Blog

Sot kemi mbajtur një tjetër takim me përfaqësues të pedagogëve dhe studentëve menjëherë pas vendimit të dyshes Rama-Meta, për të kaluar në mes të natës një ligj shkatërrimtar për arsimin, një ligj që pamundëson studimet e larta për ata që nuk kanë mjete financiare për të paguar tarifa universitare më të larta, sesa i gjithë rajoni, si vlerë absolute dhe, pesë deri 25 herë më të larta si vlerë relative në raport me fuqinë blerëse të shqiptarëve, sesa Bashkimi Evropian.

Kjo është një vjedhje e organizuar shtetërore që i bëhet prindërve shqiptarë, të cilëve dy vite më pëprara dyshja Rama-Meta u premtoi rritje të buxhetit të arsimit në tërësi dhe për arsimin e lartë në veçanti dhe mbrëmë jo vetëm i preu në besë, po u vuri një tjetër lak në fyt, sepse paratë për financimin e arsimit të lartë nuk do të vinë më nga buxheti i shtetit, nga taksat tashmë të paguara nga shqiptarët, por do të vijnë nga një taksë tjetër shumëfish më e lartë; do të vijnë në formën e tarifave të rritura universitare.

Nga ana tjetër, cilësia universitare premton të shkojë prapa dekada të tëra, përmes shkatërrimit të autonomisë vendimmarrëse të universiteteve, goditjes në themel të cilësisë së mësimdhënies së pedagogëve, klientelizmit dhe kapjes politike të trupës pedagogjike dhe akademike, përmes bordeve të komisarëve të emëruar nga kryeministri.

Me këtë vendim Edi Rama dhe Ilir Meta synojnë ti vënë në rresht dhe ti përdorin si marioneta politike pedagogët, profesorët kërkuesit shkencorë, doktorët e shkencave, asistentët; kërkojnë pra, ti kthejnë në shtesa, në apendikse të pushtetit në vend të zërit të pavarur dhe të përvojës akademike dhe shkencore që janë e duhet të jenë Profesorati dhe trupa akademike e çdo vendi.

Nga kjo pikëpamje, me vendimin e djeshëm nuk është mbyllur asgjë, po është hapur një betejë e madhe, frontale; nga njëra anë, qeveria dhe pakica klienteliste korruptive, interesat e të cilës u shërbyen dje me kalimin e ligjit dhe, nga ana tjetër, të gjithë shqiptarët që nga fëmijët e vegjël në shkollë ëndrra e të cilëve për të ndjekur studimet e larta cilësore, pesë, dhjetë, 15 vite më vonë, ka marrë goditjen më të rëndë, e deri tek më të moshuarit gjyshërit, prindërit,  baballarët, nënat, në xhepat e të cilëve, janë futur duart korruptive të pushtetit, për të financuar një sistem klientelist, pa asnjë garanci cilësie dhe për të shkatërruar me themel aksesin në arsimin e lartë.

E kanë ndërmarrë këtë hap një amalgamë deputetësh dhe ministrash pa diplomë, me diploma falso, apo me rekorde kriminale. Për paradoks, ironi, ashtu  sikundër kërkohet që reforma në drejtësi të kalohet me votat e të dënuarve nga drejtësia, reforma në arsim kaloi me votat e të padiplomuarve, me votat e injorantëve, me votat e të korruptuarve dhe të kapurve nga klientela, të cilës i shërbehet me këtë ligj.

Kurrë më parë nuk ka qenë kaq e qartë e drejta se me cilën anë rëndon, kurrë më parë nuk ka qenë kaq i qartë dëmi i madh që i bëhet shqiptarëve, me një ligj të tillë. Ne do të ndërmarrim një aksion të gjerë informimi, ndërgjegjësimi të çdokujt; çfarë  do të thotë ky ligj për gjimnazistët, sesi hidhen në kosh të plehrave përpjekjet e qindra mijëra gjimnazistëve për të arritur rezultate të lartë në shkollë, se si të zotët, të aftët goditen; si mediokriteti, paaftësia stimulohen përmes këtij ligji, pasi edhe janë stimuluar me të gjitha veprimet e kësaj qeverie që ka ngritur në kult, modelin e të paaftit e të kriminalizuarit, e servilit. Çfarë do të thotë kjo për studentët, duke nisur nga ky tetor e në vijim, për tarifat e studimeve. Çfarë do të thotë kjo për pedagogët, çfarë do të thotë kjo për prindërit; pra një fushatë ndërgjegjësuese, e cila nis sot dhe vazhdon pa ndërprerje me rinisjen e jetës akademike, me vitin e ri akademik.

Së dyti një aksion masiv  institucional me të gjitha instancat që kanë në dorë për të bërë diçka për të ndaluar këtë ligj. Që nga Presidenti i Republikës, Gjykata kushtetuese, ku opozita, Partia demokratike do të jenë në  mbështetje të  plotë të  aksionit të pedagogëve, të studentëve, të cilët kanë një plan të qartë veprimi.

Partia Demokratike ka përcaktuar një qëndrim, të cilit do ti shkojë deri në fund dhe ne do të mbështesim plotësisht edhe iniciativën e pedagogëve dhe studentëve për ti kërkuar instancave përkatëse kushtetuese duke nisur me Presidentin e Republikës të mbajnë qëndrime të prera dhe të qarta në mbrojtje të interesit publik. Kjo nuk është axhendë politike e Partisë demokratike, kjo është axhendë e çdo shqiptari dhe, siç e vini re dhe në aktivitetin e djeshëm dhe të sotmin, edhe në protesta nuk ka asnjë paragjykim politik. Të majtë e të djathtë janë të  bashkuar kundër këtij ligji

Ne do të përfaqësojmë dhe do të mbrojmë interesat e shqiptarëve, të asnjë grupi të veçantë interesi por të interesit publik në të gjithë drejtimet. Në drejtimet institucionale, në drejtimet ligjore dhe kushtetuese për të cilët kemi ngritur tashmë grupin e ekspertëve të cilët do të jenë në dispozicion të hartimit të një strategjie dhe të hapave që dot hidhen duke përfshirë dhe ankimin në Gjykatë kushtetuese.

Por të mos harrojmë që nuk ka qenë një vendim teknik dhe ligjor ai që u mor dje, pavarësisht se është dhe një atentat kushtetues. Shpresa dhe rruga për të sprapsur këtë vendim të padrejtë, për ta nxjerrë para shqiptarëve ashtu siç është, të deligjitimuar nga një pakicë kartonësh dhe interesash, është bashkimi i shumicës së  vërtetë të shqiptarëve, që janë kundër këtij ligji, pedagogë, studentë, prindër dhe gjimnazistë.

Prononcim për mediat i kryetarit të Partisë Demokratike, Lulzim Basha, 22 Korrik 2015

Nuk mund të ndalem pa iu thënë dy fjalë zonjë (Ministres Nikolla). Ndoqa nga zyra fjalën tuaj, u zhgënjeva në një kuptim njerëzor. Fole këtu si Madam urrejtja. Por kjo gjë, një gruaje nuk i shkon. Natyrisht unë jam i pritur për respekt për zonjat, për gratë, i vetmi urim që i kam bërë zotërisë aty ka qenë kur ai emëroi 5 zonja në kabinetin e qeverisë tij. Por nuk mund të mendoj se mund të përdoret në këtë mënyrë platforma sepse fjalori është i perbashkët. Në fjalor kanë akses të gjithë dhe aty mund të rrëmojnë e të gjejnë shumë lloj fjalësh.

Përsa i përket ligjit, unë e konsideroj këtë seancë dhe këtë ligj të një rëndësie kapitale për vendin, të rëndësie kushtetuese për atë që Jean Jack Russo e ka quajtur problemin më serioz të shoqërisë që është arsimi i lartë. Jam marrë me këtë ligj personalisht, me këtë koncept, dy vite me radhë, me dëshirën më të madhe që të adaptojmë këtë sistem. Pse? Ky është sistemi i një vendi që ka universitetet pa diskutim më të mira të Europës dhe nga më të mirat e botës, ky është sistemi i Britanisë së Madhe. Por, nuk kam patur një këshilltar si ai Gjonçaj që u bë famoz për shëndetësinë falas që u solli ju, por zotin Hatinson, këshilltarin e Megi Thatcher për arsimin, këshilltar i Bankës Botërore për arsimin.

Pse unë arrita në përfundimin se ky koncept dhe ky ligj do ishte një aventurë për Shqipërinë, ndonëse kisha dëshirën më të madhe të ecnim drejt tij, por gjeta një mur të pa kapërcyeshëm. Sepse nëse proçedohej në këtë formë do bënim një gabim të tmerrshëm, të krahasuar me të pakrahasueshme. Të krahasonim qytetarin e Britanisë së Madhe, i cili ka tre shekuj mos më shumë, që ka dhe ujë të nxehtë brenda shtëpisë, me qytetarin shqiptar që akoma nuk ka ujë të pijshëm në shumë zona brenda shtëpisë.

Të krahasonim qytetarin britanik, që është nga qytetarët me të ardhura më të larta në botë, me qytetarin shqiptar që e nisi këtë rrugë me 204 dollarë për frymë dhe sot është në grupin e vendeve me të ardhura të mesme të larta, më duhej të krahasoja shoqërinë britanike me shoqërinë shqiptare, shoqëria britanike e cila ka shekuj që prodhon diploma universitare, diplomon specialistë te fushave më të ndryshme, me Shqiëprinë e cila ka universitetin më të ri shtetëror në Europë, pas unviersitetit të Maqedonisë, më duhet të krahasoja Britaninë e koncepteve liberale me Shqipërinë e koncepteve totalitare, e cila edhe kur hapi unviersitetin e shndërroi atë në privilegj të kastës dhe të një grupi që ishin me mësime të mira.

Nga 75 mijë djem dhe vajza të grupmoshës së atyre viteve, në të gjitha kurset e universitetit kishte gjithsej 7 mijë djem dhe vajza shqiptare që shkolloheshin në unviersitetin e Tiranës. Dhe Shqipëria kishte një përqindje afrikane të shkolluarish, sepse etërit e këtyre që janë sot në pushtet ishin kategorikisht kundër shkollimit për arsye se kishin frikë prej tij, por do shkollonin nomeklaturën dhe njerëzit e besimit.

Isha kundër dhe u vendosa kundër sepse konstatova se ky parim, kjo reformë mbyll dyert e universiteve për të varfrit e vendit.  Isha kundër, absolutisht, sepse që në vitet ’80 janë nga vitet më të rëndësishme në arsimin e botës, universitetet hapën dyert dhe numri i studentëve u tre – katër fishua me shpejtësi në botë.

Kurse zotëria ka fobinë e taksistit. Sigurisht që kur s’ke bërë një shkollë si duhet atëherë të kap frika e taksisitit që është jurist, dhe ua tregon shqiptarëve si një gjetje të madhe. Çfarë tregon, tregon komplekset e tua. Ti udhëton me taksi pa shkollë të përshtatshme, ai udhëton me diplomë juristi, dhe ky është mëkati i tij.

Pra, isha kundër që të mbyllnim dyert për të varferit. Mos harroni se Shqiëpria para 5-6 vitesh kishte gjithsej më pak se 3 % të popullatës me diploma universitare, në një kohë kur kjo përqindje ishte dhjetë herë më e madhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ishte 8 herë më e madhe në gadishullin skandinav, ishte shumë herë më e madhe në të gjitha vendet përveç Shqipërisë. Isha kundër, sepse ne do të kapnim kohën e humbur.

Unë absolutisht mbështes dhe do mbështes çdo hap drejt cilësisë dhe ka nevojë të madhe të plotësohet, por jo të mbyllen dyert. Ka studime te OECD të cilat tregojnë se nxënësit të cilët shkojnë me nota të ulëta në universitet, shumë e shumë vende i kanë të hapura pranimet, pa asnjë kufizim, ata mbeten, 50-60 % e tyre. Pra, nuk ia vlen, por atëherë këtyre u jepet mundësi për shkolla të tjera, të cilat i mbyllët dhe po i hapni kundrejt ryshfetit dhe xhepit.

Nuk jam kundër kontrolleve në mënyrë absolute por s’duhet të harrojmë një gjë tjetër, arsimi ka një funksion themelor, qytetërimin e personit, ka një funksion themelor edukimin. Imagjinoni ju se sa dënojmë ne në këtë mënyrë, duke ua bërë atyre përshesh, duke ua shkatërruar ëndrrën universitare. Një njeri që jeton mes maleve, që njeri që jeton në zona të varfëra, dhe ti i thua s’mund të ndjekësh shkollën, sepse edhe po të shesë lopën e parë, po të shesë lopën e dytë, po të shesë çfarë ka, nuk paguan dot borxhin e kredisë. Kush e bën këtë? E bëjnë këta zotërinjtë të cilët pa asnjë ndjenjë njerëzore duan të përjashtojnë të varfrit nga unviersitetet, duan të përjashtojnë nga shkollimi, edukimi dhe gjithë ato funksione. Kjo është antikombëtare, e theksoj me bindjen më të thellë se është anti kombëtare.

Ky është më i pashkolluari komb në Europë, por a ka mekanizma për të rritur cilësinë, po, a duhet rritur cilësia po, por jo mbi bazën e xhepit? A është ky modeli britanik? Nuk është ky modeli britanik, ka pjesë të tij, por modeli britanik ka pjesë private, asnjëri prej tyre nuk thotë që është unviersitet publik. Shko pak në Unviersitetin e Edinburgut, ska asnjë lidhje publike, jane kthyer te tjeret, unviersitetet kryesore britanike janë publike, por tani po lindin edhe private, ndërsa ju thoni ti kthejmë të gjithë në publike. Por ky nuk është problemi më kardinal. Problemi më kardinal është se ju mbyllni dyert për të varfrit e vendit për të cilën nuk keni pyetur kurrë.

Dekapitoni autonominë e universiteteve, e dekapitoni totalisht. Nëse ju i merrni fjalët e mia si deklarata politike unë do tu lexoj ju këtu ekspertizën që i ka bërë ligjit Jan de Groof, i cili është profesor i njohur në universitetin e Bruzhit, president i shoqatës së universiteteve, ky thotë se ky ligj është e kundërta e prirjeve europiane në arsimin e lartë.

Ju mund ta votoni, votojeni, ne kemi fjalën dhe i qëndrojmë deri në fund. Nuk bëhen ligjet me lobingje që paguajnë miliona euro. Arsimi është gjëja më serioze e një kombi. Po të ishte se ky sistem ecte e përdorte Gjermania, e përdorte Franca, e përdorte Suedia, e përdornin vendet e tjera, ja që janë vetëm dy tre vende që kanë obsionuar për këtë. Njëri pa sukses, një tjetër e ka në diskutim dhe e vendosim ne.  Po çfarë bëni ju me çmimet. Vitin e kaluar i rritët 30%, tani thoni do ti përcaktojë fakulteti. Garantoni kredinë. Ai fshatari i Çermenikës, i Mokrrës, apo i Tropojës, i Mirditës apo i Përmetit, ta zëmë mblidhet dhe shet çdo gjë për të marrë një kredi për fëmijën e parë. Po me fëmijën e dytë çfarë do të bëjë? Po ju tregoj një histori. Në vitet e diktaturës erdhi një kohë, kur nuk ia jepnin fëmijës të drejtën e shkollës, u shkolluan dy, nuk ia jepnin të tretit të drejtën e shkollës.  Dhe ju këtë bëni ju prisni rrugët. Nuk është ky funksioni që duhet të ketë shteti ndaj arsimit. Mund të rreshtoj një listë vërejtjesh dhe të jem dakord edhe për shumë gjëra, por dobësitë janë të lidhurat edhe me ne. Pse janë të lidhura me ne? Sepse numri i pedagogëve është qartësisht më i ulët sesa në vende e OECD. Nëse kanë një pedagog për 15 studentë, ne kemi 30 studentëvpër një pedagog. Atëherë hajde të shtojmë pedagogët, hajde të shtojmë buxhetin?! Kollaj të merrni mendjen e atij që ju tha se do të bëjmë shëndetësinë falas, ju solli sistemin britanik dhe ju la në baltë. Kur të gënjen tjetri njëherë pse mos të të gënjejnë dy herë. E di pse vjen kjo?  Se ishte ne sintoni me këtë këtu. 20 vite më parë janë investuar qindra e qindra milion nga çdo qeveri më radhë. Vetëm vitet e para mbi 15 milion ka dhënë BE për kualifikimin e pedagogëve tanë në universitete perëndimore, sepse duhej ndryshuar softi, se duhej bërë i ri. Arsimi ka nevojë për ndryshime të vazhdueshme, ka nevojë për investime të vazhdueshme, ka nevojë për kujdes maksimal. Kurse kjo lufton vetëm me një dëshirën tuaj, të shkollojmë sa më pak.

