Pyetje: Z Basha, përshëndetje dhe falemnderit për kohën. Po shoh në fakt që në Selinë Blu dhe në zyrën tuaj ka shumë lëvizje dhe falemnderit që gjetët mundësinë për të folur për Reformën në Drejtësi si dhe për aksionin e ardhshëm të opozitës, meqenëse nuk jeni shprehur për këtë në një intervistë të posaçme.
Basha: Faleminderit për mundësinë, ju dhe televizionit tuaj.
Pyetje: Reforma, ndryshimet kushtetuese kaluan me 140 vota dhe duhet thënë që në dokumentin final ka ndryshime në 80 % të tij falë ndërhyrjes së ekspertëve tuaj. Duhet të jetë një satisfaksion jo shumë i vogël për ju dhe ekspertët tuaj kjo, përballë punës që kanë bërë eskpertët e nivelit të lartë apo ekspertët ndërkombëtarë. Për këtë besoj se ndiheni i kënaqur. Por duke qendruar tek ndërkombëtarët unë doja të ndalesha tek ambasadorët. Janë ata që kanë qenë kumbarët e këtij procesi dhe kanë nxitur në këta 18 muaj dhe më ka bërë një deklaratë tuaja menjëherë pas votimit në Kuvend të reformës ku dolët për mediat dhe thatë;”miratimi i reformës është rezultat mes të tjerash edhe kontribut i jashtëzakonshëm të eskpertëve ndërkombëtarë, ambasadorëve Lu dhe Vlahutin me të cilët debatet kanë qënë jo të pakta dhe të nxehta por gjithmonë të përqendruara në rolin dhe misionin e opozitës që ne e përmbushëm me sukses”. Në fakt ju keni qenë personi më i kritikuar ashpër prej tyre, nominalisht me emër dhe mbiemër dhe në mënyrë të përsëritur. Duket sikur ka diçka që nuk shkon në këtë konstatim tuajin, le të themi post votimit. Kishin të drejtë ambasadorët që ju sulmonin apo e kishin gabim? Si është reflektimi juaj tani më pas?
Basha: Së pari, informacioni dhe lajmi është ai që dhatë ju. Reforma kaloi me konsensus të plotë dhe siç e keni thënë edhe më përpara, siç e konstatuat edhe sot, një nga pak zërat objektivë që kanë mbetur në median shqiptare ju dhe televizioni juaj, drafti kushtetues i miratuar në parlament reflekton mbi 80 % vërejtjet dhe propozimet e Partisë Demokratike të cilat përgjatë procesit u inkorporuan në atë të ashtëquajturin Opinion Final të Komisionit të Venecias. Dhe kjo padyshim është një arritje e madhe. Është një arritje për Partinë Demokratike, natyrisht edhe për mua si kryetar i saj, për opozitën, por mbi të gjitha është një arrjtje për Shqipërinë.
Prej fillimit, reforma nuk ka patur kundërshtarë të deklaruar, të gjithë janë deklaruar pro reformës. Pyetja ka qënë çfarë reforme. Reformë sipas standardeve të Venecias, reformë sipas standardeve të Brukselit e të Uashingtonit apo reformë sipas shkollës së Ramës dhe Xhafës. Reformës sipas shkollës perëndimore, parimeve të drejtësisë së pakapur, të ndarjes së pushteteve, të përgjegjshmërisë kushtetuese që vjen me kompetencat kushtetuese? Apo reformë të shkollës së Bllokut apo të Lanës.
Ka triumfuar, padyshim, një draft kushtetues, tashmë Kushtetutë e re, ku mishërohen parimet europiane dhe amerikane të drejtësisë së pavarur e të pa kapur. Sepse një drejtësi e pakapur garanton drejtësi për qytetarët. Ndërsa një drejtësi e kapur do të thotë që s’ka reformë. Njëra ose tjetra. Ose drejtësi e kapur, pra jo reformë. Ose reformë që do të thotë drejtësi e pakapur. Kjo ka qenë beteja jonë. Prej ditës së parë.
Pyetje: Ju e keni thënë gjithë kohës por po thoni që edhe ambasadorët…që kritikoni vazhdimisht. Ishin bashkë me Ramën?
Basha: Të vijmë tek roli i ndërkombëtarëve. Qendresa jonë ka qenë e fortë dhe e pakompromistë kur vinte puna te parimet. Unë kam patur prej ditës së parë e deri në ditën e fundit bindjen se qendrimi për parimet mbi të cilat është ndërtuar demokracia dhe shteti ligjor në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe të Bashkimit Europian ia vlente çdo betejë me çdo çmim.
Dhe përballë kemi patur një kundërshtar të egër i cili e ka përdorur reformën për politikë. Qëllimi i tij ka qenë të denigronte Partinë Demokratike, të krijonte bllokun antireformë apo denigronte PD si një parti që i kundërvihej vlerave dhe propozimeve të BE-së e SHBA-ve, dhe ka ndonjë që mund ta ketë besuar këtë fabul të cilën e pompoi me gjithë fuqinë e propogandës dhe mediave të kapura prej tij. Por çfarë rezultoi në fund fare?! Rezultoi se roli i Partisë Demokratike dhe i imi si kryetar i saj u vlerësuan maksimalisht nga Uashingtoni, nga Brukseli, nga Berlini e mw gjerw. Nuk u vlerësua thjesht vota jonë konsensuale në Kuvend, por u vlerësua roli ynë në përmirësimin e draftit, në përcaktimin e amendamenteve kushtetuese ashtu siç u votuan mesnatën e 21 dhe 22 Korrikut. U shpreh mirënjohja për Partinë Demokratike dhe këto nuk janë konstatimet e mia.
Pyetje: A morët një ndjesë ju si person?
Basha: Më lejoni ta mbaroj. Këto janë konstatimet të cilat ju dhe gjitha mediat i kanë botuar. Pra, jo thjeshtë një kortezi ndaj Lulzim Bashës apo ndaj Partisë Demokratike por një shprehje mirënjohje sepse i njihet Partisë Demokratike roli përcaktues në ndryshimin e një reforme që nisi një projekt për kapjen e drejtësisë, drejt një Kushtetutë te re që jep të gjitha mundësitë nëse zbatohet, që të kemi një drejtësi të pavarur, që ndërshkon dhe nuk mbron krimin dhe korrupsionin dhe jep drejtësi për qytetarët. Dhe padyshim që këtu ka patur një debat dhe unë këtë e kam thënë prej ditës së parë.
