Parlamentit Europian, ish Ministër i Mbrojtjes: Kur qeveria bojkoton demokracinë, mos i kërko opozitës pse bllokon parlamentin sepse s’ka më parlament.
Ervis Iljazi: Kjo që thua ti është keqqeverisje zoti Basha. Unë po flas për sistemin.
Lulzim Basha: Sistemi është vetëm një nocion abstrakt në momentin që nuk funksionon në praktikë.
Ervis Iljazi: Këtë keqqeverisje e dënon populli me votë, regjimin e ndërton opozita me mazhorancën. Eshtë tjetër gjë.
Lulzim Basha: Kjo është beteja, që të kenë votën qytetarët, mos ta kenë kriminelët kjo është beteja për të cilën po qëndrojmë këtu.
Anila Basha: Zoti Basha, gjithsesi në ç’do lloj rasti, duke menduar që ç’do lloj zgjidhjeje që mund të bëhet, mund të jetë e pranueshme prej jush. A do lejonit ju që gjykatat që do krijohen pas vetingut, t’ju hetojnë ju për Rrugën e Kombit dhe për vrasjet e 21 Janarit?
Lulzim Basha: Abuzimet për Rrugën e Kombit janë një sajesë politike dhe u demontuan në një proçes të rregullt.
Anila Basha: Kontrolli i Lartë i Shtetit ka raport për atë zoti Basha.
Lulzim Basha: Nuk u lodhe 8 vjet duke thënë gënjeshtrën këtu dhe s’dëgjon një minutë të vërtetën. Merr dhe lexo vendimin e Gjykatës së Lartë.
Anila Basha: Nuk është gënjeshtër. E thotë KLSH.
Lulzim Basha: Mirë, ok. Futu në internet, e ke në faqen e Gjykatës së Lartë vendimin e proçesit gjyqësor.
Anila Basha: Eshtë proçedurë zoti Basha, e kemi botuar njëmijë herë.
Lulzim Basha: Botoje edhe njëherë dhe do shikosh që kjo që thua është një sajesë politike
Anila Basha: Eshtë për procedurën.
Lulzim Basha: Ta kanë vënë lakrën në kokë, dhe kupton vetëm këtë, procedurë.
Anila Basha: Jeni akuzuar për Rrugën e Kombit dhe unë po flas për gjykatat që do krijohen nga vetingu, do pranoni këto dy gjykime dhe 21 Janarin, 4 vrasjet në bulevard?
Lulzim Basha: “Do pranosh” është një koncept jo perëndimor sepse qytetarët nuk kanë mundësinë të pranojnë apo të mos pranojnë shtetin ligjor. Barazia para ligjit është parim themelor i shtetit ligjor, i demokracive perëndimore.
Anila Basha: Që ju u shmangët me procedurë.
Lulzim Basha: I thua ti këto. Ta ka futur lakrën Edi Rama në kokë dhe ti e përsërit kudo. As nuk e di se çfarë po thua. Çfarë do të thotë për procedurë? Nuk e di çfarë po thua. Thua tre fjalë që i ke lidhur.
Anila Basha: Ju u shmangët nga gjyqi për procedurë.
Lulzim Basha: Më vjen keq që keqpërdoresh kaq keq nga propaganda e Ramës. Është një lakër. Ke 42 faqe vendim. Merri, lexoji po pate dëshirë, publikoji dhe do shikosh se çfarë do të thotë për procedurë. Do ta pranosh që të ka futur lakrën në kokë për këtë çështje. Pastroje kokën dhe e ke të qartë. Absolutisht para ligjit vendosen të gjithë, demokratë e socialistë.
Anila Basha: Ne kërkojmë që vendi ynë të ketë një opozitë dinjitoze. Unë ju bëra një pyetje. Gjykatat që do vijnë nga proçesi i vetingut, do hetojnë pra vrasjet e 21 Janarit dhe e dyta abuzimet me Rrugën e Kombit.
Lulzim Basha: Nuk ka asgjë për të fshehur para asnjë trupe gjyqësore, para asnjë gjykate. Jam deputeti i parë dhe i vetmi që kam kërkuar heqjen e mandatit.
Anila Basha: Ju nuk jeni deputet zoti Basha.
Lulzim Basha: Do bësh lojëra fjalësh tani. Atëhere pra, kur u hoq. I pari dhe i vetmi që kam kërkuar heqjen e mandatit tim, nëqoftëse e ke harruar. Pra, Lulzim Basha nuk trembet. Përkundrazi. Do drejtësi të pavarur, do gjyqtarë të pavarur, do prokurorë të pavarur, për këdo që të përballet me drejtësinë e të marrë atë që meriton sipas ligjit, jo sipas kundërshtarit politik.
Anila Basha: Pra, ju po thoni që gjykatat post veting do i pranoni për këto dy çështje.
Lulzim Basha: Hera e tretë që të përgjigjem. Fute në kokë. Nuk është çështje pranimi ose mospranimi. Në një shtet ligjor qytetarët i binden ligjit, i binden vendimeve të Gjykatës.