Përsa i përket cilësisë. E keni ekzekutuar që në fillim. Vutë mesataren, vutë ryshfetin. Rikthyet panairet  e korrupsionit, do të merrni  raportin për to. Ai nuk duhej kthyer kurrë, sepse ishte shëmtia më e madhe e korrupsionit në publik. Do ti shikoni tani. I përdorët metodat për të blerë votat. Kurrë ndonjëherë ndaj arsimit shqiptarë nuk është bërë një batërdi e tillë. Unë po lexoj edhe dy gjëra. Jan de Groof pyet se Cili është roli i shtetit? Çfarë është autonomia? Cilat janë funksionet e shtetit? Është dramatike thotë, sepse ky ligj interferon në kompetencat e ministrisë dhe kjo është shokuese. Duhet të respektohet autonomia e universiteteve dhe ky është vërtet problemi kryesor.  Kur i merr dhe i emëron të gjithë kryeministri, autonomia është një top futbolli.  Dalin Mozat, Lizat e të gjitha me radhë, se ky është ligji. Si mund të respektohet autonomia kur  thuhet se gjen rregullime në ligje të tjera. Si mund të realizohet autonomia kur ti ia transferon ligjeve të tjera.  Atëherë ligjin do e zhgarravisësh sipas interesit tënd.  Zotëria ky specialisti thotë, po tek autonomia, shteti nuk është faktor kyç, faktor kyç është bota akademike, studentët dhe tërësia e botës akademike. Në kapitullin e  dytë neni 7 thotë, kur flitet për ministritë, nuk është kjo përqasja e duhur, i gjithi mentalitet i ndërtuar keq, nuk thotë mentalitet i etërve tuaj se ai nuk merret me analizën time, por kjo është e vërteta.  Nuk është ministria rojtari kryesor. Ky thotë se unë jam edhe pedagog edhe burokrat, të dyja i kam. Ministrat nuk janë ekspertët, por janë burokrat. Ekspertët janë dhe duhet të jene akademia, atëherë si do të bëjmë të fusim duart e ministres, të kryeministrit më shumë.  Unë nuk them se nuk duhet bërë përpjekje, edhe është jetike, sepse pa diskutim pa liri akademike nuk ke kurrë realizim qëllimesh. Por a është kjo mënyra?  Jo nuk është mënyra kjo. Përkundrazi është e kundërta thotë ky specialisti i shquar.

Dhe së fundi, unë e kuptoj se është e kotë, sepse ju keni marrë urdhër për ta votuar pavarësisht se çfarë do të themi ne. Por profesori thotw se 15 nene shkojnë në të kundërt me qeverisjen e mirë të arsimit. Absolutisht, shpreh bindjen e tij më të thellë ky ekspert, ky president i universiteteve evropiane për legjislacionin.

Unë do ta mbyll zonja Leskaj, unë do të uroja ty për detyrën, por nuk e bëj dot, sepse erdhe si rezultat i një kompromisi më të pandershëm që mund të mbahet mend, erdhe për të pjesëtuar për dy Shpëtim Idrizin. Unë e kam mirëpritur vizitën e Koxias në Tiranë, absolutisht, unë  mirëpres dhe vlerësoj çdo përpjekje për përmirësimin e marrëdhënieve, nuk ka diskutim. Shqiptarët duhet të bëjnë përpjekje për të ndërtuar marrëdhënie sa më të mira me fqinjët tanë  por kërkesa ultimative, për përzënien e Idrizit dhe kompromisi i bërë, që po vjen nën kryetar për ta distancuar Idirizin nuk ju nderon juve dhe ata që hoqën besimin nga PD dhe e vendosën tek ju.

Faleminderit!

Replika me Ramën

Unë dua të theksoj disa momente, unë e ndoqa diskutimin dhe dy gjëra kam për të theksuar. Së pari, dy botë të ndryshme. Shpalosi gjithccka, konceptet dhe mentalitetin e etërve të tij, është për seleksionin dhe kufizimin, pandjeshmërinë totale ndaj tyre që nuk kanë. Të varfërit shumëzohen me zero nga një njeri që u rrit në parajsën e bllokut, nga një njeri që kishte 8 mësues privat për të marrë liceun. Pra, dy botë, dy koncepte.

Së dyti, në fjalën e tij më kujtoi absolutisht kryetarët e grupeve të kontrollit punëtor që na vinini e na rrokanisnin me shembuj nga më marrëzorët që i lejonin vetes të thonin gjithccka sepse kishin karta biankën e kontrollit proletar. Së fundi lexoi një fjalim që do të hyjë në historinë e Parlamentit si kulmi i medioktritetit që skuptonte ato që thoshte. Cilido ta marrë këtu, cilido nga pedagogët dhe njerëzit që njohin unviersitetet le ta marrë, të vijë të më thojë që s’është kështu.

Pas këtyre konkluzioneve do ndalemi pak. Nuk ka diskutim, që arsimi është problem themelor për çdo vend, aq më tepër për ne, kjo është jashtë dyshimit. Nuk ka diskutim se arsimi kërkon reformim të vazhdueshëm, por të flasësh për arsimin nga pozita nihilizmi, dëshmon se sdi asgjë, dëshmon se ske konceptet bazë, kur paraqet me këmbëngulje se në vitin 2005 kishte 7 programe. A e kuptoni ju! Ccdo të thotë 7 programe në unviersitetet e vendit. Në një botë tregu, në një vend të hapur …prej 15 vitesh, a mund të imagjinohet kjo që thoni ju’ por ai nuk e ka të qartë destinacionin e programit, ndaj dhe flet këtu në këtë mënyrë dhe mendon se po thtoë gjëra të qëlluara, njëlloj si kryetarët e grupeve të kontrollit punëtor që na dërdëllisnin çfarë u thoshte mendja mbi bazën e psikologjisë proletare.

Por nëse kanë qenë 7 programe s’mundesh kurrë, ti ske idenë se ccështë unviersiteti,  ccështë katedra, ccështë universiteti. Kjo s’mund të ndodhë në asnjë mënyrë. Kanë kaluar 1 mijë e 400 e ca, është statistika e Gjergjit, statistika e një sharlatani mashtrues. Do tu them ju çfarë u tha Gjergji shqiptarëve me porosi të këtij para tre ditësh? Para tre ditësh Gjergji u tha shqiptarëve se, është për të qarë jo për të qeshur, u tha se përdorëm dy metoda për vlerësimin e rritjes ekonomike, njëra tha është me prodhimin tjetra është me konsumin. Të dy metodat, kjo me konsumin prezantohet për herë të pare. Metoda e konsumit, në bazë të një ankete, thotë se 80 e ca % të peshës e zë konsumi i popullatës, i qytetarëve, sa shpenzojnë, sa blejnë, dhe u tha shqiptarëve se rritja ekonomike me dy metoda konfirmohet 2.82. Ccfarë thotë Gjergji, po me statistikën e tij? Thotë se rritja ekonomike me metodën e konsumit na rezulton recesion, -1.07 %. Merreni i keni ne uebsajt. Gjergji u thotë shqiptarëve se na ka dalë me dy metoda, ai i cili është i porositur që të mashtrojë thotë që është -1.07, dhe se shpenzimet totale, janë -1.22 %. E kuptoni ju se si e rrit rritjen ekonomike 10 herë edhe del këtu e flet.

Ka filluar rrokullima, më vjen keq për qytetarët shqiptarë. Por kam paralajmëruar nga kjo tribunë, me dhjetëra e qindra herë. Zotëri ke meritën famkeqe të shtyrjes drejt rrokullimës së ekonomisë së këtij vendi, kambanat po bien. Fondi Monetar, Komisioni Europian, Banka Botëror dhanë alarmin këto ditë. Prisni po përgatitet në shtator me anketën tjetër, mashtrimi i ri. Unë jam kundërshtar politik i juaji, por kjo kushton aq shtrenjtë mprapa. Këtë e bëjnë vetëm ata që s’dijnë ccështë rritja. Mashtrimin e rritjes  e bëjnë vetëm njerëzit që skanë konceptet më elementare makro-ekonomike.

Zotëria thotë se rritja ekonomike është më e madhe në prodhim se sa në konsum, po ka mendje njerëzore që e thotë një gjë të tillë? Ja bëjnë vetëm ata që janë në nulitet dhe s’dinë se ccfarë është rritja ekonomike. Ekonomia, meqënëse krenarisht po flet, a e dini ju sa kanë rënë eksportet? Eksporti i naftës, eksporti i kromit, eksporti i mineraleve. Ja jua thotë Gjergji, eksporti i mallrave thotë ka rënë -21 %, merrni statistikën, i mallrave Made in Albania. Pra, sa është deficciti i llogarisë korrente? Deficciti i llogarisë korente është -26% nga 12% që ishte. Si është krediti për ekonominë. Ekonomia, thotë Banka e Shtetit, bizneset nuk kërkojnë kredi. Ka rënë kërkesa thotë Banka. Para 4 ditësh e ke komunikatën. Ccfarë po ndodh në këtë vend. 250 miliardë lekë kanë ikur nga Shqipëria, i kanë përzënë sicc po përzënë mijëra shqiptar çdo muaj. Dilni këtu me shifra. Absolutisht asnjë investim skeni bërë përvecc atyre që lamë ne, madje edhe ato dhe një pjesë po ikin.

E dini ju që në vitin 2005 interneti ishte molla më e ndaluar? Sa ishte? 4.8% dhe arriti 68%. Është kollaj të mburresh me punët e tjetrit por duhet të rrahësh gjoksin me punët e tua. Ti mburresh me ato zhgarravinat tabllo që sti blen njëri. Përdor pushtetin për tu bërë piktor. Ky mëndjen tek bojrat e ka se ka tek puna.

Dëgjova një ministër dje tek thoshte se nuk e prek fasadën ajo mballoma plastike. Po nuk është shtëpia jote ajo, si bëhet kurrë kjo gjë asaj godine, ti vësh plastikë me poça neonë dhe ta shesësh për art. Shko ccoje në një banjo publike, por as aty sta lënë. Apo gjën një gazetar që i mbush mëndjen se ndërtesa qënka vepër e komunizmit. Mashtrim total. Po ti ke mashtruar botën jo më një gazetar të Financial Times.  Dhe pse e thotë këtë? Ajo është një nga ndërtesat më të mira qeveritare që mund të bëhet. Dinjitoze. Ccdo kryeministër që është futur aty ka shprehur vlerësimet më pozitive. Dhe ky tani për të justifikuar mballomën që ka vënë në hyrje i thotë se kjo është një zymtësi e komunizmit dhe se po e rinovon. Ai gazetar është viktimë e një mashtruesi të specializuar. Pra kemi të bëjmë me një paradë mashtrimesh.

Ndonëse jemi përpjekur për të bërë shumë, por shumë më tepër duhet të bënim për arsimin. Ama, ka rekorde që nihilizmi yt përplaset me to dhe dështon. Dhe këto rekorde janë, së pari, 70% e mësuesve në zonat rurale, 38% e mësuesve në shkallë kombëtare në vitin 2005 ishin pa arsim përkatës. Mësuesit largoheshin masivisht nga profesioni sepse rrogat e tyre ishin të papërballueshme për jetën. Ccfarë bëmë? Rritëm rrogat 120-150%. Ccfarë ndodhi? Së pari u ndërpre largimi nga puna, së dyti në vitin 2005 në shkollat e Shqipërisë kishte gjithsej 960 kompjuter me inventar. E dorëzuam me 24.500 kompjutera në shkollat e vendit. Sw treti, sa ishte stafi i shkollave tw larta nw 2005? 5600 asistentw e pedagogw. Sa ishte stafi nw 2013? 11.600 asistwntw e pedagogw. Sa ishte nw twrwsi rekrutimi? Mbi 30% e tyre ishin doktoruar jashtw shtetit. U vendoswn stimuj, u vendos programi ekselencws, kanw pwrfituar edhe fwmijwt tuaj, dhe e kanw merituar. Nuk e di cca keni bwrw tani me tw. Sw katwrti, shkollat ishin njw tmerr pwr tu parw. 1360 shkolla, kopwshte dhe objekte arsimi u ndwrtuan apo rindwrtuan. Flet sikur ska jetuar kurrw nw kwtw vend por si nihilist. Mos harro se nihilistwt janw tabula rasa, ai qw wshtw nihilist ai sdi asgjw por duhet tw ruhesh shumw prej nihilizmit. Vazhdo sa tw duash se mua vetwm mirw mw vjen kur tw shoh nihilist. Nw Shqipwri u ftua kompania mw e mirw pwr rateingun, kompania gjermane dhe u bw rateingu.

Nuk di tw ketw ndonjw vend nw botw, nw dijeninw time, qw nuk ka sistem korrespondence. Sistemi korrenspondencës bazohet në filozofinë e hapur të shoqërisë, të atij që ska kurrëfarë mundësie të ndjeki ditën shkollën, ndaj atij që është detyruar të mbajë fëmijën apo familjen, e që për njëmijë arsye ka ngelur pa shkolluar dhe tani i krijohet mundësia. Nëse ka ndonjë vend të zhvilluar që e ka ndaluar këtë sistem atëherë unë do ta studioja me shumë kujdes. Unë jam informuar mbi këtë problem. Unë e kam gjetur atë përfshirë SHBA që është absolutisht vendi me arsimin më të zhvilluar, pra sistemin part time. Po të sulmosh një praktikë botërore, hajde ta përmirësojmë por jo ta sulmojmë. Ke shtruar një tezë ku thua se Berisha kryeministër I mbushi universitetet për të blerë kohë. Po mirë, po tani Berisha në opozitë po kërkon të mbushi universitetet për të blerë kohë për ty?? A e mendon një gjë të tillë. Po pse për të blerë kohë qeveria punokam unë. Jo ore zotëri, se ka interesa më të mëdha. Nuk jam marrë as atëherë për të blerë kohë, nuk insistoj as tani për të blerë kohë kjo qeveri por insistoj që ëndrra universitare e fëmijëve shqiptarë të respektohet jo të veprosh me modelet dhe parimin e vjetër.

Ti smund të kuptosh se arsimi një nga misionet e tij ka luftën kundër varfërisë. Kujt i thoni ju se nuk rriten çmimet. Këto janë gënjeshtra. Për 8 vite rresht, jam përballur jo me fakultetet por me ministrinë e financave por dhe me ministrat dhe jam përballur në çdo mbledhje për tarifat e universiteteve sepse donin ti rrisnin derisa bëra vendimin që nuk mund të rriten përveç inflacionit. Pse e bëra? Skishte nevojë qeveroa ime për para. Shumë. Por tarifat kështu siç janë janë dy-pesë herë më të larta në proporcion me çdo vend të Europës, përveç Britanisë së Madhe.

A ka probleme? Absolutisht ka probleme, dhe nuk zgjidhen problemet duke i komplikuar shumë më tepër, nuk zgjidhen problemet duke goditur trendin. Nuk zgjidhen problemet duke marrë një kompani dhe të merresh vesh me të që ti mbyllë të gjitha, se kthehemi tek ajo kohë kur fëmijët e një kaste pavarësisht nga mësimet ndiqnin universitetet kurse të tjerët duhet të ishin të shkëlqyer që të mund të trokisnin në dyert e tyre.  Po të emërosh Gazhelin në krye të agjencisë së larjeve të parave, po ska më të paimagjinueshme. Vazhdoni se mirë e keni.