Pyetje: A pati atëhere një reflektim nga ambasadorët?
Basha: Ka pasur një debat parimor ku Partia Demokratike dhe Lulzim Basha nuk kanë lëshuar asnjë milimetër kur vjen puna tek parimet dhe nuk mund të lëshonim. Askush nuk mund ta priste këtë dhe nuk duhet ta priste.
Pyetje: Në fakt nuk e prisnim që emri juaj të lakohej në mënyrë të përsëritur?
Basha: Pak rëndësi ka ajo. Ku ka debate për parimet edhe mes miqsh, padyshim…
Pyetje: Kanë qënë deklarata shumë të forta z Basha…?
Basha: Ku hahet bukë ka edhe thërrime. Kur ka patur një punë kaq voluminoze mund të ketë edhe përplasje. Por këto janë të dorës së dytë. Janë të parëndësishme kur bëhet fjalë për interesa madhore dhe afatgjatë siç është drejtësia e pakapur politikisht. Dhe për këtë, siç e thashë, unë, Partia Demokratike dhe opozita ka qendruar e bashkuar në një front. Sepse lëshimi i çdo milimetri në këtë drejtim nuk do të dëmtonte opozitën. Ne nuk qendruam për interesat tona. Por do të dëmtonte qytetarët tanë, do të dëmtonte të ardhmen e vendit, do të dëmtonte profilin që Shqipëria duhet të ketë në të ardhmen si një vend që i bashkangjitet vlerave dhe normave perëndimore mbi të cilat është ndërtuar BE dhe SHBA-të.
Kush është munduar ta piktorojë këtë si një betejë midis Perëndimit dhe Partisë Demokratike ka mbetur thellësisht i zhgënjyer sepse është vërtetuar se shkolla e Partisë Demokratike, shkolla e Lulzim Bashës dhe shkolla e Perëndimit janë një. Ata që janë zhgënyer, siç e thashë, i përkasin shkollës së Bllokut dhe shkollës së Lanës.
Pyetje: Dua të kaloj në një aktor tjetër të rëndësishëm të këtij procesi që ju ndihmoi edhe ju…le të themi në dëgjimin e zërit tuaj dhe në gjetjen e formulës finale të marrëveshjes së konsensusit; Ilir Meta. Ju rikthyet komunikimin me të dhe nëse i kthehemi pak historisë, kujtojmë që ishte i njëjti Ilir Meta që një apo dy ditë para 1 Prillit 2013 ju mendonit se do të ishte me ju në zgjedhje, kur në fakt kaloi nga z Rama. I njëjti Ilir Metë që në 2009, Edi Rama e priste pas numërimit të votave që të afrohej me PS-në dhe kujtojmë sikletin që pati në Tiranë për të dalë, por në fakt kaloi nga Partia Demokratike. Mendoni që ky Ilir Meta që keni rivendosur komunikimin mund të jetë një partner fiabël, po përdor një term të Berishës për ju, në 2017?
Basha: Tani çështja e komunikimit me Ilir Metën është në një kontekst më të gjërë. Ka patur komunikim me Ilir Metën e ka patur para tij komunikim me Edi Ramën. Patëm një takim mes kryetarit të qeverisë të kryetarit të opozitës. Kjo sepse Partia Demokratike dhe unë personalisht kemi qenë të vendosur prej fillimit që të kalojmë një reformë me konsensus politik mes të gjitha palëve si një garanci për cilësinë e reformës dhe për qendrueshmërinë e saj. Pra që reforma t’u shërbejë sa më mirë qytetarëve dhe përcaktimet e kësaj reforme të kenë një jetë sa më të gjatë. Të mos ndryshohen prapë pas zgjedhjeve me maxhorancën e re.
Kam vlerësuar rolin e Ilir Metës në arritjen e konsensusit.
Pyetje: Ishte një kamardare shpëtimi…
Basha: Jo nuk ishte një kamardare shpëtimi. Bëri një rol parimor, i bëri një shërbim vendit duke insistuar për konsensusin.
Nuk kishte nevojë askush për kamardare shpëtimi sepse Partia Demokratike ishte e vendosur, unë isha i vendosur dhe qendrova deri në fund, derisa konsensusi u arrit për çdo pikë dhe e arritëm falë vlerave dhe parimeve për të cilat qendruam. E natyrisht falë mbështetjes së faktorit ndërkombëtar, në veçanti të ndihmëssekretares Nuland, Komisionerit Hahn, kryetarit të komisionit të Jashtëm ne PE Elmar Brok, edhe eurodeputetëve Kukan dhe Fleckenstain, e shumë e shumë të tjerë që nuk dua të të zgjatem duke i përmendur.
Kështu u arrit konsensusi i 140 votave por Ilir Meta me rolin e tij dëshmoi një qendrim parimor në favor të interesave të vendit dhe për këtë e kam përshëndetur. Do të kisha përshëndetur Edi Ramën po të kishte bërë të njëjtën gjë.
Nuk bëj opozitë për hir të opozitës. Opozita ime është faktuar se është një opozitë e orientuar tek argumenti, tek faktet, tek provat dhe tek interesi qytetar.
Unë nuk jam kundër Edi Ramës thjesht për të qenë kundër Edi Ramës por jam kundër gjithçkaje që nën përgjegjësinë dhe orarin e tij si kreu i ekzekutivit shqiptar po rrënon ditë për ditë cilësinë e jetës së shqiptarëve: Krizën ekonomike, pasigurinë, faktin që sot shqiptarët fitojnë më pak dhe paguajnë më shumë, pra jetojnë me keq. Për këtë është opozita ime kundër Ramës.
Por në qoftëse Edi Rama në këtë çështje madhore do të kishte mbajtur të njëjtin qendrim padyshim do të kisha përshëndetur edhe Edi Ramën.