Anila Basha. Pra, do i bindeni.
Lulzim Basha: Siç kam bërë gjithmonë Anila.
Ervis Iljazi: Ky është një parlament i dalë nga vota të lira dhe të ndershme sepse i ka menaxhuar qeverisja e partisë tuaj dhe ky është fakt. Duke qene i tillë mendoj që ka të gjithë të drejtën kushtetuese, moralin politik dhe juridik të aprovojë ç’do reformë që i duhet vendit. Atëhere ju pse nuk i ndani këto dy gjëra. Pse nuk i ndani zgjedhjet e lira dhe të ndershme nga drejtësia? Ky është një parlament që ka dalë më vota të lira dhe ka të drejtën kushtetuese dhe morale për të aprovuar reformën në drejtësi, ndërsa zgjedhjet e lira janë për legjislacionin tjetër. Nuk e kuptoj pse nuk i ndani këto dy gjëra, këto dy momente?
Lulzim Basha: Nuk e kuptoj se çfarë nuk kupton zoti Iljazi. Sepse reforma në drejtësi ka kaluar. Paketa kushtetuese ka kaluar, Partia Demokratike dhe Lulzim Basha janë përgëzuar nga Europa dhe nga Amerika për këtë. Për çfarë e ke fjalën? Për vettingun? Tani, vetëm nëse bëjmë përsëritje. Për arsyen e thjeshtë, sepse kjo që kanë sjellë në parlament, është në thyerje të paktit që kanë bërë para SHBA-ve dhe BE. Shkelën paktin dhe e bënë ligjin për vettingun, ligjin për KLGJ, KLP dhe ligje të tjera, siç ua donte qejfi.
Ervis Iljazi: Ligji u shpall kushtetues nga Komisioni i Venecias dhe nga Gjykata Kushtetuese.
Lulzim Basha: E ke gabim. Nuk bëhet shpallja nga Komisioni i Venecias.
Ervis Iljazi: Po e pranoi pra, nuk e ktheu.
Lulzim Basha: Do të futesh në argumenta? Atëhere dëgjo pak dy gjëra. Venecia nuk shpall ligjin e vettingut kushtetues apo jo. Lexo vendimin e Gjykatës Kushtetuese se çfarë ka thënë. I paske lexuar titullin, jo substancën. Një për një i ka dhënë të drejtë opozitës. Drejtori që kontrollohet nga kryeministri nuk mund të bëjë kontrollin e gjyqtarëve sepse nuk do e bëjë sipas formulës Hahn-Nuland por do e bëjë sipas formulës Rama-Shullazi. Ky është problemi. Ky është shqetësimi im se nuk kam asgjë personale as me ty, as me pikëpamjet e tua. Luftoj që të kesh pikëpamje të kundërta me mua, të kesh lirinë ti shprehësh, por thelbi është thelb, fakti është fakt. Shqiptarët dhe Partia Demokratike votuan për reformën Hahn-Nuland, jo për reformën Rama-Shullazi. Kaq është.
Rudina Xhunga: Pas kthimit nga Amerika, a ka gjasa që ju të uleni në tryezë dhe të dialogoni me zotin Meta dhe Rama?
Lulzim Basha: Siç ju thashë, kam një sërë ftesash në Europë, SHBA. Sigurisht që do ju mbaj të informuar për të gjitha lëvizjet e mia. Të gjitha janë në funksion të betejës popullore që po zhvillohet këtu në këtë shesh për zgjedhje të lira dhe të ndershme dhe po në funksion të tyre jam i gatshëm të ulem e të dialogoj me kundërshtarët e mi politikë për ti dhënë formë dhe jetë një qeverisjeje teknike që do garantojë zgjedhje të lira dhe të ndershme. Pa këtë asgjë. Nuk mund të bëhet fjalë për dialog fasadë. Asgjë nuk mund të ecë përpara pa garantuar të drejtën themelore të njeriut në demokraci, që është e drejta për zgjedhje të lira dhe të ndershme përmes një qeverie teknike.
Anila Basha: A do mendonit të hynit në koalicion parazgjedhor me LSI për të fituar zgjedhjet e 18 Qershorit?
Lulzim Basha: Nuk mendojmë fare për koalicion as me LSI as me PS, por mendojmë për zgjedhje të lira dhe të ndershme. Kemi koalicionin tonë që po zgjerohet dita ditës.
Rudina Xhunga: Me kë po zgjerohet?
Lulzim Basha: Herën e fundit me një parti e cila përfaqëson një shtresë të diskriminuar në vite dhe që ka qënë në koalicionin e Edi Ramës, Partia Europianiste për Integrim që është partia që përfaqëson interesat e komunitetit rom dhe egjiptian.
Anila Basha: Z.Basha kush do e drejtojë çadrën kur ju të jeni në SHBA?
Lulzim Basha: Ata që e drejtojnë edhe kur unë jam këtu. Fryma e shenjtë e besimit për zgjedhje të lira dhe të ndershme në liri dhe në demokraci, qytetarët.