Së fundi dy gjëra për zgjedhjet. Unë kam folur këtu, por meqënëse i djeg se ka bërë dhunimin më të pashembullt në zgjedhje, i them që, më vjen keq që flas kështu, këtë proces zgjedhor nuk do ta gëzoni.

Fjala në Kuvend e ish Kryeministrit, Sali Berisha, 21 korrik 2015

Të nderuar Kolegë,

Kjo seancë e thirrur jashtë radhe në fakt legjitimon edhe më shumë tezën se kjo mazhorancë e ka nxjerrë parlamentin jashtë radhe, e ka nxjerrë jashtë cdo shine ligjore e kushtetuese. Sepse për këtë qeveri, për këtë mazhorancë, për këtë Kryeministër, parlamenti duhet të jetë thjesht noteri i cdo ligji dhe nisme që i hap rrugë realizimit të aferave megakorruptive që ju keni dhe guximin dhe sfidoni duke i cilësuar “reforma”. Vini këtu dhe sillni në mënyrën më arbitrare, sikurse ndodh vetëm në republika diktatoriale, një ligj që në mëndimin tim personal është antikombëta, dhejam e bindur tek ky epitet pasi një ligj që kryqëzon interesat e rinisë dhe aspiratat e të ardhmes së saj evropiane, meriton të quhet I tillë.

Ne, si opozitë, nuk mund të marrim pjesë në certifikimin e një turpi të tillë historik të parlamentarizmit shqiptar, seanca e të cilit sot ngjan me seancat e pleniumeve ku konfiskoheshin tokat, pasuritë e atyre që parardhesit tuaj i quanit kulakë, ku firmoseshin në unison pushkatimet e deputetëve dhe elitat e kombit.

Me këtë seancë ju e futet parlamentarizmin në tunelet më të errëta të historisë dhe praktikave parlamentare të cilat e vënë në pikpyetje lirinë dhe pavarësinë e tij si një parlament i vendit anëtar të NATOs.

Keni hartuar një ligj që ka hasur në rezistencën dhe refuzimin më përcmues jo vetëm të të rinjve, jo vetëm të atyre që kanë dalë në protestë, por mijëra familjeve shqiptare dhe mbi të gjitha intelektualëve, njerëzve të dijes dhe pedagogëve dhe akademikëve. Pra, I keni të gjithë kundër!!!

Sikurse thotë filozofi i madh, francez Zhan Pol Sartri: “intelektual do të thotë të përgjigjesh JO”. Ky ligj jo vetëm u përball me këtë reagim por shumë më fort se mohimi e kundërshtia…Ajo është neveria popullore që ka shkaktuar kjo qeveri në këta dy vjet që ka rrënuar shqiptarët sa për 20 vjet skamje e mjerim. Dhe kjo neveri e përcmim lidhet me trajtimin dhe shpërfilljen që kjo qeveri i bën zërit dhe vlerësimit të mendjes, punonjësve dhe pedagogëve të nderuar të universiteteve, profesorëve, doktorëve etj.

Mesa duket kjo qeveri, ky kryeminister e kanë ndarë mendjen që cdo ligj dhë pseudoreforme ta sjellë me standartin e antikushtetueshmërisë. Kjo është rruga e të parëve dhe mentorëve të idealit të tyre ku cdo politikë bazohej në manifestin e partise komuniste.

Të nderuar qytetarë, të nderuar student,

Nuk ka ndodhur në praktikën legjislative parlamentare një mënyrë e ngjashme e hartimit dhe miratimit të një pr.ligji si ky që po diskutojmë sot. Dhe praktika ligjvënëse që ka ndjekur ky draft që në fillimet ardhjes në komisione e deri në këtë shoëseancë është antiligjore, antidemokratike që shkërmoq cdo procedurë e praktike të trupës parlamentare.

Si fillim, që të ndërmerret një reform e rëndësishme, dhe kjo është më e rëndësishmja, paraprakisht duhet ndërmarrë një studim I mirëfilltë, një analizë e detajuar e gjendjes aktuale të sistemit: cfarë ka funksionuar e cfarë jo, % e punësimit të studentëve sipas fushës së studimit. Pra, ku është ky studim? Ku janë eskpertët? Shqiptarë apo të huaj???

Thuhet (na u tha edhe në mbledhjet dhe dëgjesat e Komisionit) që është konsultuar me palët e interesit. Por vallë a e dinë këta qeveritarë se c’do të thotë fjala “konsultim”?? për t’ju ardhur në ndihmë, hapa fjalorin e gjuhës shqipe për t’ju sjellë përkufizimin e saktë të kësaj fjale:

Konsultë f.

1. Mbledhje me specialistë a me përfaqësues të një dege të caktuar të shkencës, të arsimit, të prodhimit etj. ku shtrohen e rrihen probleme dhe shkëmbehen mendimet e përvoja për një punë. Konsultë pedagogjike. Konsulta e partisë. Konsulta e mësuesve. Konsulta e novatorëve.

Kjo e juaja duhet te ketë qenë konsulte partiake…

Po ajo që ju keni bërë a afrohet këtij procesi??? Sigurisht që jo!!! a jeni konsultuar vërtetë me specialistët e fushave? A keni marrë mendimin e tyre?? Nga mbledhjet e djeshme rezultoi që jo. Mund të keni bërë mbledhje, sa për të kaluar rradhën, me disa qindra mjekë e specialtë, në një sallë të madhe…por ky nuk quhet konsultim, pasi është e pamundur të shkëmbehen mendime të vyera në një sallë të këtyre përmasave… Por, profesorët e nderuar, doktorët, specialistët, nuk përtuan të vinin edhe  para komisionit që në përbërje ka deputetë dhe mjekë të nderuar, edhe në një lajmërim urgjent të orës së fundit, edhe në mes të vapës, për të përsëritur sugjerimet dhe komentet e tyre…mbase duke lënë edhe ndonjë punë jo pak të rëndësishme në spital. Ata njerëz të nderuar, erdhën para Komisionit me shpresën që mendimet e tyre do të merreshin parasysh, e që sigurisht do të conin në përmirësimin sadopak të disa neneve të këtij pr.ligji përsa I përket sektorit më jetik, atij të shëndetësisë.

Po ashtu, edhe Forumet me akademikë, shoqatat, pedagogët, studentët kanë folur e folur…por askush s’ka denjuar ti dëgjojë. Po, e vërtëtë, janë kërkuar mendime nga Ministria e Arsimit dhe e Shëndetësisë, janë dërguar sugjerime nga shumë palë interesi…por asnjëra prej tyre s’është marrë parasysh…nuk janë reflektuar dhe pr.ligji I rradhës ka qenë edhe më i përkeqësuar se i pari. – thonë profesorët…

Absolutisht të gjitha grupet e interesit ju I keni kundër!! Jo vetëm studentët, por edhe pedagogët, dekanët, senate etj ne sektorin publik.

E meqënëse po flasim

Në fakt është SKANDALOZE që për hir të interesave të një grupi shumë të vogël njerzish, të disa klientëve pranë Kryeministrit, të ndërhyet e të shkatërrohet një system I tërë arsimor…dhe akoma më e TMERRSHME është që kjo t’u fikë të ardhmen rinisë shqiptarë për hir të aferave korruptive qeveritare.

Shëndetësia tashmë është nën grahmat e korrupsionit masiv. Raporti I Departamentit Amerikan të Shtetit (DASH) e vë sektorin e parë në listën e atyre më të korruptuar së bashku me drejtësinë. Shëndetësia është thërmuar, copëtuar, gllabëruar tashmë…por babëzia nuk paska kufi…tani edhe sektori tjetër më jetik, ai I arsimit po gllabërohet…po shkatërrohet një system I tërë, që ka ndikim jo vetëm në të tashmen, por më së shumti për brezat që vijnë.

Jo vetëm ne si opozitë, por të gjithë, përvec këtij grupi të vogël njerëzish, kanë bindjen që ky projektligj përvecse është antikushtetues; shkel të drejtën e trajtimit të barabartë të qytetarëve shqiptarë në marrjen e një të mire publike si arsimimi.

Debate të shumta ka pasur në lidhje me trajtimin krejtësisht preferencial të “Doktorëve” që kanë mbaruar studimet në ventet e BE dhe OECD me studentëtë që kanë marrë këtë gradë në Shqipëri, që merret pas një periudhe jo të vogël specializimi, e jo me pak mund. Këta të Shqipërisë, ligji I trajton si profesionistë të dorës së dytë, që mund të rrinë në stolin e rezervave, nëse rastësisht mbarojnë miqtë e qeveritarëve që mund të kenë studiuar diku, në një universitët të vogël në një cep të një vendi të BE, por që plotëson kriterin e rëndësishëm të të qenit I afërm apo mik I një qeveritari. A ka diskriminim me të madh se ky?? Pse ka frikë qeveria nga konkurrenca e hapur?? Nga trajtimi i barabartë në një konkurrim në të cilin vota është përcaktuese??? A e dinë qeveritarët që ligjet nuk hartohet për sot, apo për mbas një viti, por që duhet ti mbijetojnë kohës, mandateve qeverisëse etj.

Sot, unë dua të shpreh kënaqësinë time, në cilësinë e kr së komisionit për cështjet ë shëndetësisë, që presioni jonë për zbatim të rregullores së kuvendit bëri të mundur diskutimin, debatimin, konsultimin me të gjitha palët e interest në lidhje me disa nene për sektorin e shëndetësisë, që solli edhe një përmirësim të dukshëm të tyre. Gjej rastin të falenderoj deputetet e PD, LSI por edhe ata deputetë të PS të cilët, mendjehapur, treguan që ndjenja e profesionalistit në një mjek mund të mos jetë shuar nga politikat klientelistë të shefave të tyre Sidomos kur trajtohet një ligj jetik,  për zhvillimin e një vendi, sikurse është arsimi apo shëndetësia.

Të nderuar kolegë,

Ndryshe nga ajo që pretendohet, ky pr.ligj nuk ka në qender STUDENTIN, ka cdo gjë në qendër përvec atij.

Ndryshe nga ajo qe pretendohet, ky pr.ligj shkatërron autonominsë universitare, nëpërmjet orientimit krejt etatist të trajtimit dhe hartimit të tij. Shteti është kudo, kontrollon cdo gjë, në cdo nivel, nëpm bordit të administrimit, administratorëve e sigurisht nëpërmjet numrit të shumtë të agjensive që ai po ngre. Shteti përcakton fondet, kuotat, pagat, fushat, bursat. Sa para do t’i shkojnë publikut, e sa para privatit. Appo sa para do t’i hiqen publikut për tja kaluar atij privati që ka qejf qeveria. Pra…me pak fjalë…cdo gjë. AUTONOMIA ka vdekur!!! Dhe miratimi I këtij pr.ligji do të ishte FUNERALI I saj!!

Një gjë është e sigurt!!! Edhe nëse e keni ndarë mendjen dhe e miratoni këtë pr.ligj, kam shumë dyshime që ai do të implementohet, pasi të gjithë kanë premtuar rezistencë të vazhdueshme që do vazhdojë në ditët e muajt që do të vijnë…

Të nderuar kolegë,

Sot ju sillni ligjin më refuzues, më bllokues për një nga dimensionet më kryesore të zhvillimit të një shoqërie që është arsimi.

Ky nuk është një ligj integrues por izolues kur i privon qindra e mijëra të rinjve një të drejtë kushtetuese sic është edukimi universitar. E për cfarë janë qeveria, ministria e arsimit, institucionet arsimore kur nuk i shërbejnë fëmijëve tanë, familjeve shqiptare?? Përse duhet të paguajnë ata taksat e tarifa mbytëse, kur kanë një qeveri që mbyll dyert, veshët, errëson arsyen dhe bën një ligj diskriminues përcmues për 80 përqind të popullsisë e cila jeton nën nivelin mesatar të të ardhurave për frymë dhe një pjesë e saj në kufijtë e mbijetesës? A ka legjitimitet dhe kredo morale e politike kur ajo refuzon të dëgjoje intelektualët, pedagogët, akademikët që gjithmonë përfaqësojnë vlerat më të konsoliduara dhe idetë më novatore dhe skrupuloze të një shoqërie??

Nga qasja sociale, drafti përbën një ngërc të madh, një shkaktar për krizë edhe më të fortë sociale e kulturore që vuajnë të rinjtë sot.

Me këtë draft ju vini në udhëkryq të rrezikshëm interesat e rinisë për një të tashme dhe të ardhme të mirë që sigurohet nëpërmjet universiteti dhe diplomës. Ju doni tia mohoni sikurse po bëni me realitetit që po ia bëni të pamundur dhe po i nisni natën edhe ditën për azil. Kjo nuk është qeveri sociale, kjo është qeveri autoritare që mendon për babëzinë vet dhe jo për të mirën publike.

Me këtë për ligj dhe atë të të pritshëm për pronat ju po provokoni rëndë shqiptarët duke i mohuar të drejta kushtetuese sikurse kanë bërë parardhësit e tyre 50 vjet.

Ministra tha që ky ligj nuk është përjashtues, por mbështet të rinjtë mbi bazë meritash. Po për cilat merita flet Ministrja‎?? Kur studentëve ju blihet vota në mes të ditës, në mes të auditorëve, qoftë edhe me një udhetim vajtje – ardhje për në Korcë? A është përkrahja dhe militantizmi politik një meritë për të fituar të drejtë studimi apo bursë? Që këtu, LIRIA dhe vlerat e saj, aq më tepër akademike, humb referimet e saj pasi ajo dhunohet. Dhe kur shitet e blihet, meritat bijen.

Sot, vota kundër këtij pr.ligji nuk është vota e deputetëve të opozitës, po është zëri I refuzimit të mijëra të rinjve, familjarëve të tyre të cilët universitetin e fëmijëve të tyre e kanë qëllim të jetës.

Sot, vota kundër këtij pr.ligji, nuk është vota kundër e deputetëve të opozitës, por zëri I revoltës së heshtur, pa retorikë e britma politike I intelektualëve dhe pedagogëve, njerëzve të mendjes e fjalës së lirë.

Sot, ju qeveritarë, do të merrni vulën e turpit të historisë dhe përcmimin e rinisë.

Fjala në Kuvend e deputetes së PD, Albana Vokshi, 21 Korrik 2015

Të nderuar Kolegë,

Kjo seancë e thirrur jashtë radhe në fakt legjitimon edhe më shumë tezën se kjo mazhorancë e ka nxjerrë parlamentin jashtë radhe, e ka nxjerrë jashtë cdo shine ligjore e kushtetuese. Sepse për këtë qeveri, për këtë mazhorancë, për këtë Kryeministër, parlamenti duhet të jetë thjesht noteri i cdo ligji dhe nisme që i hap rrugë realizimit të aferave megakorruptive që ju keni dhe guximin dhe sfidoni duke i cilësuar “reforma”. Vini këtu dhe sillni në mënyrën më arbitrare, sikurse ndodh vetëm në republika diktatoriale, një ligj që në mëndimin tim personal është antikombëta, dhejam e bindur tek ky epitet pasi një ligj që kryqëzon interesat e rinisë dhe aspiratat e të ardhmes së saj evropiane, meriton të quhet I tillë.

Ne, si opozitë, nuk mund të marrim pjesë në certifikimin e një turpi të tillë historik të parlamentarizmit shqiptar, seanca e të cilit sot ngjan me seancat e pleniumeve ku konfiskoheshin tokat, pasuritë e atyre që parardhesit tuaj i quanit kulakë, ku firmoseshin në unison pushkatimet e deputetëve dhe elitat e kombit.

Me këtë seancë ju e futet parlamentarizmin në tunelet më të errëta të historisë dhe praktikave parlamentare të cilat e vënë në pikpyetje lirinë dhe pavarësinë e tij si një parlament i vendit anëtar të NATOs.

Keni hartuar një ligj që ka hasur në rezistencën dhe refuzimin më përcmues jo vetëm të të rinjve, jo vetëm të atyre që kanë dalë në protestë, por mijëra familjeve shqiptare dhe mbi të gjitha intelektualëve, njerëzve të dijes dhe pedagogëve dhe akademikëve. Pra, I keni të gjithë kundër!!!