Thënë kjo, për të ardhur tek pyetja, Ilir Meta ka qënë dhe është gjymtyrë e qeverisjes së Edi Ramës. Taksat nuk do të rriteshin dot pa votat e Ilir Metës. Koncensionet korruptive me të cilat miliona euro që duhet të shkonin për pensionistët, për familjet në nevojë, për ujin e pijshëm, për rrugë, për shkolla, për spitale, për të hapur vende pune me paga dinjitoze, për të lehtësuar gjendjen e ekonomisë që është kapur prej fyti për shkak të këtyre taksave, këto koncensione janë bërë nën qeverisjen e përbashkët të Edi Ramës me Ilir Metën. Shqipëria është mbushur me kanabis nga jugu në veri, nga lindja në perëndim në qeverisjen e përbashkët me Edi Ramën dhe Ilir Metën. Këta janë me të vërtetë dy veç e veç, por qeverisin së bashku, secili për hesapin e vetë dhe mbajnë përgjegjësi të përbashkët.
Prandaj edhe opozita ime, opozita e Partisë Demokratike, opozita e bashkuar e që po zgjerohet dita ditës, Ilir Metën dhe Edi Ramën i ka përballë dhe do ti ketë përballë kur vjen puna tek keqqeverisja e vendit.
Por nuk mund të mos përshendes rolin e tij për arritjen e konsensusit për një reformë madhore. Siç e thashë do të kisha bërë të njëjtën gjë nëse Edi Rama, në vend të armiqësisë ndaj konsensusit, në vend të dëshirës për ta përdorur reformën në drejtësi për të goditur dhe stigmatizuar opozitën, do të kishte shtrirë dorën e bashkëpunimit siç e kishim ne dorën e shtrirë për të bashkëpunuar për këtë çështje madhore.
Faktet janë ato që janë evidentuar tashmë, ngjarjet kanë rrjedhur. Roli i PD-së në këtë proces është vlerësuar universalisht si nga opinioni publik ashtu edhe nga faktori ndërkombëtar. Ndërkohë që ne orientohemi nga prioritete të tjera ku spikat zbatimi i ligjit të dekriminalizimit dhe zgjedhjet e lira e të ndershme.
Pyetje: Të qendrojmë pak sepse nuk e kemi elaboruar këtë çështje. Ju renditët me të drejtat argumentat me të cilat ju ndajnë ju me Ramën por edhe me Metën, thoni ju. Por nuk kishit vetëm ato, pjesët që u ndanit, kishit edhe një marrëdhënie disi personale të shkëputur, të acartë sepse doja t’u sillja në mendje një deklaratë të Metës në Opinion…
Basha: Nuk ka asgjë personale mes meje dhe dy krerëve të maxhorancës.
Pyetje: Z Meta thoshtë që ju gënjeni edhe për orën…
Basha: Shiko, z Metaato qe i kam thënë për kandidatët e tij në zgjedhjet lokale nuk i heq asnjë presje.
Pyetje: Kishit një përplasje shumë të fortë për Pogradecin, Vorën, Lezhën…
Basha: E kam të qartë. Asnjë presje nuk heq çfarë kam thënë për kandidatët e z Meta apo për fushatën lokale të z Meta.
Pyetje: Por çfarë ndryshoi që ju u afruat?
Basha: Duhet të kuptoni këtë gjë që në politikën e Lulzim Bashës, në shkollën time politike, nuk udhëhiqem as nga emocionet personale dhe as nga interest personale. Përgjegjësia ime është para shqiptarëve. Jo vetëm para opozitarëve por para gjithë shqiptarëve. Dhe në këtë kuptim nuk mund të mos çmoja rolin e Metës për arritjen e konsensusit. Por nuk mund të hesht apo të mbyll sytë para rolit në vazhdimësi të Metës në mbajtjen në këmbë të një qeverie të inkriminuar e të korruptuar deri në palcë që është përgjegjëse për një ekonomi të asfiksuar dhe për një jetë më të keqe të shqiptarëve, për çmime më të larta, paga më të ulëta dhe pasiguri totale në vend.
Këto janë dy gjera të ndryshme dhe unë siç kam bërë prej fillimit di ti veçoj. Do të kisha bërë të njëjtën gjë, siç e thashë, me Edi Ramën në qoftëse ai do të kishte pasur rolin e tij për të arritur konsensusin dhe jo për ta sabotuar atë. Ai nuk e bëri këtë. Përkundrazi bëri gjithçka deri në çastin e fundit kundër konsensusit. Ndaj vlerësimi im për Metën është një vlerësim objektiv, për këtë pjesë dhe rol që ka luajtur.
Pyetje: Tani, po për hir të shqiptarëve, siç me të drejtë e përmendët, ju nuk do ta rinovoni bashkëpunimit të paktën me Ilir Metën? Duke qendruar gjithnjë në interesin e qytetarëve…
Basha: Kjo është një pyetje jashtë kontekstit.
Pyetje: Jemi 10 muaj para zgjedhjeve dhe sfidave të tjera…
Basha: Më lejoni ta zhvilloj. Ilir Meta është aleat i Edi Ramës. Ilir Meta është pjesë e koalicionit qeveritar.
Pyetje: Pikërisht, ishte edhe kur ju bëtë marrëveshje…
Basha: Marrëveshja ishte për Reformën në Drejtësi. Bëhet fjalë për Reformën në Drejtësi ku ftesa për konsensus ishte ndaj të dy partive qeveritare. Tani ju thoni a e shikoni bashkëpunimin me Metën.
Meta bashkëpunon nga mëngjesi në darkë me Edi Ramën. Ministrat e Metës janë në kabinetin e Ramës, votat e Metës janë për keqqeverisjen e Edi Ramës. Këtë keqqeverisje që ka rritur taksat, që ka rritur çmimet, që nuk ka rritur pensionet. Pra, këtu, nuk shtrohet kjo pyetje përsa kohë që Ilir Meta është gjymtyrë e qeverisjes së Ramës, Partia Demokratike e ka përballë për pjesën e tij dhe përgjegjësinë e tij në keqqeverisjen, në krizën ekonomike dhe në pasigurinë në të cilën e kanë zhytur Shqipërinë të dy të bashku.
Pyetje: Po e ndërtoj ndryshe. Në këto 6 javë që unë ndjek me vëmëndje politikën, më rezulton se Ilir Meta u ka takuar më shpesh ju se sa Ramën, që e ka partner të koalicionit. Me ju është takuar me ftesën që u bë publike, më pas në Rogner, keni qënë bashkë në SHBA dhe u takuat së fundmi në sallën VIP në Rinas. Ishit rastësisht, dakord. Por në fakt, çfarë bisedoni ju me Ilir Metën?