Sikurse thotë filozofi i madh, francez Zhan Pol Sartri: “intelektual do të thotë të përgjigjesh JO”. Ky ligj jo vetëm u përball me këtë reagim por shumë më fort se mohimi e kundërshtia…Ajo është neveria popullore që ka shkaktuar kjo qeveri në këta dy vjet që ka rrënuar shqiptarët sa për 20 vjet skamje e mjerim. Dhe kjo neveri e përcmim lidhet me trajtimin dhe shpërfilljen që kjo qeveri i bën zërit dhe vlerësimit të mendjes, punonjësve dhe pedagogëve të nderuar të universiteteve, profesorëve, doktorëve etj.

Mesa duket kjo qeveri, ky kryeminister e kanë ndarë mendjen që cdo ligj dhë pseudoreforme ta sjellë me standartin e antikushtetueshmërisë. Kjo është rruga e të parëve dhe mentorëve të idealit të tyre ku cdo politikë bazohej në manifestin e partise komuniste.

Të nderuar qytetarë, të nderuar student,

Nuk ka ndodhur në praktikën legjislative parlamentare një mënyrë e ngjashme e hartimit dhe miratimit të një pr.ligji si ky që po diskutojmë sot. Dhe praktika ligjvënëse që ka ndjekur ky draft që në fillimet ardhjes në komisione e deri në këtë shoëseancë është antiligjore, antidemokratike që shkërmoq cdo procedurë e praktike të trupës parlamentare.

Si fillim, që të ndërmerret një reform e rëndësishme, dhe kjo është më e rëndësishmja, paraprakisht duhet ndërmarrë një studim I mirëfilltë, një analizë e detajuar e gjendjes aktuale të sistemit: cfarë ka funksionuar e cfarë jo, % e punësimit të studentëve sipas fushës së studimit. Pra, ku është ky studim? Ku janë eskpertët? Shqiptarë apo të huaj???

Thuhet (na u tha edhe në mbledhjet dhe dëgjesat e Komisionit) që është konsultuar me palët e interesit. Por vallë a e dinë këta qeveritarë se c’do të thotë fjala “konsultim”?? për t’ju ardhur në ndihmë, hapa fjalorin e gjuhës shqipe për t’ju sjellë përkufizimin e saktë të kësaj fjale:

Konsultë f.

1. Mbledhje me specialistë a me përfaqësues të një dege të caktuar të shkencës, të arsimit, të prodhimit etj. ku shtrohen e rrihen probleme dhe shkëmbehen mendimet e përvoja për një punë. Konsultë pedagogjike. Konsulta e partisë. Konsulta e mësuesve. Konsulta e novatorëve.

Kjo e juaja duhet te ketë qenë konsulte partiake…

Po ajo që ju keni bërë a afrohet këtij procesi??? Sigurisht që jo!!! a jeni konsultuar vërtetë me specialistët e fushave? A keni marrë mendimin e tyre?? Nga mbledhjet e djeshme rezultoi që jo. Mund të keni bërë mbledhje, sa për të kaluar rradhën, me disa qindra mjekë e specialtë, në një sallë të madhe…por ky nuk quhet konsultim, pasi është e pamundur të shkëmbehen mendime të vyera në një sallë të këtyre përmasave… Por, profesorët e nderuar, doktorët, specialistët, nuk përtuan të vinin edhe  para komisionit që në përbërje ka deputetë dhe mjekë të nderuar, edhe në një lajmërim urgjent të orës së fundit, edhe në mes të vapës, për të përsëritur sugjerimet dhe komentet e tyre…mbase duke lënë edhe ndonjë punë jo pak të rëndësishme në spital. Ata njerëz të nderuar, erdhën para Komisionit me shpresën që mendimet e tyre do të merreshin parasysh, e që sigurisht do të conin në përmirësimin sadopak të disa neneve të këtij pr.ligji përsa I përket sektorit më jetik, atij të shëndetësisë.

Po ashtu, edhe Forumet me akademikë, shoqatat, pedagogët, studentët kanë folur e folur…por askush s’ka denjuar ti dëgjojë. Po, e vërtëtë, janë kërkuar mendime nga Ministria e Arsimit dhe e Shëndetësisë, janë dërguar sugjerime nga shumë palë interesi…por asnjëra prej tyre s’është marrë parasysh…nuk janë reflektuar dhe pr.ligji I rradhës ka qenë edhe më i përkeqësuar se i pari. – thonë profesorët…

Absolutisht të gjitha grupet e interesit ju I keni kundër!! Jo vetëm studentët, por edhe pedagogët, dekanët, senate etj ne sektorin publik.

E meqënëse po flasim

Në fakt është SKANDALOZE që për hir të interesave të një grupi shumë të vogël njerzish, të disa klientëve pranë Kryeministrit, të ndërhyet e të shkatërrohet një system I tërë arsimor…dhe akoma më e TMERRSHME është që kjo t’u fikë të ardhmen rinisë shqiptarë për hir të aferave korruptive qeveritare.

Shëndetësia tashmë është nën grahmat e korrupsionit masiv. Raporti I Departamentit Amerikan të Shtetit (DASH) e vë sektorin e parë në listën e atyre më të korruptuar së bashku me drejtësinë. Shëndetësia është thërmuar, copëtuar, gllabëruar tashmë…por babëzia nuk paska kufi…tani edhe sektori tjetër më jetik, ai I arsimit po gllabërohet…po shkatërrohet një system I tërë, që ka ndikim jo vetëm në të tashmen, por më së shumti për brezat që vijnë.

Jo vetëm ne si opozitë, por të gjithë, përvec këtij grupi të vogël njerëzish, kanë bindjen që ky projektligj përvecse është antikushtetues; shkel të drejtën e trajtimit të barabartë të qytetarëve shqiptarë në marrjen e një të mire publike si arsimimi.

Debate të shumta ka pasur në lidhje me trajtimin krejtësisht preferencial të “Doktorëve” që kanë mbaruar studimet në ventet e BE dhe OECD me studentëtë që kanë marrë këtë gradë në Shqipëri, që merret pas një periudhe jo të vogël specializimi, e jo me pak mund. Këta të Shqipërisë, ligji I trajton si profesionistë të dorës së dytë, që mund të rrinë në stolin e rezervave, nëse rastësisht mbarojnë miqtë e qeveritarëve që mund të kenë studiuar diku, në një universitët të vogël në një cep të një vendi të BE, por që plotëson kriterin e rëndësishëm të të qenit I afërm apo mik I një qeveritari. A ka diskriminim me të madh se ky?? Pse ka frikë qeveria nga konkurrenca e hapur?? Nga trajtimi i barabartë në një konkurrim në të cilin vota është përcaktuese??? A e dinë qeveritarët që ligjet nuk hartohet për sot, apo për mbas një viti, por që duhet ti mbijetojnë kohës, mandateve qeverisëse etj.

Sot, unë dua të shpreh kënaqësinë time, në cilësinë e kr së komisionit për cështjet ë shëndetësisë, që presioni jonë për zbatim të rregullores së kuvendit bëri të mundur diskutimin, debatimin, konsultimin me të gjitha palët e interest në lidhje me disa nene për sektorin e shëndetësisë, që solli edhe një përmirësim të dukshëm të tyre. Gjej rastin të falenderoj deputetet e PD, LSI por edhe ata deputetë të PS të cilët, mendjehapur, treguan që ndjenja e profesionalistit në një mjek mund të mos jetë shuar nga politikat klientelistë të shefave të tyre Sidomos kur trajtohet një ligj jetik,  për zhvillimin e një vendi, sikurse është arsimi apo shëndetësia.

Të nderuar kolegë,

Ndryshe nga ajo që pretendohet, ky pr.ligj nuk ka në qender STUDENTIN, ka cdo gjë në qendër përvec atij.

Ndryshe nga ajo qe pretendohet, ky pr.ligj shkatërron autonominsë universitare, nëpërmjet orientimit krejt etatist të trajtimit dhe hartimit të tij. Shteti është kudo, kontrollon cdo gjë, në cdo nivel, nëpm bordit të administrimit, administratorëve e sigurisht nëpërmjet numrit të shumtë të agjensive që ai po ngre. Shteti përcakton fondet, kuotat, pagat, fushat, bursat. Sa para do t’i shkojnë publikut, e sa para privatit. Appo sa para do t’i hiqen publikut për tja kaluar atij privati që ka qejf qeveria. Pra…me pak fjalë…cdo gjë. AUTONOMIA ka vdekur!!! Dhe miratimi I këtij pr.ligji do të ishte FUNERALI I saj!!

Një gjë është e sigurt!!! Edhe nëse e keni ndarë mendjen dhe e miratoni këtë pr.ligj, kam shumë dyshime që ai do të implementohet, pasi të gjithë kanë premtuar rezistencë të vazhdueshme që do vazhdojë në ditët e muajt që do të vijnë…

Të nderuar kolegë,

Sot ju sillni ligjin më refuzues, më bllokues për një nga dimensionet më kryesore të zhvillimit të një shoqërie që është arsimi.

Ky nuk është një ligj integrues por izolues kur i privon qindra e mijëra të rinjve një të drejtë kushtetuese sic është edukimi universitar. E për cfarë janë qeveria, ministria e arsimit, institucionet arsimore kur nuk i shërbejnë fëmijëve tanë, familjeve shqiptare?? Përse duhet të paguajnë ata taksat e tarifa mbytëse, kur kanë një qeveri që mbyll dyert, veshët, errëson arsyen dhe bën një ligj diskriminues përcmues për 80 përqind të popullsisë e cila jeton nën nivelin mesatar të të ardhurave për frymë dhe një pjesë e saj në kufijtë e mbijetesës? A ka legjitimitet dhe kredo morale e politike kur ajo refuzon të dëgjoje intelektualët, pedagogët, akademikët që gjithmonë përfaqësojnë vlerat më të konsoliduara dhe idetë më novatore dhe skrupuloze të një shoqërie??

Nga qasja sociale, drafti përbën një ngërc të madh, një shkaktar për krizë edhe më të fortë sociale e kulturore që vuajnë të rinjtë sot.

Me këtë draft ju vini në udhëkryq të rrezikshëm interesat e rinisë për një të tashme dhe të ardhme të mirë që sigurohet nëpërmjet universiteti dhe diplomës. Ju doni tia mohoni sikurse po bëni me realitetit që po ia bëni të pamundur dhe po i nisni natën edhe ditën për azil. Kjo nuk është qeveri sociale, kjo është qeveri autoritare që mendon për babëzinë vet dhe jo për të mirën publike.

Me këtë për ligj dhe atë të të pritshëm për pronat ju po provokoni rëndë shqiptarët duke i mohuar të drejta kushtetuese sikurse kanë bërë parardhësit e tyre 50 vjet.

Ministra tha që ky ligj nuk është përjashtues, por mbështet të rinjtë mbi bazë meritash. Po për cilat merita flet Ministrja‎?? Kur studentëve ju blihet vota në mes të ditës, në mes të auditorëve, qoftë edhe me një udhetim vajtje – ardhje për në Korcë? A është përkrahja dhe militantizmi politik një meritë për të fituar të drejtë studimi apo bursë? Që këtu, LIRIA dhe vlerat e saj, aq më tepër akademike, humb referimet e saj pasi ajo dhunohet. Dhe kur shitet e blihet, meritat bijen.

Sot, vota kundër këtij pr.ligji nuk është vota e deputetëve të opozitës, po është zëri I refuzimit të mijëra të rinjve, familjarëve të tyre të cilët universitetin e fëmijëve të tyre e kanë qëllim të jetës.

Sot, vota kundër këtij pr.ligji, nuk është vota kundër e deputetëve të opozitës, por zëri I revoltës së heshtur, pa retorikë e britma politike I intelektualëve dhe pedagogëve, njerëzve të mendjes e fjalës së lirë.

Sot, ju qeveritarë, do të merrni vulën e turpit të historisë dhe përcmimin e rinisë.

Fjala në Kuvend e deputetes së PD, Albana Vokshi, 21 Korrik 2015

Zoti kryetar

Zonja deputete, zoterinj deputete

Pak dite me pare ne seancen e fundit pati nje tension politik gati te pakuptimte.  Ne kundershtim te hapur me rregulloren e Kuvendit, edhe pse Komisionet Parlamentare nuk kishin përfunduar shqyrtimin e projektligjit për arsimin e lartë, edhe pse e dinin te gjithe se ishte e pamundur juridikisht qe projektligji te kalonte ne seance sepse neni 70 i Rregullores nuk e lejonte, përsëri mazhoranca insistoi me arrogance ta fuste ne rend dite.

“Tensioni politik demton reformat” tha 1 jave me pare presidenti I PE, Martin Shulc. Ai e keshilloi Ramen ketu ne syrin tone, qe mos jete arrogant dhe mos krijoje tensione. Por, e verteta eshte se Rama donte te krijonte tension, dhe donte te kalonte projektligjin ne kundershtim me cdo rregull. E dinte shumë mire edhe Kryetari i Kuvendit.

Dhe eshte po kaq e vertete se ceshtja shty me nderhyrjen e forte te partnereve nderkombetare

Dhe ja ku jemi sot  në këtë seancë plenare atipike dhe jashtë rradhe, për të shqyrtuar gjithashtu një projektligj atipik dhe jashtë cdo standardi dhe parimi ndërkombëtar.

U ndala pak tek procedura sepse ajo eshte tregues i autoritarizmit. Dhe Rama njihet nga te gjithe si njeri qe vuan nga autoritarizmi, si nje njeri qe e urren ligjin, e injoron ligjin dhe Kushtetuten. Per te ligji, rregullorja dhe kushtetuta jane asgje. Moto e tij eshte qellimi per ti kapur dhe per ti pasur nen kontroll të gjithë. “Kapja” dhe “nënshtrimi politik” eshte kryefjala e filozofise se tij ne menyren si qeverise. Dhe nga kjo metodë qeverisëse pak shanse ka qe reformat te shkojne ne dobi te qytetareve. Ato shkojne ne te mire te partise dhe kryetarit te saj, por jo të qytetareve.

Nuk ka prind qe shqetesimin me te madh ka arsimimin e femijeve te tij, ndaj dhe debati per kete ligj duhet te jete i rendesishem per ta. Nese ligji do ishte ne te miren e tyre, nese do ta bente me te lehte shqetesimin e tyre, te pedagogeve dhe akademikeve, te shoqerise civile, atehere padyshim qe ne do ishim sot bashke.

Tensioni politik, rremuja ne diskutime, arroganca, jane mjetet dhe menyra per te fshehur qellimin qeveritar. Dhe qellimi qeveritar eshte i qarte ne drite te diellit sot. Qellimi i Rames asgjesimi dhe vënia nën kontrollin e tij politik tw akademikëve dhe profesorëve.

E verteta eshte se Kushtetuta e Shqiperise mbron autonomine universitare. Po pse eshte e rendesishme kjo?

Gjykata Kushtetuese me vendimin nr. 9/2008 konkludon se: “Qëllimi autonomisë universitare është ruajtja e lirisë së shkencës, kërkimit shkencor dhe mësimdhënies, si dhe mbrojtja e studiuesve dhe profesorëve nga influencat politike …. se shkenca dhe mësimdhënia, normalisht, mund të ekzistojnë dhe të sjellin progres vetëm kur janë të lira dhe të pavarura. Autonomia universitare është thelbi i vetëqeverisjes, e nevojshme për vendimmarrjen efektive të institucioneve të arsimit të lartë në përmbushjen e detyrave akademike dhe arsimore.”

Kete thote GJykata Kushtetutese. Por ky ligj qe kemi sot eshte jo vetem nje marrezi por eshte shokues:

“Është dramatike se si ky ligj interferon me kompetencat e Ministrisë së Arsimit, është shokuese. do te thoshte – Prof. Jan De Groof[1]

Kurrë se kam parë më parë këtë lloj modeli. Ky ligj është  i pazakontë, tamam  një marrëzi–  Do te shtonte notat profesori.