Basha: Takimet me Ilir Metën kanë qenë takime publike dhe në qendër ka qënë Reforma në Drejtësi.
Pyetje: Po ajo e sallës VIP?
Basha: Dy persona rastisin në të njëjtin ambjent ndërkohë që presin të marrin të njëjtin fluturim por me destinacione të ndryshime. Ekziston edhe praktika e shmangies së njëri tjetrit por në kulturën dhe botëkuptimin tim nuk i shmangem askujt, sepse s’kam pse ti shmangem askujt.
Pyetje: Absolutisht…ishte kuriozitet se çfarë biseduat?
Basha: Në rrafshin e kuriozitetit mund tu them që marrëdhënia ime si kryetar i opozitës me te dy bashkëkryetarët e koalicionit qeveritar nuk ka dhe nuk mund të ketë asnjë element personal. Padyshim që i jemi rikthyer edhe njëherë Reformës në Drejtësi, shqetësimit për kalimin e paketës ligjore në një mënyrë sa më të shpejtë por konsensuale dhe cilësore, për aq kohë sa ka patur në kushtet e një tranziti apo përgatitjes për një fluturim.
Pyetje: Por ju sapo kishit bërë një deklaratë për qeveri teknike dhe Meta po dilte nga një sallon masazhi dhe po thoshte se qeveria po punon mirë…?
Basha: Por kjo s’ka lidhje se çfarë mendon Ilir Meta.
Nuk e kushtëzon Ilir Meta opozitën. Qeveria teknike është një kusht i shpallur nga unë, nga opozita në protestën e 8 Dhjetorit. Nuk e kemi lënë këtë kusht asnjëherë por Reforma në Drejtësi dhe hapat e tjerë të betejës opozitare bënë që fokusi ynë të mbetej tek këto aktualitete. Me përfundimin e Reformës në Drejtësi të pjesës politike që ka të bëjë me ndryshime kushtetuese, sepse pjesa tjetër është pjesë ligjore dhe nuk ka aspekt politik, ne i rikthehemi kësaj beteje; betejës për zgjedhje të lira dhe të ndershme.
Kur flasim për qeveri teknike, flasim për një qeveri që disa e quajnë qeveri teknike, qeveri të unitetit apo qeveri të ekspertëve, flasim për një qeveri e cila në kushtet e mosqeverisjes së vendit, sepse vendi nuk po qeveriset më, vendi ka një pushtet të korruptuar dhe të inkriminuar por nuk ka shtet më; shteti është dorëzuar para bandave, para drogës, është dorëzuar para keqqeverisjes, para oligarkëve që po plaçkisin ditë për ditë pasuritë e shqiptarëve dhe e gjitha kjo po bëhet me bekimin dhe nën vëzhgimin e Edi Ramës…
Pyetje: Si do e arrini ju këtë?
Basha: Prandaj qeveria teknike, po përdor këtë term, ka 3 detyra kryesore…
Pyetje: Dakord, por ju si do e arrini këtë?
Basha: Po ju them njëherë për detyrat që ka. Zbatimi i ligjit të Dekriminalizimit, përfundimi i akteve ligjore dhe nisja e zbatimit të Reformës në Drejtësi, Zgjedhjet e Lira dhe të Ndershme. Këto janë 3 detyrat që ka qeverisja teknike.
Unë kam bërë një ftesë më pak se një javë përpara, për një marrëveshje politike midis të gjithë aktorëve politikë pa përjashtuar dhe paragjykuar askënd që ky të jetë një akt politik konsensual.
Por po kështu e kam bërë të qartë që ndërsa ftesa ime qendron po kështu jam i vendosur ti prij me Partinë Demokratike dhe gjithë opozitën e bashkuar një lëvizje popullore për të detyruar këtë maxhorancë në numra por të rënë në legjitimitet, që të pranojë qeverinë teknike si i vetmi shans për zgjedhje të lira dhe të ndershme. Maj, Qershor, Korrik, Gusht, dogjën katër muaj për themelin e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme që janë votimi elektronik dhe biometrik, edhe numërimi elektronik…
Pyetje: Rama jua ka kthyer përgjigjen në fakt…
Basha: E bënë me ndërgjegje. Ndaj me shterimin që i bënë kësaj mundësie, nuk mbetet asnjë mundësi tjetër që qeveria e drogës, e kanabisit, e oligarkisë, e koncensioneve, e aferave të mëdha me të cilat janë vjedhur qindra milionë euro për ti rikthyer si mjete shantazhi e blerje votash në zgjedhjet e përgjithshme, nuk ka asnjë mjet tjetër për të garantuar zgjedhje të lira dhe të ndershme përveç qeverisë teknike.
Ky është një kusht i patejkalueshëm. Unë, Partia Demokratike dhe opozita jemi të bashkuar për të realizuar këtë kusht.
Meqë pyetët, ka dy rrugë. Njëra është ajo e bashkëpunimit politik. Tjetra është e presionit popullor.
Pyetje: E bashkëpunimit politik që shkon deri ku? Gjithë spektri?
Basha: Njëra është ajo e bashkëpunimit politik, e realizimit nga ana e partive qeveritare që kanë dështuar jo thjesht në aspektet elementare të jetës së njeriut që nga siguria e përditshme, me grabitjet, me vrasjet, me aksidentet, me drogën që shtrihet cep e më cep. Dhe nga ana tjetër, që këtij dështimi të mos i bashkangjitet një dështimi me pasoja katastrofike për demokracinë dhe stabilitetin e vendit që do të ishte zgjedhjet e kapura, të vjedhura e të dhunuara. Prandaj në këtë realizim, të pranojnë bashkëpunimin me opozitën, me të gjithë faktorët politikë në vend, për ti dhënë vendit një qeveri e cila do të garantojë zbatimin e ligjit për dekriminalizimin, përfundimin e Reformës në Drejtësi dhe nisjen e zbatimit të saj, dhe Zgjedhje të Lira dhe të Ndershme.
Nëse nuk ka një reflektim të tillë…që nuk vjen nga dëshira ime, nuk vjen nga tekat e mia…Sepse siç e keni parë konsensusi për këtë vjen e zgjerohet nga dita në ditë, nga anëtarë aktualë të koalicionit opozitar dhe jashtë koalicionit opozitar. Sepse njerëzit e kuptojnë që kjo qeveri që nuk është në gjendje të sigurojë rendin dhe sigurinë publike është totalisht e paaftë, nuk është në gjendje të sigurojë zgjedhje të lira dhe të ndershme dhe në fakt nuk ka vullnetin për zgjedhje të lira dhe të ndershme.
Por nëse nuk ka një reflektim të tillë, atëhere rruga tjetër mbetet ajo e presionit popullor. Qytetarët në Shqipëri, ashtu si në vendet e tjera të rajonit, nuk do të lejojnë nëpërkëmbjen e instrumentit bazë që ata kanë për të kontrolluar qeverisjen që është vota e tyre e lirë, zgjedhjet e lira dhe të ndershme dhe ne, unë personalisht do ti prijmë kësaj beteje deri në fitore.
Pyetje: Z Rama ju ka kthyer përgjigje në Facebook dhe e ka refuzuar ftesën tuaj kusht. Po z Meta, u ka kthyer përgjigje? Meqë e keni biseduar në Rinas…
Basha: Dëgjoni, nuk pres përgjigje as në Facebook, as në kafe dhe as në intervista. Unë pres reflektim serioz.
Pyetje: Do vazhdoni të pini kafe me Ilir Metën?
Basha: Kjo është një çështje serioze që pret një reflektim serioz. Nuk kam pirë kafe më përpara me Ilir Metën që të vazhdoj të pi kafe me Ilir Metën. Takimet kanë qenë në kuadër të Reformës në Drejtësi…
Pyetje: Por përpara kemi një Reformë Zgjedhore….
Basha: Padyshim. Jam gati qe për reformën zgjedhore dhe qeverinë teknike të ulem me të dy bashkëkryetarët e koalicionit dhe me të gjithë faktorin tjetër politik në vend duke përfshirë edhe partitë jo parlamentare të cilat po kështu kanë vendin e tyre në një tavolinë të tillë. Dhe tu japim shqiptarëve rrugën e vetme drejt zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, që është një qeveri teknike që të garantojë zbatimin e ligjit për dekriminalizimin, Reformën në Drejtësi, reformën zgjedhore dhe zgjedhje të lira e të ndershme.
Pyetje: Duket në fakt kur flisni, pavarësisht se nuk e pranoni asnjëherë një bashkëpunim të ardhshëm me Ilir Metën dhe për faktin që për interesa të vendit flisni për koalicione edhe përtej PD, të gjithëve na lind e drejta të abstragojmë. Por unë dua të veçoj diçka. Gjithnjë Ilir Meta punon me këtë flirtimin majtas e djathtas, si me Ramën dhe me ju, dhe ka dhënë gjithmonë idenë se ai është faktori nga anon pastaj peshorja e zgjedhjeve përtej votave që merren në përgjithësi. Është një praktikë që e përdor vazhdimisht. Në fakt, a mundet Partia Demokratike të futet e të fitojë zgjedhjet pa Ilir Metën?
Basha: Partia Demokratike e ka koalicionin me partitë politike, formacioni i të cilave kanë qendruar këto 3 vite të opozitës ballë për ballë zullumeve të Edi Ramës dhe Ilir Metës, që kanë bashkëqeverisur, që kanë rritur taksat, që kanë zhbërë vende pune në vend që të krijonin ato 300 mijë vendet e famshme të punës.
Që s’kanë bërë një urë, ndonëse kanë mbledhur me kërbaç miliona euro më shumë nga bizneset që i kanë çuar drejt falimentimit. 95 mijë prej tyre i kanë mbyllur, 4 mijë vetëm muajin e kaluar. E kanë shtruar Shqipërinë me drogë nga jugu në veri, nga lindja në perëndim dhe padyshim përgjegjësi kryesor është Edi Rama. Ilir Meta ka bashkëpërgjegjësinë e tij. Asnjë prej këtyre nuk do të ndodhte pa votat dhe mbështetjen politike të Ilir Metës.
Ndaj, Partia Demokratike do të vazhdojë siç ka vazhduar pa asnjë ditë shkëputje opozitën e saj ballore dhe të pandashme ndaj dyshes Rama-Meta. Sigurisht që secili prej tyre ka përgjegjësitë e tij në këtë zullum të madh, në këtë gjendje të papranueshme të rendit dhe sigurisë, të gjendjes së mjerueshme të ekonomisë. Ne i kemi dhënë secilit hakun për aq sa meritojnë por kjo opozitë do të vazhdojë ndërkohë që Partia Demokratike prej kohësh nuk është më opozita por edhe alternativa e vendit duke shpalosur programin e saj ekonomik, duke shpalosur rrugën e saj për daljen nga gjendja e tmerrshme ku gjendet sot biznesi shqiptar, rinia shqiptare, shtresa e mesme shqiptare, të papunët shqiptarë, përmes uljes së taksve, përmes injektimit të kapitalit në ekonomi dhe përmes një plani solid që do ti japë Shqipërisë një ekonomi të fortë, një të nesërme të sigurtë, vende pune me paga dinjitoze. Pra një Shqipëri ku të jetohet më mirë, të fitohet më shumë e të shpenzohet më pak për të mbajtur në këmbë një qeveri e cila sot nuk i kthen asgjë qytetarëve nga taksat gjigande që u merr ditë për ditë dhe për të cilat nuk kthen asnjë shërbim.
Pyetje: Megjithatë z Basha, me gjithë këto denoncime dhe paraqitje të programit tuaj në këto 3 vite, madje shoh përditë denoncime, i keni lënë edhe pa pushime bashkëpunëtorët tuaj sepse janë përditë në foltoren e PD. Janë të mira sepse sensibilizojnë publikun por nuk mjaftojnë…
Basha: Nuk është zgjedhja jonë…
Pyetje: Ju keni përmendur protestat popullore që në mars të 2015?
Basha: Nuk është zgjedhja jonë të mos bëjmë pushim apo ti imponohemi njerëzve ditë për ditë. Pushim nuk po bëjnë krimi, pushim nuk po bëjnë grabitjet…
Pyetje: Mendoni ti luftoni me denoncim?
Basha: Sigurisht që denoncimi është detyre nder më kryesoret. Veçanërisht për raste të veçanta që po shtohen ku opozita është e vetmja që i denoncon. Sepse shoqërisë civile i është mbyllur goja apo është korruptuar. Mediat, me ndonjë përjashtim të rrallë, janë të gjitha nën sqetullën e qeverisë. Atëhere opozita mbetet e vetmja në detyrë për të denoncuar zullumin. Denoncimi është hapi i parë.