Paratë publike shkojnë e duhet të shkojnë për interes publik, për universitete publike dhe jo tek private. Ne qender duhet te student dhe akademiket dhe interesat private.

Por ky modeli i qeverise eshte nga Rumania na thane ne komisionin e ligjeve.  Por cfare thote profesori? Ai  thote se :

“Projektligji nuk është mjaftueshëm europian.Dimensioni evropian është trajtuar shumë dobët në disa kapituj. Marrëdhëniet me Bashkimin Evropian janë të lidhura edhe me këtë ligj për arsimin e lartë. Rasti i negociatave në Rumani për ligjin e arsimit të lartë ishte një rast i dështuar dhe që ndikoi për keq në marrëdhëniet e mëtjeshme të vendit për anëtarësimin në BE

Projektligji nuk përputhet me parimet e qeverisjes së mirë Nuk zbatohet parimi i kontrollit dhe balancës. Dokumenti krijon problem në qeverisjen e universiteteve. Ligji per profesorin eshte nje marrezi.

Dhe ne do e votonim nese do ishte nje ligj i mire, i nje qeverisje te mire, por e dime te gjithe se Gjykata Kushtetutese ka te drejte, se profesori Belg ka te drejte, se Ligji  bie ndesh me Kushtetutën.

Se eshtë një ligj i hartuar:

• Për interesa klienteliste të Kryeministrit;
• Për të asgjesuar zërin e akademikëve dhe profesorëve të pavarur;
• Për të pamundësuar shkollimin për mijera të rinjve shqiptar;
• Për të vënë nën kontrollin politik univeristetet publike dhe private.

Në këtë mënyrë ligji, nga garant për respektimin e parimit kushtetues të autonomisë së institucioneve të arsimit të lartë, kthehet në një instrument që e cenon atë nëpërmjet ndërhyrjes së organeve ekzekutive. “Kompetencat e ministrise dhe qeverise jane absurde thone profesoret, perfshi dhe Profesorin e shquar Belg.

Të emëruarit nga Kryeministri do të vendosin për gjithcka që ka të bëjë me administrimin e universitetit. Kryeministri pasi e ka shpallur veten Kryepolic, kryeprokuror, Kryegjykatës, pas miratimit të këtij projektligji de facto është edhe Kryerektor i të gjitha universiteteve publike.

Të nderuar kolegë,

Po e mbyll fjalen time me fjalet e profesorit belg: Ky ligj eshte nje marrezi dhe kete model nuk e kam pare askund, as ne Afrike.

Kjo cmenduri sigurisht qe nuk mbyllet ketu. Marrezite i paraprije shkaterimit . Unë kam bindjen se të gjithë bashkë, opozita, akademikët, profesorët dhe studentët, do ta vijojne betejen per kete marrezi me te gjithe forcen vullnetin dhe te gjitha dimesionet.

Faleminderit!

Fjala në Kuvend e deputetit të PD, Eduard Halimi, 21 Korrik 2015

Kryetari Partisë Demokratike Lulzim Basha priti sot ambasadoren e Republikës Popullore të Kinës në Shqipëri, znj Jiang Yu, me rastin e marrjes se detyres.

Zoti Basha theksoi se Partia Demokratike është e angazhuar në zhvillimin e marrdhenieve midis Shqipërisë dhe Republikes Popullore të Kinës dhe do të jetë gjithnjë në mbështetje të projekteve të bashkëpunimit në të gjitha fushat me interes të përbashket, si në ekonomi, infrastrukturë, turizëm, apo kulturë.

Duke vlerësuar projektet aktuale dhe investimet kineze në Shqipëri, Basha tha se ka ende shumë për të bërë për të çliruar energji të reja dhe potenciale të reja mes dy vendeve.

Ambasadorja Yu vlerësoi mikpritjen dhe bashkëpunimin me Partinë Demokratike.

Njoftim për shtyp i Partisë Demokratike, 21 Korrik 2015

Kryetari Partisë Demokratike Lulzim Basha priti sot ambasadoren e Republikës Popullore të Kinës në Shqipëri, znj Jiang Yu, me rastin e marrjes se detyres.

Zoti Basha theksoi se Partia Demokratike është e angazhuar në zhvillimin e marrdhenieve midis Shqipërisë dhe Republikes Popullore të Kinës dhe do të jetë gjithnjë në mbështetje të projekteve të bashkëpunimit në të gjitha fushat me interes të përbashket, si në ekonomi, infrastrukturë, turizëm, apo kulturë.

Duke vlerësuar projektet aktuale dhe investimet kineze në Shqipëri, Basha tha se ka ende shumë për të bërë për të çliruar energji të reja dhe potenciale të reja mes dy vendeve.

Ambasadorja Yu vlerësoi mikpritjen dhe bashkëpunimin me Partinë Demokratike.

Njoftim për shtyp i Partisë Demokratike, 21 Korrik 2015

Për habinë e të gjithëve i ashtuquajturi “testim”, i iniciuar si një mjet seleksioni arbitrar e presioni mbi personelin shëndetësor, u rishfaq përsëri.

Ministria e Shëndetësisë me një komunikim aspak transparent urdhëron drejtoritë e institucioneve shëndetësore që në periudhën 24 korrik- 2 gusht të kryejnë “testimin” e infermierëve të vendit.

Sipas urdhrit në fjalë ky testim do të fillojë me 24 korrik me infermieret e spitaleve obstetrike-gjinekologjike të Tiranes dhe atij “Shefqet Ndroqi”.

Në tërësi në të gjithë këto veprime është mbajtur një regjim fshehtësie i plotë.

Urdhri i Infermiereve, shërbimet universitare, fakultetet perkatese etj, nuk kanë asnjë njoftim dhe nuk kanë marrë pjesë në përgaditjen përkatëse.

Nuk është bërë publik asnjë dokument shpjegues, platformë a pyetsor.

Ky proces kërkohet të realizohet pa pritur opinionin e Gjykatës së Lartë ndaj ankesës së Urdhërit të Infermierëve për këtë inisiative.

Dhe për me tepër, e gjithë kjo kërkon të kryhet pikërisht në këtë periudhë kulminante pushimesh, pra jashtë vëmëndjes së opinionit publik mjekësor !

Nga ana tjetër, kjo iniciativë po përsëritet në mënyrë krejt të njëanshme, në një kohë kur në Komisionin Parlamentar e Kuvend dominoi vullneti i përbashkët për ndryshimet e ligjit të edukimit të vazhduar.

Kështu, tashmë në këtë ligj përfshihet i gjithë personeli shëndetësor, pra dhe infermieret.

Në këtë mënyrë, ky vendim bie ndesh edhe me këto ndryshime ligjore, qe do të hyjnë ne fuqi mbas pak ditësh, pavarësisht vendimit të kaluar të “Gjykatës Aministrative”.

Në këto kushte ne kërkojmë anullimin e këtij “testimi”, pritjen e hyrjes në fuqi  të ndryshimeve të fundit ligjore, si dhe përcaktimin më tej të një procedure të qartë e të plotë për edukimin e vazhdueshëm të infermiereve, në baze të së cilës duhet te procedohet.

Deklaratë për shtyp e kreut të Departamentit të Shëndetësisë, Tritan Shehu, 21 Korrik 2015

Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha thirri sot një tryezë ku u diskutua mbi projektligjin e qeverisë për Arsimin e Lartë. Në këtë takim, morën pjesë pedagogë e drejtues të universiteteve dhe përfaqësues të studentëve. Projektligji për Arsimin e Lartë u dënua nga të gjithë folësit për efektet shkatërrimtare që sjell për universitetet dhe studentët.

“Megjithë këmbënguljen e opozitës parlamentare është planifikuar të futet për shqyrtim ditën e nesërme në Kuvendin e Shqipërisë projektligji për Arsimin e Lartë pas një procesi tipik ballkanik, sa i përket tinzarllëkut, proces,  i cili nisi dhjetë muaj më parë në dukje transparent, por që u transformua shpejt në një labirinth të qëllimshëm, për të fshehur goditjet fatale që i jep aspiratave të qindra mijë prindërve shqiptarë për të arsimuar fëmijët e tyre në një sistem arsimor universitar cilësor, gjithmonë e më cilësor, por të aksesueshëm dhe të pagueshëm nga familjet, nga buxheti familjar, dhe nga prindërit”, u shpreh në nisje Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha.

“Eshtë e tmerrshme që një grup interesi me pak para, me shumë perversitet, me shumë aktivizim, të implementojë interesat e veta në një projektligj dhe kjo pastaj, ti implementohet gjithë sistemit, ta shkatërrojë atë në vitet e ardhshme. Unë këtë e shikoj si një precedent nga pikëpamja e hartimit të legjislacionit që shumë rrallë ka ndodhur në Parlamentin shqiptar. Pra, një grup shumë por shumë i vogël, të arrijë me financim, me korrupsion, duke paralizuar çdo rezistencë institucionale, duke kompromentuar çdo aktor që shpreh zërin, të arrijë të hartojë një ligj të vetin, për të shkatërruar sistemin publik ose sistemin arsimor në tërësi”, tha pedagogu Mark Marku.

“Thuhet vetëm për diplomën e nivelit bachelor shteti të mbulon, për më tutje secili ta përballojë vetë. Kjo është legjitimin i pabarazisë sociale në të drejta kulturore dhe shanseve të barabarta, për arsye dhe diskriminim për statusin ekonomik. Profesorët dhe kërkuesit shkencorë privohen nga instrumentat për tu vlerësuar puna e tyre shkencore në mënyrë të pavarur dhe të lirë nga të ngjashmit e tyre. Sot parimi bazë është vlerësimi nga të ngjashmit. Të thotë që për profesor i asociuar të dorëzosh dosjen tek dekani që ia kalon një bordi prej 5 vetësh që do mbulojë mbi 150 fusha. Nëse universitetet kontrollohen nga bordet që kontrollohen nga ministri atëhere është qeveria i kontrollon dhe jo shteti. Kjo do të thotë që cilësia do të matet sipas politikave të një qeverie kushdo qoftë ajo”, tha profesor Fuga.

“Ky ligj është konceptuar si sllallomi gjigand ku hartuesi dhe për fat të keq nesër ligjvënësi me shumicën e kartonave, njësoj si skiatori shkon sa majtas e djathtas, pa respektuar asnjë parim, pa iu drejtuar asnjë vlere demokratike apo humaniste me qëllim që të arrijë objektiva të paracaktuara. Kush i ka parapërcaktuar këto objektiva? Mund ta themi me një fjalë; klientela. Pra ka një klientelë pas këtij ligji që ka përcaktuar nga do kalojë skiatori qeveritar. Pse duhet ta ndjekim ne?! Nuk ka vlera ku bazohet. Ka qëllime të paraktuara. Dhe të flasim troç. Qëllimi i parë është ti ikin premtimit për të rritur buxhetin për arsimin e lartë. Nuk duan të japin asnjë lekë për Arsimin e Lartë dhe të tjerat ti marrin nga xhepat e prindërve dhe studentëve. Ky është një lak tjetër që u vihet shqiptarëve në këtë kohë krize. Pas rritjes së taksave dhe çmimeve, tani rriten tarifat e universitetit në nivele të paimagjinueshme”, tha Lulzim Basha.

Te gjithë pjesmarrësit në këtë tryezë kanë shprehur kontestimet e tyre për aspekte të ndryshme të projekt-ligjit. Kanë kundërshtuar ashpër dhe përfaqësues të studentëve, veçanërisht faktin që ky projekt i qeverisë rrit tarifat dhe e bën të pamundur ndjekjen e arsimit të lartë për shumë prej tyre për shkak të pamundësisë ekonomike.

“Ky ligj kështu siç i propozohet kuvendit nesër nga qeveria është i pandreqshëm sepse në themel të ligjit qendron klientelizmi dhe mendësia autokratike e centralizimit të kompetencave në duart e kryerektorit-kryeministër. Mungesë vizioni e përzier me klientelizëm. Produkti kuptohet. Jo vetëm nuk mbart asnjë vlerë për arsimin e lartë, por përbën një rrezik të madh për pamundësimin e arsimit të lartë për mijëra të rinj shqiptarë. Si i tillë meriton beteje totale dhe frontale nesër në Kuvend dhe do ta ketë këtë përballje nga opozita. Por siç e dini beteja e kartonave në Kuvend është e paracaktuar. Ndaj duke perifrazuar atë që thanë disa prej parafolësve, unë do të kërkoja që kjo tryezë të shërbejë edhe për ditën e pas të nesërmes. Ju këtu dhe qindra mijëra jashtë kësaj salle e dini se një vendim i padrejtë nuk mund të legjitimohet as nga vula të thata dhe as të njoma, të asnjë shumice. Unë ju garatoj se PD dhe opozita do të jetë në krah të studentëve dhe pedagogëve në çfarëdo forme dhe mënyrë që ju do të zgjidhni për ti qëndruar dhe bërë ballë dhe për të prapësuar këtë të keqe të madhe që po i përgatitet arsimit të lartë, këtë haraç të lartë që po i vihet në formën e një tjetër laku në fyt familjeve shqiptare. Do të jemi të gatshëm të nisim së bashku me ju pa pritur të kalojnë muaj e vite, një jetër proces diskutimi duke përdorur eskpertizën më të mirë tonën dhe tuajën duke hedhur bazat e një ligji të drejtë vizionar europian, që nga njëra anë të garantojë të drejtën pozitive kushtetuese për Arsimin e Lartë si një e drejtë dhe jo si privilegj apo mall që blihet, dhe nga ana tjetër, të bëjë gjithçka për konkurencën e ndershme, që duhet të thellohet më tej në kushtet e një gare të barabaratë dhe mundësish të barabarta në kushtet e një ekonomie tregu por edhe në kushtet e një detyrimi moral dhe kushtetues të shtetit për të financuar arsimin e lartë publik dhe nga kjo Partia Demokratike nuk do të tërhiqet asnjëherë”, tha Lulzim Basha.

Më poshte, bashkangjitur keni diskutimet e plota në tryezën e sotme të thirrur nga Partia Demokratike:

Lulzim Basha:

Megjithë këmbënguljen e opozitës parlamentare është planifikuar të futet për shqyrtim ditën e nesërme në Kuvendin e Shqipërisë projektligji për Arsimin e Lartë pas një procesi tipik ballkanik,  sa i përket tinzarllëkut, proces,  i cili nisi dhjetë muaj më parë në dukje transparent, por që u transformua shpejt në një labirinth të qëllimshëm, për të fshehur goditjet fatale që i jep aspiratave të qindra mijëra prindërve shqiptarë për të arsimuar fëmijët e tyre në një sistem arsimor universitar cilësor, gjithmonë e më cilësor, por të aksesueshëm dhe të pagueshëm nga familjet, nga buxheti familjar, dhe nga prindërit. I pagueshëm nga taksapaguesit shqiptarë, të cilëve u është premtuar para dy vitesh nga kjo qeveri se, buxheti për arsimin e lartë do të njohë rritje dhe vetëm rritje.

Një reformë pra, e cila nga njëra anë premton atë që të gjithë dëshirojmë, minimizimin deri në shuarje të fiktivitetit, të cilësisë së ulët të mësimdhënies, klientelizmit, i diplomave falso dhe diplomave të blera, por nga ana tjetër me skemën që propozon ky projektligj rrezikon ta uniformizojë  këtë klientelizëm , duke e shtrirë tashmë edhe në universitetet publike, të cilët sipas kësaj skeme do të barazohen me universitetet privatë, në atë që do të duhet të ofrojnë tarifa studimi shumë më të larta, duke e bërë akoma më të papërballueshme studimin universitar për mijëra e mijëra të rinj shqiptarë, që e dëshirojnë.