Po a jemi mjaftuar ne vetëm me denoncimin?! Sigurisht që jo. Denoncimi nga foltorja i fakteve me prova është një ritual i përditshëm. Por njerëzit tanë kanë qënë në terren. Kanë treguar arat me kanabis. Kanë treguar me fakte të kërkuarit e shpallur në kërkim ndërkombëtar. Kemi shkuar me njerëzit tanë para zyrave të pushtetit për të denoncuar fytyrat dhe emrat përgjegjës të cilët nën urdhërat e Edi Ramës ju grabisin shqiptarëve miliona euro në shëndetësi si Ilir Beqja, në energjitikë si Damian Gjiknuri dhe Arben Ahmetaj.
Pyetje: Po këto i dimë se i thoni përditë nga foltorja e PD…
Basha: Por përveç aksionit opozitar ka edhe një aksion të ndërtimit të alternativës, i cili mua më ka çuar pothuaj në çdo fshat dhe qytet të Shqipërisë në një vit e gjysëm, ku jo vetëm kam shpjeguar por kam dëgjuar me shumë kujdes hallet e vërteta të njerëzve të cilat shpesh herë për shkak të filtrave të padrejtë nuk depërtojnë në zyrat e Tiranës.
Dhe ndaj këtyre halleve ne kemi hartuar përgjigje efikase si përshembull për bujqësinë e cila është në gjendjen më të keqe në 10 vitet e fundit. Apo për shëndetësinë, për rininë, në veçanti për arsimin e lartë. Ne kemi ndërtuar alternativën tonë dhe ne besojmë se njerëzit do ti përgjigjen kësaj alternative. Alternativë konkrete.
Pyetje: Do i përgjigjen në zgjedhje…
Basha: Po i përgjigjen sot. Ne kemi një fluks njerëzish që po vijnë në Partinë Demokratike. Edhe sot që flasim, procesi i riorganizimit të Partisë Demokratike ka sjellë me qindra anëtarë të rinj, potenciale të reja, të rinjve në moshë, profesionistë, njerëz me krdenciale të larta në shoqërinë shqiptare apo ku kanë jetuar në vende të tjera. Kjo është një shenjë e madhe besimi në Partinë Demokratike, tek shpresa që ngjall alternativa e saj. Një gjë është e sigurtë; Shqipëria do të jetë më mirë pa Edi Ramën. Por kjo nuk mjafton. Partia Demokratike do të rikthejë rritjen ekonomike, luftën ndaj varfërisë, investimet në infrastrukturë dhe rendin e sigurinë si katër shtyllat kryesore të qeverisjes së saj në momentin që shqiptarët na besojnë me votë.
Pyetje: Më lejoni të citoj Ilir Metën në intervistën e 4 gushtit për ABC neës;”Unë mendoj se qeveria në tërësi po përpiqet të përmbushë angazhimet e saj”…Kjo është situata që u gjendet përballë…
Basha: Pse citoni Ilir Metën sikur po citoni OSBE-në?! Ilir Meta është në bashkëqeverisje me Edi Ramën ndaj kërkon të mbrojë rekordin e një qeverisje ku është bashkëpërgjegjës. Pra kjo as duhet tu impresionojë ju dhe as nuk më impresionon mua.
Pyetje: Por kafet me të janë shtuar…
Basha: Çështja kryesore me të cilën media nuk po merret nuk janë kafet, as llafet por është gjendja e përditshme e shqiptarëve. Pyetja kryesore që duhet të shtrojë një media e përgjegjshme është, a jetojnë shqiptarët sot më mirë se para 3 vitesh? A fitojnë më shumë? A paguajnë më pak? A ka më shumë siguri? A mundet ti çojnë fëmijët e tyre në kushte më të mira në shkollë? A marrin shërbim shëndetësor më të mirë? Këto janë pyetjet kryesore dhe ky është fokusi kryesor i betejës opozitare. As kafet, as llafet, as frutat dhe as ngjalat.
Pyetje: Korrikun e kaluar, ju në mbledhjen e grupit parlamentar thatë që “të bëhemi gati që fuqia e zërit e kësaj shumice të ushtijë në sheshet dhe rrugët e qyteteve e fshatrave duke nisur që nga kjo vjeshtë e pa kthim deri në pranverën shqiptare të mposhtjes së oligarkisë”…asgjë nuk ndodhi në fakt…
Basha: Asgjë për ju dhe ndoshta për median e Tiranës.
Pyetje: Ju njoftuat protesta…
Basha: Në çdo fshat, në çdo qytet, këtë javë, javën e kaluar, në mes të verës, përgjatë gjithë pranverës, qytetarët kanë protestuar. Kanë protestuar fermerët kundër mosmarrjes së subvencioneve, kundër situatës së papranueshme përsa i përket kanaleve të kullimit, mungesës totale të imputeve, korruptimit të skemës të furnizimit me impute me çmime të larta, çmimit të lartë të naftës. Kanë protestuar të papunët, ka protestuar rinia, ka protestuar shoqëria civile.
Pyetje: Po kanë protesuar njerëzit, edhe në rrjetet sociale, por kjo nuk është meritë e opozitës…
Basha: Po çfarë kujtoni ju… në çdo protestë ka qënë dora e opozitës. Kanë qënë aktivistët e opozitës ata që janë dhunuar nga policia, që janë marrë dhe arrestuar në komisariatet e Saimir Tahirit dhe Edi Ramës. Këto kanë qënë momente të përditshme dhe vazhdojnë në mënyrë të përditshme. Dje ke pasur proteste në Lushnje. Brenda kësaj jave ke patur 4 protesta. Kudo Partia Demokratike ndodhet në ballë të protestës.
Pyetje: Çfarë keni si taktikë. Do keni protesta sipas zonave?
Basha: Se çfarë është taktika është më pak e rëndësishme se çfarë është rezultati. Politika orientohet tek rezultati për njerëzit. Të tjerat janë llafe.
Edi Rama është munduar të injektojë virusin e shfaqes së fasadës edhe në median shqiptare. Pak rëndësi ka ekspozita e pikturës, pak rëndësi ka fasada, pak rëndësi kanë fotot apo llafet, rëndësi ka rezultati.