Duke e bërë tërësisht të papërballueshme për qindra e mijëra prindër e duke mos ofruar asnjë garanci, se ky sistem me  të cilin shqiptarëve do ti kërkohet ta paguajnë shumëfish atë që po paguajnë sot për shkollimin e fëmijëve të tyre dhe në universitetet publike, në fakt do të shërbejë nga pedagogë më të zotë apo nga një sistem më i pastër nga korrupsioni, sepse në fakt kompetencat, të cilat me ligj dhe me tendencë politikbërje kanë shkuar drejt decentralizimit dhe autonomisë universitare tashmë në modelin e njohur dhe të aplikuar në fushat e ndryshme të jetës në këto dy vite, do të centralizohen në duart e një kryerektori të Republikës që do të jetë vetë zoti kryeministër, që do të vendosë me shumicë dërmuese se kush dot ulet në bordet e ndryshme të administrimit, akreditimit e mbikëqyrjes, duke i paraprirë kështu çdo shansi e çdo mundësie për një vendimmarrje më afër grupeve të interesit, pra më afër studentëve dhe pedagogëve.

Qëllimi i tryezës së sotme nuk është një refren i  qëndrimit tonë si opozitë, sepse këtë e kemi shprehur qartë dhe gjatë gjithë fushatës sonë elektorale, ku kemi prekur në terren pasojat e tmerrshme të kësaj politike klienteliste dhe korruptive që ka çuar tashmë në mbylljen e disa filialeve, siç janë ato të Peshkopisë dhe të Kukësit, duke privuar mijëra e mijera të rinj nga e drejta për arsim të lartë publik që është një e drejtë joeterike, por kushtetuese në këtë vend, në këtë republikë, duke hapur plagë të reja dhe tragjike në formën e të rinjve, e qindra të rinjve, të cilët janë detyruar të ndërpresin studimet, sepse nuk përballojnë dot tarifat e reja, sepse prindërit e tyre, me  ose pa punë, nuk kanë me se ti paguajnë dhe natyrisht nuk kanë me se të paguajnë as koston e transportit, për të lëvizur nga vendi, nga qyteti ku banonin dhe ku operonte një instalim universitar, drejt qendrave të tjera siç janë Tirana, Durrësi , apo Vlora.

Synimi ynë ka qenë, është dhe mbetet që studimet e larta, arsimi i lartë të jetë i aksesueshëm  për numrin më të madh të të rinjve shqiptarë që e dëshirojnë këtë, që shteti të përballojë ashtu siç e ka detyrim kushtetues pavarësisht prej partive politike që fitojnë zgjedhjet, një pjesë të mirë të kostos së arsimit të lartë e në veçanti përsa i përket institucioneve të arsimit publik, universiteteve publike, me grante të pakushtëzuara.

Synimi ynë është padyshim një luftë për rritjen e cilësisë së arsimit të lartë, për ç’montimin e institucioneve falso, që si një simptome e proceseve të liberalizimit dhe tranzicionit edhe në këtë fushë të rëndësishme, kanë goditur me efekte shkatërruese kredibilitetin, besueshmërinë e arsimit të lartë, të pedagogëve, por që kurrësesi nuk mund të shërbejë si alibi për të instaluar edhe në këtë fushë, sindromën e Vitit 0.

Ne jemi të vendosur që të kundërshtojmë me të gjitha instrumentat që një opozitë parlamentare ka, këtë ligj, këtë pseudoreformë.

Por në seancën e nesërme dëshirojmë të jemi dhe zëri i atyre që kanë folur, kanë shkruar, kanë dalë nëpër sheshe të protestave dhe nuk janë dëgjuar. Ndaj do të desha ta nis këtë tryezë duke ju dhënë mundësi gjithsecilit prej jush për të shprehur, jo thjesht para njëri-tjetrit por përpara publikut shqiptar, i cili ka të drejtën të dijë të vërtetën ashtu siç është, përtej lajleluleve të propagandës, demagogjisë, apo përpjekjes për të mbytur me vapën  e korrikut çdo debat për këtë pseudoreformë, për këtë ligj i cili do të ketë një impakt të menjëhershëm negativ mbi mijëra e mijëra familje shqiptarë; do të ketë një impakt negativ mbi qindra mijëra pjesëtarë të brezave të rinj nëse kalon kështu siç është. Ndaj më lejoni ta mbyll këtë hapje të shkurtër të tryezës, e të ftoj të pranishmit këtu.

Altin Shegani, Fakulteti i Drejtësisë

Sot  kam ardhur si pedagog si një nga anëtarët e grupit të punës të ngarkuar nga Senati i Universitetit të Tiranës për të prezantuar oponencën, të cilën Universiteti e bëri publike në komision;  por sot në fakt nuk do të doja të prezantoja ato çka ne kemi thënë publikisht, por kam sjellë me vete një përmbledhje të shkurtër, lidhur me pikat e dobëta të projektligjit për Arsimin e Lartë të profesor Jan De Bruf,  një ekspert i nivelit të lartë botëror, evropian, hartues i disa ligjeve të arsimit të lartë në fushën e vendeve evropiane që ne mendojme se, është një nga specialistët më të mirë, që duhej të ishte marrë në konsideratë që në fillim,megjithatë  Universiteti i Tiranës e ka propozuar; kuptohet që nuk na ka takuar ne që ta bëjmë të detyrueshme këtë. Dua që për gjithë pjesëmarrësit të bëj të ditur që në takimin e tij profesori Yan de Groof në cilësinë e profesorit të kolegjit të Evropës, Belgjikë, President i shoqatës evropiane për  legjislacionin e politikave në arsim, ka marrë takime me kryetarin e Kuvendit Ilir Meta , me kryetarin e komisionit të Arsimit Genc Pollo, me zotin Petrit Vasili dhe sigurisht  dhe me aktorë të tjerë të Universitetit të Tiranës.

Atëherë unë do të jem shumë konkret dhe luajal me mendimet  e profesor De Groof, lidhur me ato çfarë ai ka evidentuar ; jemi duke pritur dhe ekspertizën nen për nen të draftit, por një ekspertizë në tërësi tashmë është bërë është përkthyer nga ana e jonë dhe është vënë në dispozicion të gjithë strukturave.

Në draftin aktual dimensioni evropian është trajtuar shumë dobët në disa kapituj. Profesori  De Groof mendon se ligji nuk është mjaftueshëm evropian. Projektligji nuk pasqyron një sërë dokumentash bazë e të rëndësishme të Bashkimit evropiane për arsimin e lartë, përshembull nuk pasqyrohen direktivat evropiane për kërkimin shkencor; kërkimi shkencor është baza e arsimit të lartë, ç’mund të bëjë arsimi i lartë përvecse  me përparësi . Në nenin 2 të projektligji thuhet se, qëllimi i këtij ligji është të krijojë një sistem të unifikuar dhe të standartizuar të  mësimdhënies, kërkimit shkencor, inovacionit bashkëkohor dhe konkurrues me hapësira evropiane të arsimit të lartë. Kjo është e kundërta e prirjeve evropiane të arsimit të lartë. Sistemi arsimor duhet të jetë i diversifikuar dhe jo i standartizuar,  pasi kjo sjell dëme pastaj në botën universitare ; një sistem i unifikuar dhe i standardizuar do të mbysë të gjitha risitë dhe performancën dhe nuk do të përgatisë arsimin e lartë shqiptar në cilësinë e të ardhmes . Një mënyrë për të besuar dimensionin evropian është krahasimi i projektligjit me projektligjet e tjera të BE, gjë që duhet  të ishte bërë, duhet të ishte alfa e cdo gjëje. Duhet t’ju kujtoj se Rumania ka patur një problem të ngjashëm me tonin nga pikëpamja e dimensioneve, me të cilat kishte përgatitur draftin e arsimit të lartë dhe kjo iu bë pengesë për shumë gjera.

Konceptet bazë të autonomisë universitare dhe lirisë akademike nuk pasqyrohen drejt. Ky projektligj në fakt është një përkthim i keq i lirisë akademike dhe vë në pikëpyetje autonominë e universiteteve, sepse Universitetit në këndvështrimin e profesor de Groof nuk është bashkim thjesht entitetesh, por së pari është një sistem i mirëfilltë vlerash dhe duhet të ketë autonomi në procedurat  administrative , në menaxhim pagash, pagesa të tjera dhe brenda vetë universitetit duhet të ketë autonomi ndërmjet strukturave përbërëse të tij, gjë e cila në frymën e draftit aktual nuk ekziston. Nevojitet balancë midis kompetencave; në fakt nuk ka balancë midis kompetencave. Imagjinoni që në draftin aktual përgjegjësit e departamentit komunikon me rektorin, duke anashkaluar dekanin, lidhur me një sërë gjërash të rëndësishme qoftë edhe për të nisur procedurën e  largimit të një punonjësi  mësimor shkencor. Nëse  do të ndiqej ky model  i vënies në fuqi të departamenteve, atëherë në projektligj nuk mund të thuhet që dekani është autoriteti më i lartë, se pastaj përse është autoriteti më i lartë? Këtu gjërat bien ndesh haptaz.

Fakulteti në fund të fundit duhet të jetë i lidhur me Universitetin,  sepse ky është  qendra e Universitetit dhe duhet të ketë ndërveprim mes studentëve personelit administrativ akademik dhe lidershipit. E  vërteta është se ka disa formula ku departamenti merr rol aktiv dhe është i madh, por këto specifika shkojnë bashkë me specifikat e vendeve nga pikëpamja e standarteve ku ato janë tani. Shqipëria nuk mund të thotë se do të bëjmë një ligj se kështu e ka vendi A ose vendi B, kur ne nuk pasqyrojmë në thelb as kushtet e A, as kushtet e B; ne do të bëjmë një ligj që mban parasysh kushtet  tona dhe synimet ku duam të shkojmë.

Projektligji është i bazuar në qasjen etatiste, pra është shteti në qendër dhe jo universiteti në qendër. Në fakt, në një shoqëri të hapur demokratike sigurisht duhet të jetë universiteti në qendër. Sigurisht, kjo vjen nga fakti se ne kemi 25 vjet postkomunizëm, shoqëria shqiptare ka qenë shumë ndërhyrëse mendon profesori jan De Groof . “Nga eksperiencat që kam patur në mësimdhëniet në Evropë dhe jo vetëm thotë, madje dhe në Afrikë kam kuptuar që arsimi lartë duhet të jetë aspekt i bashkëpunimit i të gjithë grupeve sociale, në mënyrë që shteti dhe shoqëria të avancojnë përpara.”

Përgjegjësia e shtetit në përcaktimin e ardhshëm të sistemit të karrierës duhet të balancohet me përgjegjësinë  e trupës akademike. Shteti nuk është faktor kyç apo aktori kryesor për arsimin e lartë, por trupa akademike , departamenti, fakulteti, pedagogët, studentët, vetë universiteti, këta janë aktorët kyç.

Për nga ekspertiza e çështjes gjithë ekspertët e tjerë që vijnë nga ministritë dhe agjensitë e tjera qeveritare vijnë pas tyre. Ekspertët më të mirë thotë profesor  De Groof janë në mjediset universitare .

Në kapitullin 2 neni 7 flitet për ministrinë. Sipas meje. thotë profesori, kjo nuk është përqasja e duhur, është i gjithi  një mentalitet i ndërtuar keq , nuk është ministria dhe nuk duhet të jetë kjo, lojtarja kryesore.

Unë jam pedagog thotë profesori, jam dhe burokrat; ministrat nuk janë ekspertë, por janë burokratë . Ekspertët  janë dhe duhet të jenë akademia.

Projektligji nuk përputhet me parimet e qeverisjes së mirë, një opinion tjetër i profesorit . Dokumenti nuk përputhet me këto parime, nuk zbatohet parimi i kontrollit dhe balancës, krijon probleme ne qeverisjen e universiteteve. 15 nene shkojnë në të kundërtën me qeverisjen e arsimit të lartë. 15 nene duhen ndryshuar, sepse e dëmtojnë rëndë statusin që duhet të ketë një institucion i arsimit të lartë . Rektori jep dhe opinione të tjera lidhur me emërimet , por unë nuk do të ndalem këtu dhe sidomos detyrat e bordit të administrimit dhe senatit janë përzier, janë kompetenca të miksuara dhe, kuptohet sjellin ngërç pastaj, në pikëpamjen e produktivitetit .

Por sa i përket teknikës legjislative, profesori vëren se dokumenti është shumë i detajuar në disa aspekte dhe në  të kundërt aspektet vitale mungojnë. Në këtë ligj ka shumë detaje të parëndësishme dhe nuk ka sqarime të qarta për gjëratë rëndësishme

Ligji i Arsimit të lartë i Republikës së Kosovës përbëhet nga 38 nene. Eshtë ekstrakti i asaj që duhet të jetë dhe pjesën tjetër në kuadrin e akademisë ia lë akteve të tjera rregullatore, që janë statuti, rregullorja, sepse në qoftëse një ligj do të përcaktonte në mënyrë të detajuar gjithçka, atëherë ç’nevojë do të kishte që, pas ligjit të kishim dhe statute dhe rregullore?

Normalisht drafti i arsimit të lartë tenton të marrë këtë rol dhe e ka marrë de fakto. Të drejtat për personelin akademik nuk janë paraqitur duke u lënë nene për legjislacion  dytësor, ndërkohë që ato duhet  të jenë të pasqyruara në ligj dhe jo në aktet nënligjore; pra është bërë e kundërta që çmojnë ekspertët evropianë. Nuk trajtohen çështje të integritetit transparencës dhe llogaridhënies; shumica e termave të nenit 6 të draftit aktual janë të gabuara.

Auditi dhe llogaridhënia, referuar kontekstit specifik të Shqipërisë mungon një kapitull për integritetin dhe sjelljen antikorruptive. Kështu nuk trajtohen auditi, llogaridhënia, auditi  i auditeve mungojnë parametrat dhe objektivat për transparencën e buxhetit. Sigurisht një element i rëndësishëm që edhe për profesorin de Groof është çmuar si problematik, është kapitulli 12, ku duke u njohur me bazën e dispozitave tona kushtetuese, ai e çmoi si një trup të huaj, si një masë, e cila nuk funksionon fare me të gjithë strukturën dhe jo vetëm kaq, por dhe me nenet 24 dhe 25 të Kodit Civil të Republikës së Shqipërisë. Kështu që, një akt nga pikëpamja e hierarkisë së akteve normative kur është një ligj i thjeshtë, nuk mund të pretendohet që të superojë një ligj organik, sikundër është Kodi Civil i Republikës së Shqipërisë. Por nga ana tjetër, mendoj unë dhe, mesa jemi konsultuar me të gjithë kolegët juristë, nuk mundet që kur Kushtetuta autorizon autonominë, një akt,  një draft që merr përsipër dhe pas miratimit të jetë një ligj i miratuar me shumicë të thjeshtë, nuk mund të thotë që Kushtetuta autorizon  minimumin dhe ligji autorizon maksimumin. Kushtetuta është limiti i cdo gjëje në një shtet ligjor.

Mark Marku, Pedagog, Universiteti i Tiranës:

Mendojmë se është në të mirën e shoqërisë shqiptare që roli i opozitës në këtë shoqëri të forcohet,  kur ka tendenca për ta shkatërruar dhe për të dëmtuar çdo qelizë dhe çdo strukturë rezistence dhe mendimi të lirë. Jemi në kurthin e debatit që na kanë futur hartuesit e ligjit që në fillim, dometënë, bëni debat sa të doni, ne bëjmë çfarë duam dhe rezultati do të jetë një projektligj, i cili nuk ka kurrëfarë lidhje me reformimin e sistemit arsimor, por është pikë për pikë zbatim i objektivave të grupeve të interesit që synojnë të ndërtojnë një sistem të tillë arsimor që favorizon interesa pastërtisht financiare dhe që nuk kanë kurrëfarë shqetësimi për sistemin në tërësi.

Ne nuk e shikojnë sistemin e arsimit të lartë si një treg, si një mall dhe diplomën si një plaçkë, si një mall që ne e shesim, e falim, apo e trafikojkmë. Ne e shikojmë sistemin arsimor si një nënsisitem të shoqërisë shqiptar.,e një nënsistem që është më i rëndësishëm se vetë shoqëria, sepse po të shkatërojmë sistemin arsimor në plan afatgjatë,  ne kemi shkatërruar shoqërinë shqiptare. Dhe nëse duam të bëjmë një investim pas dhjetë vitesh apo pas 20 viteve për shoqërinë shqiptare, duhet ta bëjmë pikërisht në arsim, në këtë sistem ku investohet pa fituar në kuptimin material ; investohet duke ditur që investon në plan afatgjatë.

Ka tri aspekte ky projektligjl;

A e reformon ky projektligj sistemin  e arsimit të lartë? Mendoj që nuk e reformon dhe nuk ka kurrfarë tendence reformuese, sepse nuk mbështetet së pari, në kushtin e parë, që është analiza e sistemit. Në gjithë projektligjin reflektohet se, nuk ka patur kurrëfarë njohje të sistemit, përkundrazi reflektohet një mosnjohje e thellë e sistemit.

Cfarë të dhënash kanë patur hartuesit e projektligjit për sistemin kur kanë hartuar projektligjin? Sa përqind e studentëve punësohen? Sa përqind e studentëve të ekslencës punësohen?

Më shumë sesa ne që punojmë në universitet nuk është kurrëkush më i interesuar të reformojë sistemin e arsimit të lartë. Ne kemi qenë bashkëpunues që në fillim;  i jemi përgjigjur me seriozitetin maksimal qeverisë. Na ka dërguar variantin e parë për diskutim në universitet, të gjitha departamentet, të gjitha këshillat e universiteteve, rektoratet, senatet dhe ne forumet që funksionojmë në kuadrin e autonomisë universitare, kemi dërguar vërejtje të detajuara dhe te specializuara për çdo pikë, sepse nuk ka ekspertizë më të mirë se ajo që bëhet në fakultet . Janë marrë nuk janë reflektuar dhe na është sjellë një projektligj edhe më i përkeqësuar se i pari. Prapë e kemi marrë seriozisht qeverinë, sepse kemi menduar që qeveria kishte për qëllim ta përmirësonte projektligjin. Nuk është reflektuar asgjë. Forumi  gjithashtu ka nxitur një debat publik, duke dhënë argumentat në favor të përmirësimit të ligjit.

Nuk është sakrilegj kur një ligj është i pavlefshëm, të tërhiqet ; nuk ka arsye që për kokëfortësi të vazhdohet siç është bërë deri më tani, të shkohet deri në fund me këtë projektligj. Eshtë propagandë e pastër kur thuhet se ky ligj reformon sistemin. Ky projektligj është tërësisht i fokusuar në disa objektiva të disa aktorëve, të cilët ushtrojnë ndikime legjitime, qoftë në debatin publik, qoftë në sistemin politik, qoftë në sistemin shtetëror .

Opozita nuk ka si të përmbysë situatën, sepse po të donin ata konsensus, e kishin kërkuar në komision.

Të kuptohemi që ne nuk kërkojmë që, kritikat, vërejtjet, që kemi ne, t’i ketë dhe opozita, sepse ne jemi grup interesi i personalizuar, individualizuar dhe një formacion politik ka një mënyrë të funksionuari tjetër. Duhet të sensibilizohet opinioni publik se, ky është një projektligj që dëmton në thelb sistemin arsimor. Ky  projektligj dëmton në thelb sistemin tonë legjislativ në mënyrën si bëhen ligjet në Shqipëri. Eshtë e tmerrshme që një grup interesi me pak para, me shumë perversitet, me shumë aktivizim të implementojë interesat e veta në një projektligj dhe kjo pastaj, ti implementohet gjithë sistemit, ta shkatërrojë atë në vitet e ardhshme. Unë  këtë e shikoj si një precedent nga pikëpamja e hartimit të legjislacionit që shumë rrallë ka ndodhur në Parlamentin shqiptar. Pra, një grup shumë por shumë i vogël, të arrijë me financim, me korrupsion, duke paralizuar çdo rezistencë institucionale, duke kompromentuar çdo aktor që shpreh zërin, të arrijë të hartojë një ligj të vetin, për të shkatërruar sistemin publik ose sistemin arsimor në tërësi. Unë mendoj se të gjitha çfarë ka ai projektligj burojnë prej këtij fakti, që për disa objektiva të caktuara është bërë një projektligj

Ky projektligj në thelb është antikushtetues; është ligj i pabarabartë, shkel barazinë e trajtimit të barabartë të qytetarëve shqiptarë në sistemin arsimor që është një e mirë publike. Vetë ligji e thotë, nga njëra anë thotë është e mirë publike, nga ana tjetër shprehet se: “ne financojmë vetëm nivelin e parë të studimeve”.

Çfarë  do të thotë kjo, që niveli i dytë nuk është pjesë e sistemit universitar?

Atëherë duhet bërë një ligj, ku të përcaktohet qartësisht që me sistem universitar ne kuptojmë vetëm nivelin e parë të studimeve. Ka probleme në raportin mes bordit dhe senatit praktikisht shkatërrohet çdo element i autonomisë universitare. Po të shikoni projektligjin në çdo nen të të drejtave dhe funksioneve të bordit, ai i mbivendoset Senatit dhe çdo vendim i Senatit duhet paraprakisht të miratohet nga bordi i Administrimit. Ky ligj është diskreditues dhe deligjitimues që në nisje por që nuk ka shanse të zbatohet

Të gjitha grupet e interesit, Universiteti publik 100% , dekanët, senatet të gjitha këshillat e fakultetet janë të gjithë kundër. Pra kjo qeveri mund të ketë shumicën e votave në fshatra dhe qytete, por aty ku do të implementohet ligji, ka përbuzjen maksimale për mënyrën si ka funksionuar, si janë trajtuar universitetet. Në këtë kuadër, ia vlen që të bëhet luftë, sepse ne që jemi në universitet, nuk e mbyllim betejën me miratimin e projektligjit; ne do të vazhdojmë rezistencën tonë, sepse nuk kemi ndërmend që ti dorëzojmë liritë e fituara, pra nuk kemi ndërmend që t’ia nënshtrojmë të drejtën për të menduar qeverisë

Nuk kemi ndërmend të lejojmë që qeveria të vlerësojë se kush është studiues i zoti, se cila punë shkencore është me vlerë; ne këto nuk i negociojmë sepse po negociuam lirinë e mendimit, atëherë jo vetëm intelektualisht jemi shuar, por në një farë mënyre, ne kemi shkatërruar profesionin tonë, i cili kusht bazë, ka lirinë.

Artan Fuga, Universiteti i Tiranës:

Shqetësimi im është mos jemi në vendin dhe kohën e gabuar dhe mbajmë diskutimin e gabuar. Të gjithë këto që ne themi unë jam dakord dhe ka vend për tu thënë. Por sot jemi në vigjilje të ditës së nesërme ku do të kalojë në Parlament, pas një diskutimi, dhe atje do të votohet. Të gjitha këto që ndajmë prej muajsh e vitesh mund të relativizohen sepse ju në profesionin tuaj e dini që një ligj ka aspektn e tij normativ dhe pastaj ka dhe aspektin konjuktural se sa i dobishëm është nga pikëpamja shoqërore. Por qëllimet janë gjithmonë të mira dhe aspekti konjuktural është gjithmonë i diskutueshëm dhe problemi që mbetet është normativ. Pra sot ne jemi, për mua dhe kolegun Marku që ndajmë shqetësimin sot me titull individual, problemi është normativ. Nëse do ta ktheni këtë tryezë politike në diskutim profesional, unë kam përshtpjen se nuk është as koha dhe as vendi dhe as tematika që do të na bënte të kishim një rezultat pragmatik në të mirën e asaj që ne mbrojmë nesër. Dhe unë mendoj që na keni thirrur sot për ditën e nesërme. Desha ta them dhe njëherë që në këndvështrimin tim, përndryshe unë nuk do isha aktivizuar, nuk është problemi i universiteteve por problemi është shumë më i gjerë. Problemi është në raport me Kushtetutën dhe e dyta jemi në një shoqëri e demokracisë së opinionit ku kushdo flet por vendimet merren më mënyrë autoritare. Nëse ne jemi në këtë situatë atëhere këtu ka vend të shikohet ajo punë që duhet bërë e aspektit të mirëfilltë politik për ato përmirësime në mënyrë që kjo çarje e madhe midis vendimarrjes ekzekutive apo ligjore dhe opinionit sikundër u tha këtu në media nuk gjendet një pedagog, asistent i ri apo profesor i moshuar, që të ketë shprehur një mendim pro këtij projekligji. Më falni nëse pyes, kush janë më legjitim?! 140 deputetë apo qindra profesorë që meren me këtë?! Pra dëshira ime si qytetar është që të shikoj deputetët e opozitës dhe të kujdo krahu nesër të gjykonin aspektin normativ. Edhe njëherë po e them, ju e dini shumë mirë se nga ana normative e një ligji nuk ka rrugë tjetër juridikisht veçse të krahasohet me një normë tjetër më të lartë. Dhe puna është e lehtë dhe është një çështje paksa semantike dhe juridike por që i ka munguar diskutimit politik.

E para, për agjencitë mund të diskutojmë pa fund dhe nuk sjell asgjë. Për mua ka një problem tjetër, çfarë janë këto agjenci?! Ose janë agjenci juridiko-ekzekutive të emëruara nga hierarkia e ekzekutivit dhe në këtë rast të emëruar nga ministrja e arsimit, ato janë drejtori në thelb të ministrisë dhe nuk ka pse të vendosen në ligj. Ose ato janë agjenci të pavarura të cilat nëse marrin funksione të ministrisë së Arsimit bien në kundërshtimim me Kushtetutën sepse ajo u jep ministrive administrimin e politikave. Këtë pyetje e hedh edhe për deputetët tuaj siç ua kam bërë të gjithëve. Pra cili është statusi i këtyre agjencive kur ato emerohen në mënyrë vertikale. Ato skanë identitet juridik. E kanë shumë të turbullt këtë identitet. E dyta, nuk ka asnjë referim për vlerat e demokracisë dhe humanzimit por vetëm një referim për respektimin e laicitetit dhe ky kufizohet vetëm tek simbolet fetare. Të barazosh laicitetin me problemin e simboleve fetare, më vjen keq por unë jap lëndën e komunikimit ndërkulturor, nuk e di ku të futem. Që në një tekst të vitit 2015 elita intelektuale shqiptare të formulojë të tilla fjali mua më vjen turp nga kolegët e huaj për këtë pikë se mjafton të lexosh këtë fjali dhe të tjerat s’ke më nevojë ti lexosh. Po ku janë vlerat e tjera? Sepse nesër pasnesër në fakutetin e shkencave të Biologjisë do të kryehen eskperimente me fetusin që do të shkojnë në kushtërshtim me etikën europiane?! Ku janë të shkruara këto në ligj që duhen respektuar si ai i paqes apo i bashkëpunimit mes kombeve, solidaritetit, paqes sociale, respektimit të individit. Po i gjetët në ligj…çka do të thotë; në një department të Shkencave Politike mund të përpunojmë aty teori fashiste?! Kush të lejon?! Kushteta e ka por të mos harrojmë që në të gjithë ligjet për mediat europiane, arsimin, kulturën, janë në Kushtetutë dhe në ligje sepse janë vlerat bazë të një shoqërie.

E treta, jam përpjekur të shpjegoj të drejtën pozitive dhe atë negative. E pamundur ta shpjegosh. Po ju drejtohem ju z.Basha sepse e kuptoni 1 mijë herë më mirë se unë. E drejta demokratike është një e drejtë negative në thelb sidomos në kulturë që do të thotë digasteri përpunon një konturë rregullash por tubin e lë bosh. Sepse po përcaktoi edhe përmbatjen e dijes dhe kulturës dhe të filmit apo artikullit ku shkruhet dhe mëismit që bëhet kalon në të drejtën pozitive hegeliane apo të Xhovani Xhentiles. Nuk dua të vazhdoj më tutje sepse ju e kuptoni simbolikën dhe ku mbaron kjo gjë. Jam përpjekur tu them që po shkoni tek e drejta pozitive dhe më thonë se çfarë është kjo. Shumë mirë qenka, se është pozitive. Problemi ëshstë se kur thua që programi mësimor ka ndryshime më shumë sse 20% të shprehura në kredite duhet të marrë aprovimin e ministrisë. Pse?! Ministria të japë vlerësim për përmbatjen e procesit mësimor?! E bukura është se ndonjë deputet të thotë që kështu është edhe tani dhe unë i thashë se kujton që jam dakord edhe me këto që janë tani?! Kjo ska lidhje. Ka shkelje të Kushtetutës sepse ka një ndryshim të modelit të së drejtës. Kam kërkuar ndonjë jurist në komision por nuk mund të diskutosh me ta. Sepse sapo u thua fillojnë të shajnë dhe ofendojnë.

E katërta është se thonë që e kemi autonominë sepse tani drejtuesit e universiteteve do të kenë lehtësi më të mëdha për të marrë vendime por menjeherë në vendimarrje na futen të deleguarit si komisarët e 1917-të që dërgonte Lenini në hekurudha, miniera e fronte, të deleguar direkt me një kompetencë të jashtëzakonshme të pashkarkueshëm nga asgjë që dominojnë vendimarrjen. Por a mundet që një aprim juridik të ndryshohet brenda një mandati në funksion të kushteve ekonomike të agjencisë?! Nëse do të kishte një jurist që do ta dëgjonte këtë dhe ti thuhej se nëse universiteti ka 50% të buxheteve vetë në bord do të ketë më shumë përfaqësues por por e humbi këtë pjesë të finanicmit dhe e merr ministria do të ndryshohet logjika e bordit. Çlidhje ka kjo?! Ne jemi në një kapitalizëm demokratik ku demokracia brenda agjencisë ka vetëm një legjitimitet, përfaqësues në aksione. Sigurisht që universitetet publike duhet të hapen ndaj privatit. Unë jam partisan i integrimit të kapitalit privat dhe publik. Mund tu sjellim raste pa fund dhe po hymë në këtë nivel të konservatorizmit në një kohë kur shoqëria shqiptare kërkon tjetër gjë. Këtu ngatërrohet donatori, partneri, finacuesi, pjesëmarrësi në aksione. Kur ju thua a dini ti dalloni këto statuse të ndryshme ligjore e juridike për ti bërë pjesë e ligjit, nuk ka asnjë përgjigje. Sikur diskuton me njerëz që nuk i njohin këto gjëra dhe kjo për mua është normative. Unë për vete kam pritur nga deputetët të shkojnë tek problemi ligjor për të cilën janë përfaqësuesit tanë, dhe jo të diskutojnë atje për çështje të konjukturës së arsimit.