A ka rezultat kjo qeverisje?! Po, të gjithin e ka negative për shqiptarët. Ekonomi në rënie, pasiguri në rritje. A ka rezultat aksioni opozitar?! Sigurisht që ka. Në rrafshin legjislativ ka dy reforma kryesore, dekriminalizimin dhe reformën në drejtësi. Dhe bëhet gati të ketë reformën fondamentale që është reforma zgjedhore dhe zgjedhjet e lira dhe të ndershme.
A ka impakt aksioni opozitar?! Sigurisht që ka. Edhe ne vetë rradhet e maxhorancës, dhe nuk e kam fjalën për Ilir Metën, por e kam fjalën për socialistët brenda Grupit Parlamentar të PS të cilët sigurisht me shumë vonesë kanë pranuar se Edi Rama dhe një klikë njerëzish të lidhur me interesat e drogës, krimit dhe korrupsionit në vend po i marrin shpirtin shqiptarëve.
Kanë vjedhur me miliona euro që duhet të shkonin për vende pune, për investime, për shëndetësinë, për arsimin në xhepat e tyre dhe po pasurohen brenda natës. Hajdutëria e Edi Ramës që ndodhet pas çdo projekti është denoncuar nga PD dhe sot është bërë pjesë e zhargonit të disa prej personave kryesore në PS.
Platforma e PD për uljen e taksave, për rigjallërimin e ekonomisë, ka ngjallur panik në qeverisjen që është përgjegjëse me taksat e larta, me gjobat e larta, me haraçin, me represionin për 95 mijë biznese të mbyllura. Për 4 mijë biznese ë mbyllura vetëm muajin e fundit. Për mijëra të papunë. Për qindra mijëra të tjerë që morën rrugën e emigrimit apo që dua ta marrin atë në rastin më të parë. Partia Demokratike e ka denoncuar dhe ka dhënë edhe rrugët e zgjidhjes. Kjo është opozita. Një opozitë rezultative në rrafshin legjislativ. Opozitë alternative për ti dhënë çdo qytetari shqiptar rrugën e shpresës për të dalë nga kjo situatë.
Pyetje: Të ngelemi tek fjalët që ju me shumë të drejtë.. thatë që nuk kanë vlerë para rezultatit. Rezultati për një opozitë është aksioni…
Basha: Dekriminalizimi është një vepër e aksionit opozitar. Refoma në drejtësi është një vepër e aksionit opozitar.
Pyetje: E ndihmuar nga…
Basha: Nga faktori ndërkombëtar, nga të gjithë. Por opozita ka qënë në qendër. Pa opozitën kjo nuk do të ndodhte. Pa opozitën sot do të kishte një draft ku kryeministri do të ishte edhe kryegjykatës. Këto janë faktet. Drafti që shkoi në Venecia me insistimin tonë, nëse nuk do të kishte shkuar atje, nëse nuk do të ishte rrëzuar e të reflektonte 80 % të vërejtjeve tona, sot të do të kurorëzonte Edi Ramën sulltanin e Shqipërisë. Pra ka aksion dhe ka rezultat për njerëzit.
Pyetje: Ju besonit se do arriheshin 94 votat pa konsensus?
Basha: Absolutisht përralla me mbret. Opozita ka qënë e bashkuar dhe unanime. Partia Demokratike ka qënë prej fillimit pro reformës, ka deklaruar votën e saj pro reformës. Ne kemi punuar për reformën. Puna jonë ka qënë voluminoze, rraskapitëse por rezultative. Si do dilnim ne të votonim kundër punës tonë?! Nuk ka patur dhe nuk mund të kishte votë kundër reformës se i binte të kishte votë kundër punës tonë.
Ka patur deklarata që filani, x apo y, ka deklaruar votën kundër Bashës. Ashtu i binte që edhe Basha të deklaronte votën kundër Bashës. Unë në fakt kam deklaruar votën pro reformës që prej ditës së parë. Të gjitha këto kanë qënë spekulime në rrafshin e spekulimeve. Sigurisht ka patur debat në PD. Ka patur debate edhe të nxehta por në fund vendimet janë marrë unanime dhe vendimi unanim ka qenë mbështetur në kushtin tonë të pakalueshëm; konsensus sipas Komisionit të Venecias.
Pyetje: Z Basha keni pasur të paktën z Selami dhe znj Bregu që kanë folur hapur. Kanë folur me zë dhe figurë…
Basha: Ua dhashë shpjegimin. I dola përpara pyetjes tuaj.
Pyetje: Nuk ka unanimitet në momentin që ju negocioni dhe ata deklarojnë votën…
Basha: E keni gabim dhe nuk bazoheni në fakte. Nuk ka asnjë deklarim vote. Deklarimi i votës ka qënë nga Partia Demokratike pro reformës.
Pyetje: Z Selami është me sikron kur deklaron unë deklaroj votën time pro. Të njëjtën gjë thotë edhe zonja Bregu…
Basha: Zonja Koçiu, unë ua thashë. Doni ta dëgjoni prap?! Po ua them hapur që kam deklaruar unë votën pro reformës. Dhe derisa unë e kam thënë që në 7 tetor 2014, si mundet të merren deklaratat e deputetëve kushdo qoftë dhe të intepretohen si deklarata kundër Bashës, se kështu i bie që edhe Basha ka qënë kundër Bashës.
Pyetje: Pra është normale që deputetë të caktuar shprehen ashtu…
Basha: Ua thashë dhe po ua përsëris. Deputetët kanë diskutuar. Diskutime dhe debate ka patur por vendimet kanë qenë unanime.
Pyetje: Dakord, në rregull. Kalojmë pak tek z Berisha sepse është e pamundur të mos flasësh për të. Ka qënë në fakt protagonist në hije i reformës sepse sa herë ndërkombëtarët ju kanë takuar juve po aq kanë takuar edhe z Berisha. Madje edhe z Meta deklaroi dy ditë para reformës, pavarësisht se kishte vendosur komunikimin me ju, ka telefonuar z Berisha për tu siguruar që PD nuk kishte vërejtje të qënësishme për të mos votuar reformën. Kur Partia Demokratike do të flaës vetëm me zërin e Lulzim Bashës? Pra që ju të jeni negociatori dhe zëri i vetëm? Përtej rolit dhe hijes që ka z Berisha.
Basha: Z Berisha ka një rol si deputet i Partisë Demokratike dhe ka një rol si lideri historik i Partisë Demokratike me të cilin sigurisht, edhe unë si kryetar dhe anëtarë të tjerë të grupit parlamentar këshillohemi dhe përfitojmë nga përvoja e tij.
Vendimarrja në Partinë Demokratike i takon me të gjitha atributet dhe përgjegjësitë, kryetarit të saj. Pjesa tjetër është në rrafshin e spekulimit mediatik apo spekulimit të kundërshtarëve tanë politikë. Nuk meriton të marrë më shumë kohë se sa hallet dhe problemet e shqiptarëve sepse në fakt ky është edhe qëllimi.
Duke krijuar paradigma, fabula, kush vendos në Partinë Demokratike, si vendoset në Partinë Demokratike, humbet thelbi. Dhe thelbi është që sot hallet e Shqiptarëve janë shtuar, ekonomia është në krizë, pasiguria është në rritje.
Partia Demokratike dhe kryetari i saj kanë zgjidhje për shqiptarët, për një ekonomi të fortë, për një të nesërme të sigurtë, përmes uljes së taksave, rritjes së kapitalit në ekonomi dhe shtypjes së krimit me dorë të hekurt.
Ky është thelbi i debatit sot dhe jo fabulat dhe as ato, llafe me kafe midis Ramës dhe Metës, as ato të shpikura dhe të ventiluara në debatin publik nga spindoktorët e Edi Ramës se kush udhëheq në PD-në. Demokratët e kanë vendosur këtë që prej 3 vitesh e disa javësh. Sepse Sali Berisha vendosi me vullnetin e tij të largohej nga drejtimi i PD-së njëherë e përgjithmonë dhe demokratët zgjodhën kryetarin e tyre i cili ju ka prirë dhe do ti prijë çdo beteje deri në arritjen e objektivave tona.
Pyetje: Në fakt z Basha, unë nuk ia lejon vetes të spekuloj dhe zakonisht flas atë që jep politika me figurë, ç’ka keni figurë që z Lu shkon edhe tek z Berisha. Kemi me zë dhe figurë z Meta që thotë se telefonova z Berisha por mesa duket le të themi që inercia e paraardhësit vazhdon të egzistojë.
Basha: Nuk jam unë ai që vendos se kë merr në telefon z Meta apo se ku pi kafe z Lu. Por unë jam ai që vendos në Partinë Demokratike.
Pyetje: Pyetja ime e fundit ka të bëjë me zgjedhjet sepse ju thatë që është moment i rëndësishëm dhe kërkoni edhe qeveri teknike. Por duke parë edhe këtë sistem që kemi propocional rajonal me lista të mbyllura dhe lëvizjet e partive të vogla, a nuk mendoni se ka ardhur koha për një pakt të madh me PS dhe Ramën në mënyrë që përveçse kandidatëve të pastër, të heqjes të të fortëve nga listat, votimit elektronik, të punoni edhe për një sistem tjetër? Maxhoritar me prim përshembull? Që të mos ndikoheni nga interesi i partive të vogla që zakonisht shkojnë pas pushtetit dhe jo gjithmonë reflekrojnë votën e marrë në terren. Është një siklet që partitë e mëdha e kalojnë kur janë në maxhorancë…
Basha: Është një siklet por është një siklet oligarkësh. Është një siklet i atyre që kanë qëllim pushtetin dhe jo qeverisjen. Është një siklet për ata të cilët kanë braktisur interesat e qytetarëve, qofshin këta në pushtet apo në opozitë dhe kanë vetëm interesat e tyre. Pra nuk është sikleti im. Është pra një siklet i Edi Ramës, jo i Lulzim Bashës.
Pyetje: Pra ju nuk e keni problem?
Basha: Ju them unë se çfarë kam problem. Unë kam problem mospërfaqësimin e qytetarëve. Unë kam problem një parlament që është mbushur me horra dhe me kriminelë edhe pse amendamentet e 2008 duhet të rrisnin cilësinë e deputetëve dhe të përfaqësimit të tyre. Unë kam problem një klasë politike e në veçanti një qeverisje që ka humbur çdo kontakt me realitetin, ku kryeministri pas çdo projekti fsheh hajdutërinë e radhës dhe ministrat e ndjekin në mbipasurimin e tyre ndërkohë që populli varfërohet.
Pse? Sepse populli nuk ka përfaqësim dhe përpara popullit nuk ka llogaridhënie.
Ndaj padyshim, përtej zgjedhjeve të lira dhe të ndershme që është prioriteti numër një, jam i vendosur të bëj gjithçka dhe kjo sigurisht do të kërkojë konsensus politik me partitë politike, për ti dhënë shqiptarëve një sistem përfaqësues ku të ndihen të përfaqësuar nga deputetët që do të shkojnë në Kuvendin e Shqipërisë. Dhe ku deputetët të ndihen llogaridhënës dhe përgjegjës para qytetarëve të cilëve u kanë marrë votën.
Se si do ta arrijmë, kjo natyrisht mbetet jo thjesht pjese e diskutimit të eskpertëve për të parë sistemet më të përshtatshme por edhe pjesë e një vullneti politik që sot qartësisht mungon.
Sot vullneti politik mungon. Vullneti politik sot është që në parlamentin e ardhshëm, nga ana tjetër e kam fjalën, të shkojnë sa më shumë persona me rekorde kriminale, me xhepat e mbushura me paratë që u kanë grabitur qytetarëve në këto 3 vite, në mënyrë që ti përdorur për tu katapultuar apo për të ruajtur pozicionet e tyre të pushtetit dhe për të vazhduar avazin e tyre edhe në maxhorancën e ardhshme. Dhe kësaj ne do ti ndërvihemi me çdo mjet dhe me çdo çmim.
Pyetje: E fundit fare. Në Shtator çfarë presim nga opozita?
Basha: Intersifikim të aksionit opozitar në të gjitha planet. Në planin denoncues, në planin e përballjes me këtë qeveri dhe në veçanti në avancimin e dy kushteve tona për zgjedhje të lira dhe të ndershme; zbatimin e ligjit për dekriminalizimin, reformën zgjedhore dhe qeverinë teknike.
Intervistë e kryetarit të Partisë Demokratike, Lulzim Basha dhënë gazetares Mimoza Koçiu për ABC News, 13 Gusht 2016
Read More