Autonomia nuk mund të realizohet në borde sepse ajo në thelb është të zgjedhësh trupën që përbën agjencinë. Të tjerat mund të jenë autonomi financiare dhe po nuk qe kjo autonomi që legjitimon organet zgjedhore atehere autnomia financiare nuk është më. Thuhet që qëllimet janë të mira por në fakt nuk janë të gjitha qëllimet e mira sepse nuk janë formuluar mirë. Thuhet që shteti kontrollon cilësinë të punë shkencore, mësimdhënies etj. Pyetja ime është shteti apo qeveria?! Sepse nëse kontrollohen nga bordet që kontrollohen nga ministri atëhere është qeveria i kontrollon dhe jo shteti. Kjo do të thotë që cilësia do të matet sipas politikave të një qeverie kushdo qoftë ajo. Kjo vendos në pozitë edhe ministrin nëse i vjen një punë shkencore që është kundër partisë së tij. Çfarë do të bëjë ai apo ajo?! Prandaj bota e ka shmangur këtë gjë sepse ne këtu vijmë tek parimi i censurës të fshehur që do të thotë që nëse bëj një kërkim shkencor që nuk përputhet me vullnetin e qeverisë do të thotë se penalizohem në financë, në rankim, etj. Mund të dalësh tek sheshi Skënderbej dhe të bërtasësh politikisht si të duash, të shkruash në media të si të duash dhe nuk thotë gjë njeri por ama nëse bën shkencë që nuk përputhet me mendimin e qeverisë ti menjëherë penalizohesh. Ku përputhet kjo me mendimin e lirë dhe me kërkimin e lirë shkencor?! Tani edhe planet mësimore do të jenë në këtë mënyrë. Këtu shkelet barazia sepse për shkaqe ekonomike dhe ju e dini që të drejtat nuk mund të shkelin barazitë qytetare për shkak të disnivelit dhe pabarazive ekonomike. Këtu është e hapur. Thuhet vetëm për diplomën e nivelit bachelor shteti të mbulon, për më tutje secili ta përballojë vetë. Kjo është legjitimin i pabarazisë sociale në të drejta kulturore dhe shanseve të barabarta për arsye dhe diskriminim për statusin ekonomik. Profesorët dhe kërkuesit shkencorë privohen nga instrumentat për tu vlerësuar puna e tyre shkencore në mënyrë të pavarur dhe të lirë  nga të ngjashmit e tyre. Sot parimi bazë është vlerësimi nga të ngjashmit. Të thotë ligji që për profesor i asociuar të dorëzosh dosjen tek dekani që ia kalon një bordi prej 5 vetësh që do mbulojë mbi 150 fusha. Po si do bëhet kjo?! Kapitulli i 12 mund të diskutohet pafund por ka një problem normativ që ruan statusin juridik të privilegjuar të një individi që ëhstë themelues në një agjencisi që është publike. Kjo është të njohësh privilegjet të cilat në Europë kanë mbaruar natën e 4 gushtit 1789 ku u hoqën privilegjet. Unë nuk mund të jem edhe ish pronari edhe themeluesi që të kem një status të privilegjuar në raport me të tjerët që do të thotë të kontrolloj bordin, administrimin dhe gjoja do jem i pavarur. Unë mund të vë rrogën time 100 mijë euro në muaj dhe këtë se quaj fitim. Problemi është tek mekanizimi juridik që është në kundërshtim me parimet e së drejtave të qytetarëve.

Lulzim Basha:

Gjej rastin të bëj një ndërhyrje pas fjalës së Profesor Fugës për të shprehur qendrimin tim. Unë dëgjova me vemëndje të madhe vëretjet e paraqitura për strukturën e projekligjit dhe për teknikën dhe substancën që erdhi nga profesori i nderuar, Presidenti i Shoqatës së Juristëve Europianë të Kolegjit të Bryzhit, Yan de Groof. Dëgjova edhe kritikën tuaj me kënaqësi profesor Fuga. Siç e thatë edhe ju për ne thelbi nuk është teknika ligjore sepse ky ligj është konceptuar si sllallomi gjigand ku hartuesi dhe për fat të keq nesër ligjnënësi me shumicën e kartonave, njësoj si skiatori shkon sa majtas e djathtas, pa respektuar asnjë parim, pa iu drejtuar asnjë vlere demokratike apo humaniste me qëllim që të arrijë objektiva të paracaktuara. Kush i ka parapërcaktuar këto objektiva? Mund ta themi me një fjalë; klientela. Pra ka një klientelë pas këtij ligji që ka përcaktuar nga do kalojë skiatori qeveritar. Pse duhet ta ndjekim ne?! Nuk ka vlera ku bazohet. Ka qëllime të paraktuara. Dhe të flasim troç. Qëllimi i parë është ti ikin premtimit për të rritur buxhetin për arsimin e lartë. Nuk dua të japin asnjë lekë për arsimin e lartë dhe të tjera ti marrin nga xhepat e prindërve dhe studentëve. Ky është një lak tjetër që u vihet shqiptarëve në këtë kohë krize. Pas rritjes së taksave dhe çmimeve, tani rriten tarifat e universitetit në nivele të paimagjinueshme. Unë kontrollova sot në mëngjes tarifat studentore të vendit ku kam studiuar një nga vendet me standardet më të larta të BE-së dhe janë aty pak a shumë ku i kam lënë para 15 vjetësh rreth 1800 euro për student për një cilësi arsimi, për një trupë pedagogjike, për një volum kërkimesh shkencore nga më të mirat në botë. Ndërsa këtu duhet që me çdo kush ti merret kacidhja e fundit prindërve shqiptarë sepse e dinë që atyre u dhemb sa nuk mban më kur vjen puna tek arsimi i fëmijëve të tyre dhe me këto para jo vetëm do të shkelet premtimi për të mos financuar nga buxheti dhe e kanë shkelur në mënyrë flagrante sepse kanë premtua rritje vit pas viti dhe ikën dy vite dhe skanë bërë asnjë rritje dhe këto para pasi të vilen do të shpërndahen tashmë jo thjeshtë midis institucioneve publike por do ti marrin edhe privatët të cilët do të ndryshojnë emrin dhe mënyrën e derivimit të fitimit. Nuk do e marrin më si dividend por si rrogë të majme. Do të marrin edhe titullin kont apo dukë, themelues. Ky është thelbi dhe shqetësimi kryesor. Sepse të jem fare i sinqertë me ju nuk është se gjendja e arsimit të lartë është e tillë sa të themi nuk ka nevojë për ndërhyrje sepse ka nevojë. Nuk kemi hezituar pro kemi pritur një ligj në përputhje me premtimin për rritje të financimit dhe së dyti që ta çojë përpara trajtoren e zhvillimit dhe jo ta kthejë dekaga prapa. Një shartim monstruoz nga njëra anë, të një makuterie sepse nuk mund ta quaj kapitalizëm, përsa i përket modelit të financimit dhe një fashistizimi të vendimarrjes dhe kontrollit të drejpërdrejtë e politik mbi institucionet arsimore.

Për mua dhe ne si opozitë nuk ka gjë të re sepse nje qeveri që emëron Trezorierin si drejtor të parandalimit të pastrimit të parave, që emëron deputetët e ministrin komisioner të mbrotjes të të dhënave personale në një vend me problem të mëdha të garantimit të privatësisë apo të spiunimit të qytetarëve përsa i përket të drejtave elementare të tyre kushtetuese dhe një vend me problem të mëdha përsa i përket pastrimit të parave, sigurisht që këtu do të shkonte; pa kontroll dhe presion demokratik.

Çështja është se çfarë mund të bëjmë. Ju thoni ka problem normative. Problemi është se këtu ka shkelje të Kushtetutës. Dhe Kushtetuta thotë se arsimi nuk është mall por e drejtë dhe është e drejtë pozitive nga ato të paktat ku shteti është i detyruar të ndërmarrë veprime për ti garantuar përmes dedikimit të mjeteve financiare. Ndaj dhe quhet positive sepse kushton para për ta garantuar këtë të drejtë që është buxheti i arsimit të lartë. Para që tashmë do të dalin nga xhepat e prindërve shqiptarë dhe jo më buxheti i shtetit. Pra do të dalë dy herë nga xhepat e shqiptarëve. Njëherë si taksa që nuk do të shkojnë në atë zë dhe njëherë si tarifa të rritura dhe si sistem financimi i drejtpërdrejtë nga xhepat e shqiptarëve. Në këtë pikëpamje nuk kemi pasur dhe nuk kemi asnjë hezitim. Nuk duhet të keqkuptoni durimin tonë dhe shpresën tonë, jo tek qeveria, por tek ata eskpertë që përmendët dhe tek ju që të kishim një ligj rreth të cilit të ndërtonim konsensusin politik dhe vendosmërinë tonë për të mos pranuar këtë sharlatanizëm që do ti paraqitet nesër për miratim Kuvendit.

Në fund të fundit bëhet fjalë për investimin më të çmuar për të nesërmen. Kthehet 10-fish sipas kërkimeve shkencore. Çdo dollar apo euro i hedhur në arsim në një vend demokratik e të hapur ku nderohet konkurenca kthehet 10-fish. Eshtë investimi i mirë kapital i një shoqërie. Por jo e një qeverie që nuk ka mendësi demokratike. E cila pasi ka kapur votën dhe institucionet, i ka vënë shqiptarët në këtë pozitë. Imagjinoni se në çfarë pozite janë grupet e tjera të interesit kur ju profesorëve të universitetit ju thotë fol, fol. Fol sa të dua sh se unë ligjin e kam gati, pra zero konsultim për të dëgjuar vëretjet tuaja legjitime në përmirësimet të një ligji. Vetëm fasadë e demagogji dhe propagandë. Ky është problemi që ne po ndeshim këto dy vitenë çdo aspket të administrimit të vendit e në veçanti në aspektet themelore të të drejtave kushtetuese e të njeriut. Tani pyetja shtrohet se çfarë do të bëjmë sepse nesër ligji është në parlament dhe unë e çmoj thirrjen që i bëtë arsyes. Po a do të funksionojë kjo thirrje e arsyes ndaj atyre që kanë forcën e kartonëve?! Sepse për ne opozitën, gjithçka është e qartë votat tona do të jenë kundër këtij ligji. Eshtë po kështu dhe unë e kisha të qartë para se tu ftoja që të na ndiçonit nëse kishte mundësi për përmirësimin e tij por që ska asnjë mundësi për ta përmirësuar sllallomin gjigand të klientelës dhe korrupsionit që vjen nesër në formën e një ligji. Atëhere çfarë mbetet për tu bërë?! E vërteta sado e hidhur duhet thënë. Kur një qeveri, as nuk dëgjon, as nuk merr parasysh atë që i thuhet, nuk konsultohet por vazhdon të ecë e vendosur në një rrugë të deligjitimit të saj moral duke shkelur vlerat e konfirmuara e të përbotshme dhe të pranuara në mënyrë legjitime nga një shoqëri e tërë, atëhere nuk jemi ne në kushtet e këtij legjitimitet por është qeveria në këto kushte. Nuk na mbetet gjë tjetër veçse së bashku të hartojmë një planveprimi i cili ti tregojë dhe njëherë kësaj qeverie se legjitimiteti njësoj sit ë drejtat positive nuk janë të përhershme por duhen konfirmuar. Dhe konfirmimi i legjitimitetit të kësaj qeverie në raport me ligjin e arsimit të lartë duhet të bëhet i pamundur. Përndryshe faji është i të gjithëve ne këtu, i një shumice që pranon një pakicë ilegjitime të imponohet me forcën e kartonit të përftuar përmes të tjera vlerash dhe deklamimesh dy vite e kusur më parë. Për këtë arsye unë këtoj angazhimin maksimal tuajin dhe të studentëve që ç’është e vërteta gjatë kësaj kohe e në vijim i kanë thënë fare të qarta mendimet e tyre, për studentët, prindërit e tyre, pedagogët dhe integritetin dhe të ardhmen e kësja pasurie akademike, ne jemi gati të shkojmë në luftë me çdo çmim kundër kësaj qeverie deri sa të fitojmë. Të tërhiqet dhe të pranojë hapjen e një diskutimi të vërtetë dhe jo fals për çfarë ka nevojë arsimi i lartë dhe sis i mudn ta arrijmë. Eshtë plotësisht e mundur ta bëjmë nëse kemi këto interesa dhe standardet europaine në mendje dhe jo skema korruptive të paracaktuara. Sigurisht shpresa vdes e fundit dhe uroj që parlamentarët, ndonëse nuk kam shumë besim, e shumicës të mos votojnë e të mos bëjnë rolin e noterit të bindur të kryeministrit por shpresat për këtë janë shumë të pakta ndaj ju ftoj që së bashku të hartojmë një planveprimi për t’u kundërvënë me çdo mjet këtij vendimi në thelb ilegjitim, shkatërrimtar për studentët, maturantët, për sistemin, ekonomitë familjare dhe pasurinë komëbtare akademike.

Ajola Jubani, pedagoge në Universitetin e Tiranës:

Me të gjithë kolegët kemi diskutuar prej disa vitesh dhe kemi shprehur qendrimet ndaj këtij projekligji që na ka ardhur me shumë variante dhe ne me shumë kujdes, duke pasur parasysh rendësinë e tij, e kemi shqyrtuar nen për nen si dhe filozofinë e këtij projekligji. Ndryshimet më të mëdha të këtij projektligji, janë të redakturës, sepse për fat të keq filozofia e projekligjit nuk ka ndryshuar. Fillimisht u prezantua se financimi ishte problem më i madh por me këtë projekligj minimizohet financimi i shtetit.

Armand Myftari, përfaqësues i studentëve në Këshillin Studentor:

Faleminderit për ftesën për të dëgjuar fjalën e studentëve. Ne përfaqësuesit e Këshillit Studentor të Universitetit të Tiranës kemi qënë pjesë e qendrimeve zyrtare që ka mbajtur universiteti në lidhje me këtë projekligj. Pyetjes se cila është vlera e arsimti të lartë që mund ta japë shoqëria, duket që nuk është shqetësim për hartuesit e këtij projekligji dhe nuk mund mund të japë zgjidhje. Tarifat për studentët do të disafishohen për një periudhë të shkurtër duke arritur në kosto duke e kthyer kështu në të papërballueshme për pjesën më të madhe të të rinjve të vendit. Kjo qeveri rriti tarifën e studimit në 30% dhe nëse kalon ky projektligj kjo do të disafishohet duke arritur tarifat e universiteteve private, pra rreth 1 mijë euro për bachelor dhe 2 mijë euro për master. Personalisht familja ime nuk mund ta përballojë këtë kosto dhe shumë studentë të tjerë që unë mbaj kontakte nuk do të munden dot. Studentët nga rrethet duhet të paguajnë edhe jetesën dhe familje që kanë të ardhura minimale nuk mudn ti përballojnë dot dhe aq më tepër kur kanë disa fëmijë. Shteti është terhequr nga detyrimin për shkollim për studentët më të aftë.

Lulzim Basha:

Dua t’u falenderoj të gjithëve për pjesëmarrjen në këtë diskutim i cili ishte shumë i dobishëm për opozitën dhe anëtarët e komisionit të arsimit. Konkluzionet e kësaj tryeze janë publike. Pyetje retorike kanë marrë përgjigje të qarta. Ky ligj kështu siç propozohet kuvendit nesër nga qeveria është i pandreqshëm sepse në themel të ligjit qendron klientelizmi dhe mendësia autokratike e centralizimit të kompetencave në duart e kryerektorit kryeministër. Mungesë vizioni e përzier me klientelizëm. Produkti kuptohet. Jo vetëm nuk mbart asnjë vlerë për arsimin e lartë por përbën një rrezik të madh për pamundësimin e arsimit të lartë për mijëra të rinj shqiptarë. Si i tillë meriton beteje totale dhe frontale nesër në Kuvend dhe do ta ketë nga opozita. Por siç e dini beteja e kartonave në Kuvend është e paracaktuar. Ndaj duke perifrazuar atë që thanë disa prej parafolësve, unë do të kërkoja që kjo tryezë të shërbejë edhe për ditën e pas të nesërmes. Ju këtu dhe qindra mijëra jashtë kësaj salle e dini se një vendim i padrejtë nuk mund të legjitimohet as nga vula të thata dhe as të njoma të asnjë shumice. Unë ju garatoj se PD dhe opozita do të jetë në krah të studentëve dhe pedagogëve në çfarëdo forme dhe mënyrë që ju do të zgjidhni për ti qendruar dhe bëni ballë dhe për të prapësuar këtë të keqe të madhe që po i përgatitet arsimit të lartë, këtë haraç të lartë që po i vihet në formën e një tjetër laku në fyt familjeve shqiptare. Do të jemi të gatshëm të nisim së bashku me ju pa pritur të kalojnë muaj e vite një tjetër proces diskutimi duke përdorur eskpertizën më të mirë tonën dhe tuajën duke hedhur bazat e një ligji të drejtë vizionar europian, që nga njëra anë të garantojë të drejtën pozitive kushtetuese për arsimin e lartë si një e drejtë dhe jo si privilegj apo mall që blihet, dhe nga ana tjetër të bëjë gjithçka për konkurencën e ndershme, që duhet të thellohet më tej në kushtet e një gare të barabaratë dhe mundësi të barabarta në kushtet e një ekonomie tregu por edhe në kushtet e një detyrimi moral dhe kushtetues të shtetit për të financuar arsimin e lartë publik, dhe nga kjo PD nuk do të tërhiqet asnjëherë.

Njoftim për shtyp i Partisë Demokratike, 20 korrik 2015.